پرش به محتوا

معالم العلماء في فهرست كتب الشيعة و أسماء المصنفين منهم قديماً و حديثاً (تتمة كتاب الفهرست للشيخ أبي‌جعفر الطوسي): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس')
(۵۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR03268J1.jpg|بندانگشتی|معالم العلماء في فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا (تتمة کتاب الفهرست للشیخ أبي جعفر الطوسي)]]
| تصویر =NUR03268J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =معالم العلماء في فهرست كتب الشيعة و أسماء المصنفين منهم قديماً و حديثاً (تتمة كتاب الفهرست للشيخ أبي‌جعفر الطوسي)
|+ |
| عنوان‌های دیگر =تتمة کتاب الفهرست للشیخ أبي‌جعفر الطوسي
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|معالم العلماء في فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا (تتمة کتاب الفهرست للشیخ أبي جعفر الطوسي)
[[طوسی، محمد بن حسن]] (نویسنده)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|تتمة کتاب الفهرست للشیخ أبي جعفر الطوسي
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[طوسی، محمد بن حسن]] (نويسنده)


[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی]] (نويسنده)
[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی]] (نویسنده)


[[بحر العلوم، محمد صادق]] (مقدمه نويس)
[[بحرالعلوم، محمد صادق]] (مقدمه‌نويس)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏55‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏1340
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
محدثان شیعه - فهرست‏ها
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏55‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏1340
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|محدثان شیعه - فهرست‏ها


محدثان شیعه - کتاب شناسی
محدثان شیعه - کتاب‌شناسی


نویسندگان شیعه - کتاب شناسی
نویسندگان شیعه - کتاب‌شناسی
|-
| ناشر =
|ناشر  
المطبعة الحيدرية
|data-type='publisher'|المطبعة الحيدرية
| مکان نشر =نجف اشرف - عراق
|-
| سال نشر = 1380 ق یا 1961 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|نجف اشرف - عراق
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'|571 هـ.ش یا 588 هـ.ق یا 1192 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|3268
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03268AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03268
| کتابخوان همراه نور =03268
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


نام كامل كتاب معالم العلماء فى فهرست كتب الشيعة و أسماء المصنفين
{{کاربردهای دیگر|الفهرست (ابهام زدایی)}}
 
'''معالم العلماء فى فهرست كتب الشيعة و أسماء المصنفين''' تألیف [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابوجعفر محمد بن على بن شهرآشوب مازندرانى]]
==مؤلف==
 
 
ابو جعفر محمد بن على بن شهرآشوب مازندرانى


==موضوع كتاب==
==موضوع كتاب==




مؤلف در اين باره مى‌نويسد: «معالم العلماء در فهرست كتب شيعه و نامهاى نويسندگان آنها چه كتب قديمى و چه كتب جديد است. اگر چه شيخ بزرگوار ما ابو جعفر محمد طوسى -رضوان الله عليه- در آن زمان كتاب بى‌نظيرى در اين باب نوشت ولى بايد گفت در كتاب مختصر ما مطالب اضافى و فوايدى هست كه مى‌تواند تتمه‌اى بر كتاب شيخ طوسى باشد. در اين كتاب من در حدود ششصد (نسخه بدل سيصد) نويسنده افزودم و به مواردى كه در كتاب شيخ محذوف است اشاره كردم گر چه كتابهاى در اين زمينه بيشمار است.»
مؤلف در اين باره مى‌نويسد: «معالم العلماء در فهرست كتب شيعه و نامهاى نويسندگان آنها چه كتب قديمى و چه كتب جديد است. اگر چه شيخ بزرگوار ما ابوجعفر محمد طوسى -رضوان‌الله‌عليه- در آن زمان كتاب بى‌نظيرى در اين باب نوشت ولى بايد گفت در كتاب مختصر ما مطالب اضافى و فوايدى هست كه مى‌تواند تتمه‌اى بر كتاب [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] باشد. در اين كتاب من در حدود ششصد (نسخه بدل سيصد) نویسنده افزودم و به مواردى كه در كتاب شيخ محذوف است اشاره كردم گر چه کتاب‌هاى در اين زمينه بيشمار است.»


