۱۰۴٬۶۸۸
ویرایش
ابن ادریس، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ابن ادریس، محمد بن احمد' به 'ابن ادریس، محمد بن احمد'
جز (جایگزینی متن - 'شناسي' به 'شناسی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن ادریس، محمد بن احمد' به 'ابن ادریس، محمد بن احمد') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR11000.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:NUR11000.jpg|بندانگشتی|ابن ادریس، محمد بن احمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن ادریس، محمد بن احمد | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ابنادریس، فخرالدین ابو عبدالله | ||
ابن ادریس، محمد بن ادریس | |||
حلی، محمد | حلی، محمد بن احمد | ||
عجلی، محمد | عجلی، محمد بن احمد | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |احمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |543ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |حله | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |581 ش یا 598 ق یا 1202 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |عمادالدين محمد بن ابىالقاسم طبرى | ||
عربى بن مسافر عبادى | |||
حسین بن هبةالله بن رطبه سوراوى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[السرائر]] | ||
[[موسوعة ابن إدریس الحلي]] | |||
[[ | [[المنتخب من تفسير القرآن و النکت المستخرجة من کتاب التبیان]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE11000AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|ابن ادریس (ابهام زدایی)}} | |||
'''فخرالدين ابوعبدالله محمد بن احمد بن ادريس عِجلى حلّى''' (ح543- 598ق)، معروف به «ابن ادريس»، از فقيهان بزرگ امامیه، صاحب نظر در فقه، اصول، تفسیر، لغت، ابن ادریس به دلیل استفاده فراوان از دلایل عقلی در استنباط احکام و به سبب فتواهای شاذ (کمیاب در میان علما) و همچنین شکستن هیبت علمی [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] مشهور است. | |||
نسبت عجلى ظاهراً بايد مربوط به نسب وى باشد. در برخى از منابع نام و نسب او به شكلهاى محمد بن ادريس بن محمد، محمد بن ادريس بن احمد بن ادريس، محمد بن احمد بن ادريس و حتى به شكل غريب محمد بن منصور بن احمد بن ادريس ثبت شده كه هيچ یک قابل اعتماد نيست. | |||
بنابر منابع متأخر، مادر او، نوه دخترى شيخ مسعود وَرّام بوده است و نسب وى از جانب مادر با سه واسطه، به [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] مىرسد، اما نظر به تاريخ وفات [[ورام، مسعود بن عیسی|شيخ ورام]] در 605ق و سال وفات ابن ادريس و نيز با مقايسه طبقه [[ورام، مسعود بن عیسی|شيخ ورام]] با طبقه وى، این نسبت درست نمىنمايد. | |||
شرححالنویسان، وى را با عنوان «حلّى» ياد كردهاند، و منتجبالدين متذكر شده كه در حله با وى ملاقات كرده است. | |||
== ولادت == | |||
تاريخى برای ولادت وى نقل نشده، ولى به استناد خط [[شهيد ثانى]] كه در اجازات مجلسى آمده، او در 558ق به سن بلوغ رسيده است و با فرض اينكه وى در حدود 15 سالگى بالغ شده باشد، تولد وى را بايد در حدود 543ق دانست. | |||
== وفات == | |||
در مورد وفات او نيز اختلاف است: كفعمى جمعه 18 شوال 598ق و [[ذهبى]] 597ق را ذكر كرده است؛ بنابراین، سخن علماى متأخر شيعه در این باب كه وى پيش از رسيدن به 25 سالگى وفات يافته است، نبايد صحيح باشد. | |||
[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] وى را در فقه، عديم النظير دانسته و ابن داوود حلى او را شيخ الفقها خوانده است. شجاعت علمى وى در شكستن سنت تقليد از آراء [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، تحرك بخشيدن به فقه امامیه، خارج كردن آن از ركود و جمود و تشویق ابتكار و انديشه آزاد، بيانگر جلالت قدر اوست. | |||
تا یکصد سال پس از درگذشت [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، همه مسندنشينان فقاهت شيعه، خوشهچينان آراء شيخ و در حقيقت فقط منعكسكنندگان نظرات او بودند تا جايى كه مىتوان گفت باب اجتهاد تا حدودى مسدود شده بود. در چنين وضعى، ابن ادريس پاى از دائره تقليد بيرون نهاد و به احياى اجتهاد و اظهار نظر آزاد پرداخت. | |||
تا | |||
