۶۱٬۱۸۹
ویرایش
مشارق أنوار اليقين في أسرار أميرالمؤمنين علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
مشارق أنوار اليقين في أسرار أميرالمؤمنين علیه‌السلام (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۹:۱۳
، ۲۳ اکتبر ۲۰۱۷جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ مشارق أنوار اليقين في أسرار أميرالمؤمنين(علیه‌السلام) را به [[مشارق أنوار اليقين في أسرار أميرالمؤمنين علیه‌السلام]...) |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
اين كتاب، مهم‌ترين و معروف‌ترين اثر برسى است كه با شيوه‌اى بديع و ابتكارى و با استفاده از مبانى عرفان نظرى به شرح و تفسير مناقب و فضايل اهل بيت(ع)، خصوصاً [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | اين كتاب، مهم‌ترين و معروف‌ترين اثر برسى است كه با شيوه‌اى بديع و ابتكارى و با استفاده از مبانى عرفان نظرى به شرح و تفسير مناقب و فضايل اهل بيت(ع)، خصوصاً [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] پرداخته است. [[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] در اين اثر، روايات خاصى را كه مربوط به فضايل حضرات معصومان(ع) بوده، نقل نموده كه پيش از او كم‌تر مورد توجّه قرار مى‌گرفته و براى افرادى كه بعد از او آمدند، منبع و مرجع مهمّى شده است. | ||
[[کربن، هانری|هانرى كربن]]، در باره آثار [[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] و «مشارق الانوار» مى‌نويسد: | [[کربن، هانری|هانرى كربن]]، در باره آثار [[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] و «مشارق الانوار» مى‌نويسد: | ||
آثار [[حافظ برسی، رجب بن محمد|رجب بُرسى]] | آثار [[حافظ برسی، رجب بن محمد|رجب بُرسى]] براى فلسفه شيعى داراى اهمّيت بسيارى است. در ميان آثار وى، «مشارق الانوار» را كه مهم‌ترين خطبه‌هاى عرفانى منسوب به امام اوّل را شامل مى‌شود، مى‌توان ديباچه‌اى بسيار عالى بر حكمت شيعى تلقّى كرد. اين اثر، شرحى مبسوط در باره حقيقت محمّديّه دارد كه همه كلمات كتاب هستى را شامل مى‌شود. اين حقيقت، مرآت خداست؛ نور واحدى است كه دو ساحت دارد: ساحت ظاهرى كه همان رسالت نبوى است و ساحت باطنى كه ولايت؛ يعنى محبّت الهى متجلّى در امام است. | ||
[[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] در اظهار انديشه‌هايش بى‌پروا بوده، محبّت شديد او به اهل بيت(ع) او را واداشته تا بسيارى از غرايب رواياتى را كه در باره خاندان عصمت و طهارت(ع) وارد شده است، در يك جا (در كتاب مشارق) جمع آورد و اين معنا سبب شده تا عدّه‌اى كه حقيقت اين سخنان برايشان روشن نشده است، او را مورد طعن قرار دهند و گروهى ديگر نيز - كه خلوص نيّت و عقيده مؤلّف و وجود همين روايات را در متون مجامع حديثى به‌طور پراكنده مى‌ديده‌اند - به دفاع از او برخيزند. به هر حال، همگان محبّت و ولاى شديد او را نسبت به اهل بيت(ع) مى‌ستايند و مورد تأكيد قرار مى‌دهند. | [[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] در اظهار انديشه‌هايش بى‌پروا بوده، محبّت شديد او به اهل بيت(ع) او را واداشته تا بسيارى از غرايب رواياتى را كه در باره خاندان عصمت و طهارت(ع) وارد شده است، در يك جا (در كتاب مشارق) جمع آورد و اين معنا سبب شده تا عدّه‌اى كه حقيقت اين سخنان برايشان روشن نشده است، او را مورد طعن قرار دهند و گروهى ديگر نيز - كه خلوص نيّت و عقيده مؤلّف و وجود همين روايات را در متون مجامع حديثى به‌طور پراكنده مى‌ديده‌اند - به دفاع از او برخيزند. به هر حال، همگان محبّت و ولاى شديد او را نسبت به اهل بيت(ع) مى‌ستايند و مورد تأكيد قرار مى‌دهند. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
[[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] در ابتداى كتاب «مشارق»، افهام عادى را از درك مرتبه اميرالمؤمنين(ع) قاصر مى‌داند و از ملامت‌گرى و حسادت برخى از معاصران خود شكوه مى‌نمايد. پس از آن، فصول متعدّدى را به علم حُروف و شرافت آن اختصاص داده و با بهره‌گيرى از آن، به بيان فضايل و مناقب معصومين(ع) مى‌پردازد. | [[حافظ برسی، رجب بن محمد|بُرسى]] در ابتداى كتاب «مشارق»، افهام عادى را از درك مرتبه اميرالمؤمنين(ع) قاصر مى‌داند و از ملامت‌گرى و حسادت برخى از معاصران خود شكوه مى‌نمايد. پس از آن، فصول متعدّدى را به علم حُروف و شرافت آن اختصاص داده و با بهره‌گيرى از آن، به بيان فضايل و مناقب معصومين(ع) مى‌پردازد. | ||
