پرش به محتوا

سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون: تفاوت میان نسخه‌ها

سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۷

۲۱۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '.↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'دايرة المعارف' به 'دايرةالمعارف')
جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR10169J1.jpg|بندانگشتی|سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون]]
| تصویر =NUR10169J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون
|+ |
| عنوان‌های دیگر =الرساله الهزلیه. شرح
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|الـرسالـه الهزلیه. شرح


رساله ابن زیدون
رساله ابن زیدون
|-
| پدیدآوران =
|پدیدآورندگان
[[ابراهیم، محمد ابوالفضل]] (محقق)
|data-type='authors'|[[ابراهیم، محمد ابوالفضل]] (محقق)


[[ابن زیدون، احمد بن عبدالله]] (نويسنده)
[[ابن زیدون، احمد بن عبدالله]] (نویسنده)


[[ابن نباته، محمد بن محمد]] (شارح)
[[ابن نباته، محمد بن محمد]] (شارح)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏PJA‎‏ ‎‏3817‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏528‎‏الف‎‏2*
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
ابن زیدون، احمد بن عبدالله، ۳۹۴ - ۴۶۳ق. الرساله الهزلیه - نقد و تفسیر
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏PJA‎‏ ‎‏3817‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏528‎‏الف‎‏2*
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|ابن زیدون، احمد بن عبدالله، ۳۹۴ - ۴۶۳ق. الرساله الهزلیه - نقد و تفسیر


شعر عربی - قرن 5ق.
شعر عربی - قرن 5ق.


نثر عربی - قرن 5ق.
نثر عربی - قرن 5ق.
|-
| ناشر =
|ناشر  
المکتبة العصرية
|data-type='publisher'|المکتبة العصرية
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1419 ق یا 1998 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1419 هـ.ق یا 1998 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10169AUTOMATIONCODE
|}
</div>


 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10169AUTOMATIONCODE
== معرفى اجمالى ==
| چاپ =1
 
| تعداد جلد =1
 
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10169
«سرح العيون فى شرح رسالة ابن زيدون»، اثر ابن نباته (686 - 768ق) است كه به درخواست [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] و احتمالاً در دمشق نوشته شده است. مؤلف، در اين اثر، پس از گزارش زندگى ابن زيدون، احمد بن عبداللّه اندلسى(463 ق)، به شرح رساله هزليه او مى‌پردازد كه ابن زيدون، آن را از زبان ولاده، دختر مستكفى و خطاب به ابن عبدوس نگاشته است. از ميان شرح‌هاى مختلفى كه بر رساله ابن زيدون نوشته شده، اين شرح از همه معروف‌تر است.
| کتابخوان همراه نور =10169
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون'''، اثر [[ابن نباته، محمد بن محمد|ابن نباته]] (686 - 768ق) است كه به درخواست [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] و احتمالاً در دمشق نوشته شده است. مؤلف، در اين اثر، پس از گزارش زندگى ابن زيدون، احمد بن عبداللّه اندلسى(463 ق)، به شرح رساله هزليه او مى‌پردازد كه ابن زيدون، آن را از زبان ولاده، دختر مستكفى و خطاب به [[ابن عبدوس]] نگاشته است. از ميان شرح‌هاى مختلفى كه بر رساله ابن زيدون نوشته شده، اين شرح از همه معروف‌تر است.


== ساختار ==
== ساختار ==
شرح حال و زندگانى و تأليفات او، مطالب آغازين كتاب است، سپس متن رساله هزليه ابن زيدون و در ادامه شرح اين رساله كه «سرح العيون» نام دارد، ذكر شده است و در پايان فهارس كتاب ياد شده است.
شرح حال و زندگانى و تأليفات او، مطالب آغازين كتاب است، سپس متن رساله هزليه ابن زيدون و در ادامه شرح اين رساله كه «سرح العيون» نام دارد، ذكر شده است و در پايان فهارس كتاب ياد شده است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
مؤلف، قبل از اينكه رساله هزليه را شرح نمايد، در مقدمه‌اى بيان مى‌دارد كه من خود را در حد شارح اين رساله ارزش‌مند نمى‌بينم، اما به‌جهت امتثال امرى كه به من شده، اين كار را در حد اختصار انجام داده‌ام.
مؤلف، قبل از اينكه رساله هزليه را شرح نمايد، در مقدمه‌اى بيان مى‌دارد كه من خود را در حد شارح اين رساله ارزش‌مند نمى‌بينم، اما به‌جهت امتثال امرى كه به من شده، اين كار را در حد اختصار انجام داده‌ام.


خط ۶۷: خط ۴۸:
شاعر، نخستين ملاقات خويش را با ولاده پس از آشنايى با او شرح داده است. با اين‌همه، چندى بعد، ولاده به دلايلى از شاعر رنجيد و از او روى‌گردان شد. دل‌جويى‌هاى مصرانه شاعر نيز كه گاه به عتاب مى‌آميخت و سرانجام نيز به خشم و خشونت گراييد، نه تنها از آزردگى ولاده نكاست، بلكه رفته رفته و سرانجام به‌كلى او را از شاعر گريزاند و به ديگر عشاق متمايل كرد. در ميان اين شيفتگان، ابن قلاس و ابن عبدوس از همه شناخته‌ترند. ابن زيدون نيز نوميد از بازيافتن ولاده، خشم خود را بر سر رقيبان ريخت و نخست به دوست خود، ابن قلاس و سپس به ابن عبدوس تاخت و در قصايدى آنان را از ارتباط با ولاده برحذر داشت، اما چون ابن عبدوس را در عشق رقيبى سرسخت يافت و دانست كه او در صدد جلب محبت ولاده است، رساله‌اى گزنده و طنزآميز نگاشت و در آن، ابن عبدوس را سخت به باد تمسخر گرفت. اين رساله، كه به اسم «رساله هزليه» معروف است، به زودى در سراسر اندلس شهرت يافت و مايه رسوايى ابن عبدوس گرديد، چنان‌كه وى ناگزير شد تا مدت‌ها از ولاده كناره گيرد. خود ولاده نيز از حملات ابن زيدون بى‌نصيب نماند و شاعر در همان رساله، تصويرى اهانت‌آميز از او پرداخت.
شاعر، نخستين ملاقات خويش را با ولاده پس از آشنايى با او شرح داده است. با اين‌همه، چندى بعد، ولاده به دلايلى از شاعر رنجيد و از او روى‌گردان شد. دل‌جويى‌هاى مصرانه شاعر نيز كه گاه به عتاب مى‌آميخت و سرانجام نيز به خشم و خشونت گراييد، نه تنها از آزردگى ولاده نكاست، بلكه رفته رفته و سرانجام به‌كلى او را از شاعر گريزاند و به ديگر عشاق متمايل كرد. در ميان اين شيفتگان، ابن قلاس و ابن عبدوس از همه شناخته‌ترند. ابن زيدون نيز نوميد از بازيافتن ولاده، خشم خود را بر سر رقيبان ريخت و نخست به دوست خود، ابن قلاس و سپس به ابن عبدوس تاخت و در قصايدى آنان را از ارتباط با ولاده برحذر داشت، اما چون ابن عبدوس را در عشق رقيبى سرسخت يافت و دانست كه او در صدد جلب محبت ولاده است، رساله‌اى گزنده و طنزآميز نگاشت و در آن، ابن عبدوس را سخت به باد تمسخر گرفت. اين رساله، كه به اسم «رساله هزليه» معروف است، به زودى در سراسر اندلس شهرت يافت و مايه رسوايى ابن عبدوس گرديد، چنان‌كه وى ناگزير شد تا مدت‌ها از ولاده كناره گيرد. خود ولاده نيز از حملات ابن زيدون بى‌نصيب نماند و شاعر در همان رساله، تصويرى اهانت‌آميز از او پرداخت.


مؤلف، در شرح اين رساله، ابتدا با ذكر شماره، طى 168 بند، قسمت‌هايى از عبارت «رساله هزليه» را آورده و سپس به شرح آن پرداخته است. وى، به توضيح لغاتى كه در متن اين رساله آمده، از طريق كتبى مانند«مفردات» راغب، دقت داشته و از جهت ادبيات عرب و مباحث صرف و نحوى نيز به بررسى آن پرداخته است. هم‌چنين در هر قسمت كه نام اشخاصى ذكر شده، شارح، به معرفى و شرح حال آن شخصيت اشاره نموده است.
مؤلف، در شرح اين رساله، ابتدا با ذكر شماره، طى 168 بند، قسمت‌هايى از عبارت «رساله هزليه» را آورده و سپس به شرح آن پرداخته است. وى، به توضيح لغاتى كه در متن اين رساله آمده، از طريق كتبى مانند«[[مفردات ألفاظ القرآن|مفردات]]» [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب]]، دقت داشته و از جهت ادبيات عرب و مباحث صرف و نحوى نيز به بررسى آن پرداخته است. هم‌چنين در هر قسمت كه نام اشخاصى ذكر شده، شارح، به معرفى و شرح حال آن شخصيت اشاره نموده است.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۷۴: خط ۵۵:
پايان كتاب، شامل دو فهرست: يكى، فهرست موضوعات و ديگرى، فهرست عام مى‌باشد. فهرست عام، داراى 12 فهرست به قرار زير است:
پايان كتاب، شامل دو فهرست: يكى، فهرست موضوعات و ديگرى، فهرست عام مى‌باشد. فهرست عام، داراى 12 فهرست به قرار زير است:


1. لغت؛
#لغت؛
#خطب و وصايا؛
#رسائل؛
#امثال؛
#اشعار؛
#انصاف ابيات؛
#ارجاز؛
#اعلام؛
#قبايل و امم و فرق؛
#امكنه و بقاع؛
#كتب؛
#مراجع شرح و تحقيق.


2. خطب و وصايا؛
محقق كتاب، آقاى محمد ابوالفضل ابراهيم مى‌باشد كه پاورقى‌هاى كتاب نيز از ايشان است.


3. رسائل؛
== منابع مقاله ==


4. امثال؛


5. اشعار؛
#متن و مقدمه كتاب؛
#دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم.


6. انصاف ابيات؛
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


7. ارجاز؛


8. اعلام؛
[[رده:کتاب‌شناسی]]


9. قبايل و امم و فرق؛
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]


10. امكنه و بقاع؛
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]


11. كتب؛
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
 
12. مراجع شرح و تحقيق.
 
محقق كتاب، آقاى محمد ابوالفضل ابراهيم مى‌باشد كه پاورقى‌هاى كتاب نيز از ايشان است.
 
== منابع ==
 
 
1. متن و مقدمه كتاب؛
 
2. دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم.
 
 
== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/14931 مطالعه کتاب سرح العيون في شرح رسالة ابن زيدون در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/227485...646309»