==تاريخ تأليف==
==تاريخ تأليف==




تاريخ تأليف اين كتاب ديرتر از 581 قمرى نيست چون مؤلف در اجازه‌اش به تاريخ 15 جمادى الثانى سال 581 قمرى براى شيخ جمال الدين ابو الحسن على بن شعرۀ حلّى جامعانى از كتاب معالم العلماء ياد كرده است. و معروف است كه كتاب معالم العلماء و كتاب فهرست شيخ منتجب الدين از حيث زمان تأليف به يكديگر نزديك‌اند و هر دو كتاب ذيل و متمم فهرست شيخ طوسى مى‌باشند.
تاريخ تأليف اين كتاب ديرتر از 581 قمرى نيست چون مؤلف در اجازه‌اش به تاريخ 15 جمادى الثانى سال 581 قمرى براى شيخ جمال‌الدين ابوالحسن على بن شعرۀ حلّى جامعانى از كتاب معالم العلماء ياد كرده است. و معروف است كه كتاب معالم العلماء و كتاب فهرست شيخ منتجب‌الدين از حيث زمان تأليف به يكديگر نزديك‌اند و هر دو كتاب ذيل و متمم فهرست [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] مى‌باشند.


==محتواى كتاب==
==محتواى كتاب==




كتاب محتوى ذكر 990 شخص است. در آخر آن فصلى است در مورد كتابهايى كه نويسندگانشان ناشناخته‌اند و بابى است در مورد بعضى از شاعران اهل بيت -عليهم السلام- كه چهار طبقه را تشكيل مى‌دهند: آشكارگويان، ميانه‌روها، پارساها و متكلفان.
كتاب محتوى ذكر 990 شخص است. در آخر آن فصلى است در مورد کتاب‌هايى كه نويسندگانشان ناشناخته‌اند و بابى است در مورد بعضى از شاعران اهل‌بيت -عليهم‌السلام- كه چهار طبقه را تشكيل مى‌دهند: آشكارگويان، ميانه‌روها، پارساها و متكلفان.


كتاب در بردارندۀ نام 90 مؤلف و 600 كتاب بيشتر از آنچه در «الفهرست» آمده، مى‌باشد. و احيانا@ به ضعف يا وثاقت برخى از مؤلفان و به تاريخ وفاتشان اشاره مى‌كند كه اين از امتيازات اين كتاب بر كتاب «الفهرست» است.
كتاب در بردارندۀ نام 90 مؤلف و 600 كتاب بيشتر از آنچه در «الفهرست» آمده، مى‌باشد. و احيانابه ضعف يا وثاقت برخى از مؤلفان و به تاريخ وفاتشان اشاره مى‌كند كه اين از امتيازات اين كتاب بر كتاب «الفهرست» است.


==چاپهاى كتاب==
==چاپهاى كتاب==
خط ۷۶: خط ۶۰:




كتاب طبق «الفهرست» شيخ الطائفه طوسى به ترتيب الفبا تأليف شده نه بر طبق طبقات يا سال، در اين ترتيب الفبايى فقط حرف اول ملاك بوده نه حرف دوم و سوم بنابر اين بين مدخلهاى ابراهيم و بلال ترتيب هست ولى بين ابراهيم و احمد ترتيب الفبايى وجود ندارد.
كتاب طبق «الفهرست» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ الطائفه طوسى]] به ترتيب الفبا تأليف شده نه بر طبق طبقات يا سال، در اين ترتيب الفبايى فقط حرف اول ملاك بوده نه حرف دوم و سوم بنابر اين بين مدخلهاى ابراهيم و بلال ترتيب هست ولى بين ابراهيم و احمد ترتيب الفبايى وجود ندارد.


==موقعيت كتاب==
==موقعيت كتاب==




كتاب «معالم العلماء» جزء منابع و مآخذ مهم براى علماء رجال شده است علمايى همچون علامۀ حلى صاحب «خلاصة الرجال»، و شيخ حر عاملى صاحب «أمل الآمل» و مير مصطفى تفرشى، و ميرزا محمد استرآبادى و علامۀ مجلسى و شيخ ابو على حائرى و آقا محمد باقر خوانسارى و ديگران از اين كتاب استفاده مى‌كرده‌اند.
كتاب «معالم العلماء» جزء منابع و مآخذ مهم براى علماء رجال شده است علمايى همچون [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] صاحب «خلاصة الرجال»، و [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] صاحب «[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]]» و مير مصطفى تفرشى، و [[استرآبادی، محمد بن علی|ميرزا محمد استرآبادى]] و علامۀ مجلسى و شيخ [[مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل|ابوعلى حائرى]] و [[خوانساری، سید محمدباقر بن زین‌العابدین|آقا محمدباقرخوانسارى]] و ديگران از اين كتاب استفاده مى‌كرده‌اند.


