پرش به محتوا

مجلسی، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر'
جز (جایگزینی متن - 'محمّد باقر' به 'محمّدباقر')
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر')
خط ۳: خط ۳:
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی
! نام!! data-type='authorName'|مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام های دیگر  
خط ۳۸: خط ۳۸:




'''محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخ الاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است.
'''محمد باقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخ الاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است.




==ولادت==
==ولادت==


ولادت او بنابر آنچه در مقدمه کتاب بحارالانوار از مرآةالاحوال نقل شده است، سال 1038 هق در شهر اصفهان بوده است<ref>مجلسی، محمدباقر، مدخل، ص 62،</ref>
ولادت او بنابر آنچه در مقدمه کتاب بحارالانوار از مرآةالاحوال نقل شده است، سال 1038 هق در شهر اصفهان بوده است<ref>مجلسی، محمد باقر، مدخل، ص 62،</ref>


ولی مرحوم نوری ولادت او را در 27 رمضان المبارك سال 1037 ه.ق دانسته است<ref>نوری، میرزاحسین، 102/149</ref>او در آخرین سال سلطنت شاه عباس و در عصر مرجعیت [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]] در اصفهان به دنیا آمد.او دوره چهار تن از سلاطین صفوی: شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین را درک کرد.
ولی مرحوم نوری ولادت او را در 27 رمضان المبارك سال 1037 ه.ق دانسته است<ref>نوری، میرزاحسین، 102/149</ref>او در آخرین سال سلطنت شاه عباس و در عصر مرجعیت [[میرداماد، محمد باقر بن محمد|میرداماد]] در اصفهان به دنیا آمد.او دوره چهار تن از سلاطین صفوی: شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین را درک کرد.


پدر او مولی محمد تقی (مجلسی بزرگ) یکی از مفاخر و بزرگان و اعلام شیعه بود، که در زمینه های مختلف علوم سر آمد بود<ref>ر. ک مهریزی، مهدی، ج1، ص 68</ref>
پدر او مولی محمد تقی (مجلسی بزرگ) یکی از مفاخر و بزرگان و اعلام شیعه بود، که در زمینه های مختلف علوم سر آمد بود<ref>ر. ک مهریزی، مهدی، ج1، ص 68</ref>
خط ۵۱: خط ۵۱:
==شخصیت و ویژگی علمی ایشان==
==شخصیت و ویژگی علمی ایشان==


محمدباقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفته اند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد می‌رسد.
محمد باقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفته اند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد می‌رسد.


علامه مجلسی در اندک زمانی بر دانش های صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، فقه و کلام مسلط شد و پس از فوت پدر به زعامت مسجد و مدرسه جامع اصفهان پرداخت. در درس او بیش از هزار طلبه حاضر می‌شدند. در مکتب این علامه عصر صفوی شخصیت های بزرگی از دانشمندان دانش آموخته اند که می‌توان از مولی ابراهیم جیلانی، ملامحمدباقرلاهیجی، ملا حسین تفرشی، عبدالحسین مازندرانی، سید عزیز الله جزایری، ملامحمد کاظم شوشتری و [[جزایری، نعمت‌الله|سید نعمت الله جزایری]] نام برد. سید مصلح الدین مهدوی در کتاب زندگینامه علامه مجلسی به نام 181 نفر از شاگردان وی اشاره کرده است.
علامه مجلسی در اندک زمانی بر دانش های صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، فقه و کلام مسلط شد و پس از فوت پدر به زعامت مسجد و مدرسه جامع اصفهان پرداخت. در درس او بیش از هزار طلبه حاضر می‌شدند. در مکتب این علامه عصر صفوی شخصیت های بزرگی از دانشمندان دانش آموخته اند که می‌توان از مولی ابراهیم جیلانی، ملامحمد باقرلاهیجی، ملا حسین تفرشی، عبدالحسین مازندرانی، سید عزیز الله جزایری، ملامحمد کاظم شوشتری و [[جزایری، نعمت‌الله|سید نعمت الله جزایری]] نام برد. سید مصلح الدین مهدوی در کتاب زندگینامه علامه مجلسی به نام 181 نفر از شاگردان وی اشاره کرده است.
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمدباقرسبزواری در سال 1090 به منصب شیخ الاسلامی دست یافت.
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمد باقرسبزواری در سال 1090 به منصب شیخ الاسلامی دست یافت.


