پرش به محتوا

الشافية في علم التصريف و يليها الوافية نظم الشافية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'فخر‌ الدين' به 'فخر‌الدين')
خط ۶۲: خط ۶۲:


كتاب با تعريف علم صرف آغاز مى‌شود، آنگاه مؤلف ساختمان اسم‌ها را مورد بررسى قرار مى‌دهد و سپس به ساختمان افعال مى‌پردازد. ديگر مباحثى كه در اين كتاب آمده، از اين قرار است:
كتاب با تعريف علم صرف آغاز مى‌شود، آنگاه مؤلف ساختمان اسم‌ها را مورد بررسى قرار مى‌دهد و سپس به ساختمان افعال مى‌پردازد. ديگر مباحثى كه در اين كتاب آمده، از اين قرار است:
 
# بررسى وزن كلمات.
1. بررسى وزن كلمات.
# قلب و راه‌هاى شناخت آن.
 
# صحيح و معتل.
2. قلب و راه‌هاى شناخت آن.
# ساختمان اسامى ثلاثى مجرد و مزيد و نيز اسم‌هاى رباعى و خماسى و بررسى وزن‌هاى اصلى و فرعى برخى كلمات.
 
# ساختمان فعل ماضى و مصارع ثلاثى و ثلاثى مزيد و ارائه معانى گوناگون اين ساخت‌ها كه بخش عمده‌اى از كتاب را به خود اختصاص داده است.
3. صحيح و معتل.
# صفت مشبهه، مصدر و انواع آن، مصدر مره و نوع و اسم‌هاى مكان، زمان و ابزار.
 
# تصغير، اسم منسوب و جمع مكسر.
4. ساختمان اسامى ثلاثى مجرد و مزيد و نيز اسم‌هاى رباعى و خماسى و بررسى وزن‌هاى اصلى و فرعى برخى كلمات.
# التقاى ساكنين، ابتدا، وقف، اماله، اعلال، ابدال، ادغام و خط كه مباحث پايانى كتاب است.
 
5. ساختمان فعل ماضى و مصارع ثلاثى و ثلاثى مزيد و ارائه معانى گوناگون اين ساخت‌ها كه بخش عمده‌اى از كتاب را به خود اختصاص داده است.
 
6. صفت مشبهه، مصدر و انواع آن، مصدر مره و نوع و اسم‌هاى مكان، زمان و ابزار.
 
7. تصغير، اسم منسوب و جمع مكسر.
 
8. التقاى ساكنين، ابتدا، وقف، اماله، اعلال، ابدال، ادغام و خط كه مباحث پايانى كتاب است.
 
همان گونه كه ملاحظه مى‌شود، ترتيب موضوعى كتاب، با آنچه پيش از آن در زمينه علم صرف نوشته شده است، تفاوتى ندارد.<ref>فرزانه، سيد بابك، ص 108</ref>
همان گونه كه ملاحظه مى‌شود، ترتيب موضوعى كتاب، با آنچه پيش از آن در زمينه علم صرف نوشته شده است، تفاوتى ندارد.<ref>فرزانه، سيد بابك، ص 108</ref>


خط ۹۱: خط ۸۲:


تقريبا حدود بيست و پنج شرح بر اين كتاب نوشته شده است كه برخى از مهم‌ترين آن‌ها، عبارتند از:
تقريبا حدود بيست و پنج شرح بر اين كتاب نوشته شده است كه برخى از مهم‌ترين آن‌ها، عبارتند از:
 
# شرح رضى‌الدين استرآبادى كه به صرف رضى نيز شهرت دارد و يكى از جامع‌ترين شرح‌هايى است كه بر شافيه نوشته شده است. اين شرح، دربرگيرنده نكاتى نقادانه است و شايد بتوان گفت از اين نظر، منحصربه‌فرد است.
1. شرح رضى‌الدين استرآبادى كه به صرف رضى نيز شهرت دارد و يكى از جامع‌ترين شرح‌هايى است كه بر شافيه نوشته شده است. اين شرح، دربرگيرنده نكاتى نقادانه است و شايد بتوان گفت از اين نظر، منحصربه‌فرد است.
# شرح جابردى: اين اثر، سخت مورد توجه اديبان واقع شد و خيلى زود در زمره كتاب‌هاى درسى و مراجع مهم قرار گرفت. اين شرح، گرچه در مقايسه با شرح قبلى، كم‌حجم‌تر است، اما بايد گفت مطالب آن، شفاف‌تر بيان شده است. ويژگى‌هاى اين شرح را مى‌توان چنين برشمرد:
 
2. شرح جابردى: اين اثر، سخت مورد توجه اديبان واقع شد و خيلى زود در زمره كتاب‌هاى درسى و مراجع مهم قرار گرفت. اين شرح، گرچه در مقايسه با شرح قبلى، كم‌حجم‌تر است، اما بايد گفت مطالب آن، شفاف‌تر بيان شده است. ويژگى‌هاى اين شرح را مى‌توان چنين برشمرد:
 
- مشتمل بر تقسيم‌بندى‌هايى است كه زاييده فكر و انديشه مؤلف است.
- مشتمل بر تقسيم‌بندى‌هايى است كه زاييده فكر و انديشه مؤلف است.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش