۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'محقق حلی، جعفر بن حسن' به 'حلی، جعفر بن حسن'
جز (جایگزینی متن - 'علی اصغر' به 'علی‌اصغر') |
جز (جایگزینی متن - 'محقق حلی، جعفر بن حسن' به 'حلی، جعفر بن حسن') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
[[شهيد اول]] در اين كتاب در ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مكروهات را بيان نموده است و آن چنانكه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده: و لم نذكر فيها سوى المهم و هو المشهور بين الأصحاب. | [[شهيد اول]] در اين كتاب در ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مكروهات را بيان نموده است و آن چنانكه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده: و لم نذكر فيها سوى المهم و هو المشهور بين الأصحاب. | ||
از نظر تعريف اصطلاحات فقهى، اين كتاب حتى از آثار [[ | از نظر تعريف اصطلاحات فقهى، اين كتاب حتى از آثار [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] (م 676 ق) و [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق) نيز پيشى گرفته است و مؤلف با استفاده از نتايج تلاش قدماى از علماء به پى‌ريزى سبكى جديد در فقه در آن عصر پرداخته است. | ||
وى دربارۀ اين كتاب ارزشمند در اجازه‌اش به ابن خازن مى‌نويسد: و من ذلك كتاب اللمعة الدمشقية مختصر لطيف في الفقه. ([[بحار الأنوار]] ج /104ص 187). | وى دربارۀ اين كتاب ارزشمند در اجازه‌اش به ابن خازن مى‌نويسد: و من ذلك كتاب اللمعة الدمشقية مختصر لطيف في الفقه. ([[بحار الأنوار]] ج /104ص 187). | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
از طرف ديگر در اجازۀ شهيد به ابن خازن در سال 784 نام كتاب اللمعة الدمشقيّة را ذكر نموده است كه نشانگر اين است كه كلام [[شهيد ثانى]] صحيح مى‌باشد. ([[بحار الأنوار]] ج /104ص 187). | از طرف ديگر در اجازۀ شهيد به ابن خازن در سال 784 نام كتاب اللمعة الدمشقيّة را ذكر نموده است كه نشانگر اين است كه كلام [[شهيد ثانى]] صحيح مى‌باشد. ([[بحار الأنوار]] ج /104ص 187). | ||
بنابراين آنچه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] (م 1104) در [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ذكر نموده كه اين كتاب در زندان قلعه شام و در سال 786ق نوشته شده و در نزد [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] فقط مختصر النافع [[ | بنابراين آنچه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] (م 1104) در [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ذكر نموده كه اين كتاب در زندان قلعه شام و در سال 786ق نوشته شده و در نزد [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] فقط مختصر النافع [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] موجود بود صحيح نمى‌باشد. ([[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 1 ص 182، 183). | ||
==ارتباط اللمعة الدمشقيّة و مختصر النافع== | ==ارتباط اللمعة الدمشقيّة و مختصر النافع== | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
#ترتيب طرح بسيارى از مباحث كتاب با ترتيب مباحث مختصر النافع ناهمگون است. به عنوان نمونه كتاب‌هاى قضاء و شهادات كه در قسمت چهارم (احكام) مختصر النافع آمده است پس از كتاب كفارات و نذر ذكر شده است. | #ترتيب طرح بسيارى از مباحث كتاب با ترتيب مباحث مختصر النافع ناهمگون است. به عنوان نمونه كتاب‌هاى قضاء و شهادات كه در قسمت چهارم (احكام) مختصر النافع آمده است پس از كتاب كفارات و نذر ذكر شده است. | ||
#بسيارى از مباحث مثل كتاب‌هاى مزارعه، مساقات، شفعه، جعاله كه در لمعه آورده شده در كتاب مختصر النافع وجود ندارد. | #بسيارى از مباحث مثل كتاب‌هاى مزارعه، مساقات، شفعه، جعاله كه در لمعه آورده شده در كتاب مختصر النافع وجود ندارد. | ||
#در بسيارى از عبارت‌هاى كتاب به منابع و مآخذى غير از مختصر النافع استناد شده است مثلا در صفحات 55، 105 به الخلاف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، صفحۀ 97 به النهاية [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ص 61 به المبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ص 111 به شرائع الإسلام [[ | #در بسيارى از عبارت‌هاى كتاب به منابع و مآخذى غير از مختصر النافع استناد شده است مثلا در صفحات 55، 105 به الخلاف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، صفحۀ 97 به النهاية [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ص 61 به المبسوط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ص 111 به شرائع الإسلام [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] استناد شده و از طرف ديگر در بعضى از قسمت‌هاى كتاب، رواياتى از ائمۀ معصومين(ع) را نقل نموده كه در مختصر النافع وجود ندارد. | ||
#از طرفى ورود و خروج در بعضى از ابواب فقهى هيچ مشابهتى با مختصر النافع ندارد و بعضى از مسائل مذكور در اللمعة در مختصر النافع موجود نيست به عنوان نمونه در مورد مسألۀ نماز قضاء آمده است: ذهب المرتضى و ابن الجنيد و سلاّر إلى وجوب تأخير أولى الأعذار إلى آخر الوقت، و جوّزه الشيخ أبو جعفر الطوسي رحمه الله أوّل الوقت و هو أقرب. | #از طرفى ورود و خروج در بعضى از ابواب فقهى هيچ مشابهتى با مختصر النافع ندارد و بعضى از مسائل مذكور در اللمعة در مختصر النافع موجود نيست به عنوان نمونه در مورد مسألۀ نماز قضاء آمده است: ذهب المرتضى و ابن الجنيد و سلاّر إلى وجوب تأخير أولى الأعذار إلى آخر الوقت، و جوّزه الشيخ أبو جعفر الطوسي رحمه الله أوّل الوقت و هو أقرب. | ||
#گاهى نيز بعضى از استدلال‌هاى شهيد به مجلس درس [[ | #گاهى نيز بعضى از استدلال‌هاى شهيد به مجلس درس [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] و كتاب شرايع الإسلام او است، مثلا در صفحۀ 111 مى‌نويسد: | ||
و قال الفاضل نجم الدين أبو القاسم في الدرس، لا يرد إلاّ بالخيار و هو ينافي حكمه في الشرائع. | و قال الفاضل نجم الدين أبو القاسم في الدرس، لا يرد إلاّ بالخيار و هو ينافي حكمه في الشرائع. | ||