هم‌چنين، در اين راه از علم نُقَط و دواير نيز بهره جسته و در باره اسرار سوره فاتحه و اسم اعظم مطالبى مطرح مى‌نمايد. از جمله مباحث كتاب، گفتارى است در باره حقيقت نقطه و فيض اوّل و اينكه انبيا مظاهر اسماى الهى‌اند. پس از آن، اخبارى را كه در فضل على(ع) و فرزندانش رسيده، مطرح نموده و به دنبال آن، اشعارى را كه در مدح اهل بيت و اميرالمؤمنين(ع) سروده، آورده و طرفه، آنكه بحث جالبى در باره برائت جستن ائمه(ع) از غُلات به ميان مى‌آورد و رواياتى را در ذم غُلات از حضرات معصومين(ع) نقل مى‌كند. بعد از آن، فصولى را به بيان اسرار ائمه و كرامات ايشان اختصاص داده و در باره اسرار تك‌تك چهارده معصوم طىّ فصولى مستقل، بحث مى‌نمايد. بيشتر مباحث كتاب، به بيان فضايل [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | هم‌چنين، در اين راه از علم نُقَط و دواير نيز بهره جسته و در باره اسرار سوره فاتحه و اسم اعظم مطالبى مطرح مى‌نمايد. از جمله مباحث كتاب، گفتارى است در باره حقيقت نقطه و فيض اوّل و اينكه انبيا مظاهر اسماى الهى‌اند. پس از آن، اخبارى را كه در فضل على(ع) و فرزندانش رسيده، مطرح نموده و به دنبال آن، اشعارى را كه در مدح اهل بيت و اميرالمؤمنين(ع) سروده، آورده و طرفه، آنكه بحث جالبى در باره برائت جستن ائمه(ع) از غُلات به ميان مى‌آورد و رواياتى را در ذم غُلات از حضرات معصومين(ع) نقل مى‌كند. بعد از آن، فصولى را به بيان اسرار ائمه و كرامات ايشان اختصاص داده و در باره اسرار تك‌تك چهارده معصوم طىّ فصولى مستقل، بحث مى‌نمايد. بيشتر مباحث كتاب، به بيان فضايل [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] اختصاص دارد. در بخش‌هاى پايانى كتاب، چند خطبه منسوب به اميرالمؤمنين را آورده، مثل خطبه افتخار(خطبة البيان) و خطبه تطنجيه. | ||
از جمله مهم‌ترين انتقادات مخالفان نويسنده، استفاده وى از علم حروف و غلوّآميز بودن مطالب كتاب و نيز آوردن دو خطبه مزبور در ضمن كتاب است. | از جمله مهم‌ترين انتقادات مخالفان نويسنده، استفاده وى از علم حروف و غلوّآميز بودن مطالب كتاب و نيز آوردن دو خطبه مزبور در ضمن كتاب است. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
دو تحرير از «مشارق انوار اليقين» در دست است. نسخه‌هاى موجود از كتاب، در آغاز و انجام و تقدّم و تأخّر مطالب و كم و زياد شدن مطالب با هم تفاوت‌هاى فاحشى دارند، به‌طورى كه به نظر مى‌رسد مؤلّف، دو بار اين كتاب را نگاشته است. احتمالاً پس از نگارش تحرير اوّل و مواجه شدن با انتقادات و حملات منتقدان، دست به تحرير دوم زده و در آن، برخى از كلماتى را كه مورد اشكال منتقدان واقع شده، توجيه نموده است. نسخه شايع و مشهور كه بارها به چاپ رسيده، تحرير دوم از كتاب است. به هر حال، مؤلّف در هر دو تحرير به نام كتاب تصريح نموده و بسيارى از مطالب آن دو كاملاً شبيه به هم و قسمت اعظمشان يكى است و در جاهايى فصولى مقدّم و مؤخّر و يا فصلى، با تفصيلى بيشتر آمده است. | دو تحرير از «مشارق انوار اليقين» در دست است. نسخه‌هاى موجود از كتاب، در آغاز و انجام و تقدّم و تأخّر مطالب و كم و زياد شدن مطالب با هم تفاوت‌هاى فاحشى دارند، به‌طورى كه به نظر مى‌رسد مؤلّف، دو بار اين كتاب را نگاشته است. احتمالاً پس از نگارش تحرير اوّل و مواجه شدن با انتقادات و حملات منتقدان، دست به تحرير دوم زده و در آن، برخى از كلماتى را كه مورد اشكال منتقدان واقع شده، توجيه نموده است. نسخه شايع و مشهور كه بارها به چاپ رسيده، تحرير دوم از كتاب است. به هر حال، مؤلّف در هر دو تحرير به نام كتاب تصريح نموده و بسيارى از مطالب آن دو كاملاً شبيه به هم و قسمت اعظمشان يكى است و در جاهايى فصولى مقدّم و مؤخّر و يا فصلى، با تفصيلى بيشتر آمده است. | ||
از جمله تفاوت‌هاى بارز اين دو تحرير، قسمت مفصّلى است كه در تحرير غير مطبوع موجود است و در برخى نسخه‌ها به‌عنوان رساله مستقلّ، موسوم به «الدرّة الثمين» از تأليفات [[حافظ برسی، رجب بن محمد|رجب بُرسى]] | از جمله تفاوت‌هاى بارز اين دو تحرير، قسمت مفصّلى است كه در تحرير غير مطبوع موجود است و در برخى نسخه‌ها به‌عنوان رساله مستقلّ، موسوم به «الدرّة الثمين» از تأليفات [[حافظ برسی، رجب بن محمد|رجب بُرسى]] معرفّى شده، ولى در تحرير مطبوع وجود ندارد. | ||
در برخى از كتاب‌ها، احاديث و مطالبى از «مشارق انوار اليقين» نقل شده كه در نسخه چاپى موجود نيست و به احتمال از نسخه غير مشهور استفاده نموده‌اند. | در برخى از كتاب‌ها، احاديث و مطالبى از «مشارق انوار اليقين» نقل شده كه در نسخه چاپى موجود نيست و به احتمال از نسخه غير مشهور استفاده نموده‌اند. | ||