==دامنۀ كتاب==
==دامنۀ كتاب==




از آنجا كه «معالم العلماء» تكمله‌اى است بر «الفهرست» شيخ طوسى، خط مشى مؤلف آن كتاب را دنبال كرده فقط از مؤلفان شيعه نام مى‌برد. البته از 43 شخص شيعه غير دوازده امامى از قبيل فطحيه، واقفيه، اسماعيليه، زيديه، غُلات و اهل سنّت نام مى‌برد.
از آنجا كه «معالم العلماء» تكمله‌اى است بر «الفهرست» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، خط مشى مؤلف آن كتاب را دنبال كرده فقط از مؤلفان شيعه نام مى‌برد. البته از 43 شخص شيعه غير دوازده امامى از قبيل فطحيه، واقفيه، اسماعيليه، زيديه، غُلات و اهل سنّت نام مى‌برد.


==آثار مؤلف==
==آثار مؤلف==
خط ۹۳: خط ۷۷:
آثار مؤلف بر سه بخش است، چاپى، خطى، مفقود.
آثار مؤلف بر سه بخش است، چاپى، خطى، مفقود.


آثار چاپ شده: «مناقب آل ابى طالب عليهم السلام، «معالم العلماء» (كتاب حاضر) و «متشابه القرآن و مختلفه»
آثار چاپ شده: «مناقب آل ابى‌طالب عليهم‌السلام، «معالم العلماء» (كتاب حاضر) و «متشابه القرآن و مختلفه»


آثار خطى: «مثالب النواصب» (مدرسۀ شهيد مطهرى -سپهسالار سابق- شمارۀ 498/5) در كتاب «الذريعه» آمده كه: «نسخۀ خطى آن در خزانۀ سيد ناصر حسين هندى است. و نسخۀ ديگرى در تهران در كتابخانۀ سيد محمد محيط موجود است.»
آثار خطى: «مثالب النواصب» (مدرسۀ شهيد مطهرى -سپهسالار سابق- شمارۀ 498/5) در كتاب «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]]» آمده كه: «نسخۀ خطى آن در خزانۀ سيد ناصر حسين هندى است. و نسخۀ ديگرى در تهران در كتابخانۀ سيد محمد محيط موجود است.»


آثار مفقود: «المخزون و المكنون فى عيون الفنون»،«الطرائق فى الحدود و الحقائق»،«مائدة الفائدة»،«المثال فى الأمثال»،«الاسباب و النزول على مذهب آل الرسول»،«الحاوى»،«الاوصاف»،«المنهاج».
آثار مفقود: «المخزون و المكنون فى عيون الفنون»،«الطرائق فى الحدود و الحقائق»،«مائدة الفائدة»،«المثال فى الأمثال»،«الاسباب و النزول على مذهب آل الرسول»،«الحاوى»،«الاوصاف»،«المنهاج».


==يادآورى==
در برنامۀ كتابخانۀ نور- تراجم و كتابشناسى نسخۀ 1 از كتاب معالم العلماء با مشخصات زير استفاده شده است:
تعداد جلد: 1
چاپ: نجف اشرف
ناشر: منشورات المطبعة الحيدرية
سال انتشار: 1380 هجرى قمرى
== وابسته‌ها ==


الفهرست (طوسی، محمد بن حسن)


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[الفهرست (طوسي)]]




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/4845 مطالعه کتاب معالم العلماء في فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا (تتمة کتاب الفهرست للشیخ أبي جعفر الطوسي) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:سرگذشت‌ نامه‌ها]]
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]
[[رده:سرگذشت‌ نامه‌های فردی]]
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
[[رده:علماء و ائمه]]
[[رده:علما و ائمه]]