وى گاه در نقد آراء شيخ، بسيار سرسختى به خرج مىداد و شيخ را به طور مستقيم و غيرمستقيم به تبعيت و پيروى از امام شافعى متهم مىكرد و گاه لحنش بسيار تند مىشد، اما به هر حال، احترام به شيخ را فرو نمىنهاد و با عباراتى چون «الشيخ السعيد الصدوق تغمّده الله برحمته» از او ياد مىكرد. | وى گاه در نقد آراء شيخ، بسيار سرسختى به خرج مىداد و شيخ را به طور مستقيم و غيرمستقيم به تبعيت و پيروى از امام شافعى متهم مىكرد و گاه لحنش بسيار تند مىشد، اما به هر حال، احترام به شيخ را فرو نمىنهاد و با عباراتى چون «الشيخ السعيد الصدوق تغمّده الله برحمته» از او ياد مىكرد. | ||
فقيه معاصر وى، | فقيه معاصر وى، سديدالدين حمصى، او را اهل تخليط و غيرقابل اعتماد دانسته است. ابن داوود حلى عدم پذيرش خبر واحد توسط ابن ادريس را به معنى اعراض كلى او از اخبار اهلبيت(ع) گرفته و وى را در زُمره ضعفا آورده، ولى در همانجا او را ستوده است. | ||
حلى | بحرانى مىنویسد كه [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] به كرات به نقد و طعن او پرداختهاند، ولى در دورههاى بعد، نظر علماى رجال در مورد وى به تدريج تغيير يافت تا آنجا كه مجلسى او را توثيق كرده است. | ||
معاصران نظر حمصى را در مورد تخليط ابن ادريس تنها از این جهت كه وى در نقل اسناد روايات اندكى بىدقت بوده، صحيح دانستهاند. | |||
وى | حلى چنانكه از کتاب سرائر، به خصوص بخش مستطرفات آن برمىآيد، برخى از اصول و مصنفات سلف شيعه را در اختيار داشته و وى آخرين كسى است كه درباره برخى از آنها اطلاعاتى به دست مىدهد و برخى از اجازات نام وى در سلسله روايى صحيفه سجاديه ديده مىشود. همچنين نام وى در میان راویان كتب ديگر نيز آمده است. | ||
وى بعضى از كتب سلف را استنساخ كرده، كه به عنوان نمونه مىتوان از «[[مصباح المتهجد|مصباح المتهجّد]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]» و «[[قرب الإسناد (حمیری)|قرب الاسناد حمیرى]]» نامبرد. | |||
== مشایخ == | |||
وى خود مىنویسد كه از [[ابن زهره، حمزه بن علی|سيد ابوالمكارم بن زهره]] حضوراً و مكاتبتاً استفاده كرده است. از ديگر مشايخ وى چنانكه از اسناد روايات و اجازات برمىآيد، مىتوان افراد زير را نام برد: | |||
# عمادالدين محمد بن ابى القاسم طبرى. | |||
# عربى بن مسافر عبادى. | |||
# حسین بن هبةالله بن رطبه سوراوى. | |||
# عبدالله ابن جعفر دوريستى. | |||
به گفته [[ذهبى]]، وى از راشد بن ابراهیم بحرانى و شريف شرفشاه نيز بهره برده است. | |||
به گفته [[ذهبى]]، وى از راشد بن | |||
سماع بدون واسطه او از شيخ ابوعلى طوسى در 511ق، از حيث زمان و طبقه قابل پذيرش نيست و ظاهراً شخصى كه در 511ق از ابوعلى طوسى استماع كرده، عمادالدين طبرى، استاد ابن ادريس بوده است. | سماع بدون واسطه او از شيخ ابوعلى طوسى در 511ق، از حيث زمان و طبقه قابل پذيرش نيست و ظاهراً شخصى كه در 511ق از ابوعلى طوسى استماع كرده، عمادالدين طبرى، استاد ابن ادريس بوده است. | ||
== روات و شاگردان == | |||
از جمله روات و شاگردان وى، عبارتند از: | از جمله روات و شاگردان وى، عبارتند از: | ||
# مُحيىالدين محمد بن عبدالله بن على بن زهره. | |||
# فخار بن معد موسوى. | |||
# محمد بن نماى حلى. | |||
# على ابن يحيى خياط. | |||
# احمد بن مسعود اسدى. | |||
# على بن ابراهیم علوى عريضى. | |||
اگر چه [[ذهبى]] متذكر شده كه وى آثارى در فروغ و اصول داشته و ابن داوود او را كثير التأليف دانسته است، با این حال، جز چند اثر، از وى نمىشناسیم. | |||
==آثار== | |||
# السرائر الحاوى لتحرير الفتاوى. | |||
# منتخب تبيان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]. | |||
# رسالهاى در تكليف. | |||
# رسالهاى در مضايقه و مواسعه در فقه. | |||
# رسالهاى در مسأله تتمیم آب قليل به كرّ.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1408 محقق داماد، سيد مصطفى، ج2، ص718]</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1408 محقق داماد، سيد مصطفى، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374]. | |||
==وابستهها== | |||
== وابستهها == | |||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۰: | ||
[[المنتخب من تفسير القرآن و النکت المستخرجة من کتاب التبیان]] | [[المنتخب من تفسير القرآن و النکت المستخرجة من کتاب التبیان]] | ||
[[النوادر، او، مستطرفات السرائر]] | [[النوادر، او، مستطرفات السرائر]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||