۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اعتمادالسلطنه، محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'جمال الدين' به 'جمال‌الدين'
(لینک) |
جز (جایگزینی متن - 'جمال الدين' به 'جمال‌الدين') |
||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
او در دنياى دانش و ادب، فكرى مترقى و روشن داشت. نوع آثارى كه خود تأليف يا ترجمه كرد و يا ديگران را بدان ترغيب نمود، خواه ناخواه تحولى در انديشه‌ها پديد آورد، اما گفته‌اند كه بسيارى از کتاب‌هايى كه به نام او شهرت يافته، اثر ديگران و به خصوص اعضاى انجمن دارالتأليف و دارالترجمه است. محمد قزوينى مى‌گويد كه اعتمادالسلطنه با آن‌كه زبان فرانسه را به خوبى مى‌دانست، اما از علوم اسلامى، عربيت، تاريخ اسلام و دانش‌هاى مشابه آن به كلى بى‌بهره بود و كارهايى كه به نام او شهرت دارد، بيشتر موضوع آن‌ها را وى معين كرده است و چون ديگران تأليف آن را به انجام مى‌رساندند، به نام خودش منتشر مى‌كرد. [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]] نيز به تبع قزوينى به اين نكته اشاره مى‌كند و محيط طباطبايى هم او را بزرگ‌ترين استثمارگر علما و فضلاى عصر خويش مى‌شمارد. با نشر خاطرات روزانه اعتمادالسلطنه و اعتراف او به اين‌كه برخى کتاب‌ها، از جمله «المآثر و الآثار» را شمس‌العلماء نوشته، اكنون ديگر جاى شبهه نيست كه اعتمادالسلطنه بيشتر اين آثار را شخصاً تأليف نكرده است. به هرحال، به گفته مينورسكى افتخار فراهم آوردن اين‌همه کتاب‌هاى متنوع نصيب او شده، ولو آن‌كه همه را خود پديد نياورده باشد. | او در دنياى دانش و ادب، فكرى مترقى و روشن داشت. نوع آثارى كه خود تأليف يا ترجمه كرد و يا ديگران را بدان ترغيب نمود، خواه ناخواه تحولى در انديشه‌ها پديد آورد، اما گفته‌اند كه بسيارى از کتاب‌هايى كه به نام او شهرت يافته، اثر ديگران و به خصوص اعضاى انجمن دارالتأليف و دارالترجمه است. محمد قزوينى مى‌گويد كه اعتمادالسلطنه با آن‌كه زبان فرانسه را به خوبى مى‌دانست، اما از علوم اسلامى، عربيت، تاريخ اسلام و دانش‌هاى مشابه آن به كلى بى‌بهره بود و كارهايى كه به نام او شهرت دارد، بيشتر موضوع آن‌ها را وى معين كرده است و چون ديگران تأليف آن را به انجام مى‌رساندند، به نام خودش منتشر مى‌كرد. [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]] نيز به تبع قزوينى به اين نكته اشاره مى‌كند و محيط طباطبايى هم او را بزرگ‌ترين استثمارگر علما و فضلاى عصر خويش مى‌شمارد. با نشر خاطرات روزانه اعتمادالسلطنه و اعتراف او به اين‌كه برخى کتاب‌ها، از جمله «المآثر و الآثار» را شمس‌العلماء نوشته، اكنون ديگر جاى شبهه نيست كه اعتمادالسلطنه بيشتر اين آثار را شخصاً تأليف نكرده است. به هرحال، به گفته مينورسكى افتخار فراهم آوردن اين‌همه کتاب‌هاى متنوع نصيب او شده، ولو آن‌كه همه را خود پديد نياورده باشد. | ||
ميرزا رضا کرمانى قاتل ناصرالدين شاه وى را آدم مزوّرى خوانده كه به دروغ خود را جزو هواخواهان سيد | ميرزا رضا کرمانى قاتل ناصرالدين شاه وى را آدم مزوّرى خوانده كه به دروغ خود را جزو هواخواهان سيد جمال‌الدين اسدآبادى معرفى كرده است. اعتمادالسلطنه خود نيز گاه به ضعف‌هاى اخلاقى خويش اشاره كرده است؛ از جمله در جايى از خاطراتش اشاره مى‌كند كه براى افزايش حقوق، تملق شاه را گفته است. | ||
او در سال‌هاى پايانى زندگى خود در فكر افتاد وقايع و حوادث روزانه زندگى خود و دربار قاجار را به شكل خاطرات تنظيم نمايد. او چون از ثبت علنى پاره‌اى اخبار محرمانه واهمه داشت، پنهانى به تدوين آن‌ها پرداخت؛ بدين ترتيب کتاب روزنامه خاطرات پديد آمد كه از مهم‌ترين منابع تاريخ ايران در اواسط دوره قاجاريه است. وى را در اين كار، همسرش اشرف‌السلطنه نيز يارى مى‌رساند و گفته‌هاى شوهر را مى‌نوشت. | او در سال‌هاى پايانى زندگى خود در فكر افتاد وقايع و حوادث روزانه زندگى خود و دربار قاجار را به شكل خاطرات تنظيم نمايد. او چون از ثبت علنى پاره‌اى اخبار محرمانه واهمه داشت، پنهانى به تدوين آن‌ها پرداخت؛ بدين ترتيب کتاب روزنامه خاطرات پديد آمد كه از مهم‌ترين منابع تاريخ ايران در اواسط دوره قاجاريه است. وى را در اين كار، همسرش اشرف‌السلطنه نيز يارى مى‌رساند و گفته‌هاى شوهر را مى‌نوشت. | ||