او با احراز این منصب، قدرت مهمی به هم زد و از آن فرصت حداکثر استفاده را نمود و تا سرحد امکان در رونق و رواج علم و حدیث شیعه، و حمایت از اهل علم و مردم بی پناه و امر به معروف و نهی از منکر و محدودیت بیگانگان اسلام و مبارزه با ظلم و رورگویی که پیش از وی کسی قدرت جلوگیری آن را نداشت کوشید<ref>همان، ص 25</ref>
او با احراز این منصب، قدرت مهمی به هم زد و از آن فرصت حداکثر استفاده را نمود و تا سرحد امکان در رونق و رواج علم و حدیث شیعه، و حمایت از اهل علم و مردم بی پناه و امر به معروف و نهی از منکر و محدودیت بیگانگان اسلام و مبارزه با ظلم و رورگویی که پیش از وی کسی قدرت جلوگیری آن را نداشت کوشید<ref>همان، ص 25</ref>
خط ۷۹: خط ۷۹:
== مقام علمی ==  
== مقام علمی ==  


محمدباقرمجلسی علاوه بر تدوین دایرة المعارف بزرگ حدیثی، به تعمیق و شرح نویسی بر کتب حدیث و همچنین تعمیم و ترجمه احادیث به زبان فارسی پرداخت.
محمد باقرمجلسی علاوه بر تدوین دایرة المعارف بزرگ حدیثی، به تعمیق و شرح نویسی بر کتب حدیث و همچنین تعمیم و ترجمه احادیث به زبان فارسی پرداخت.


کتاب [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)]] محمدباقرمجلسی گسترده‌ترین کتاب حدیثی شیعه است که علاوه بر جامع بودن، معارف جنبی دیگر مانند مباحث لغوی (که یک دوره سه جلدی غریب الحدیث از آن استخراج شده) و مباحث تفسیری (که دو راهنما برای آن تدوین شده است) و مباحث فراوان کلامی و.... را در بر دارد.
کتاب [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)]] محمد باقرمجلسی گسترده‌ترین کتاب حدیثی شیعه است که علاوه بر جامع بودن، معارف جنبی دیگر مانند مباحث لغوی (که یک دوره سه جلدی غریب الحدیث از آن استخراج شده) و مباحث تفسیری (که دو راهنما برای آن تدوین شده است) و مباحث فراوان کلامی و.... را در بر دارد.


علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد.
علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد.
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] در الفیض القدسى می‌نویسد: «یکى از اساتید بزرگ ما بیک واسطه از علّامه بحر العلوم نقل می‌کرد که وى آرزو داشت تمام تصنیفات او را در نامه عمل مجلسى بنویسند، و در عوض یکى از کتب فارسى مجلسى که ترجمه متون اخبار، و مانند قرآن مجید، در تمام اقطار شایع است در نامه عمل او نوشته شود!» سپس محدّث عالیقدر مزبور می‌گوید: «چرا علّامه بحرالعلوم این آرزو را نداشته باشد، با اینکه روزى و ساعتى از اوقات شبانه روزى مخصوصاً در ایام متبرّکه و اماکن مشرّفه نمی‌گذرد مگر اینکه هزاران نفر از عبّاد و صلحا و زهّاد چنگ بریسمان تألیفات وى زده و متوسّل به تصنیفات او می‌گردند؛ یکى از روى کتاب او دعا می‌خواند، و دیگرى با نوشته‏‌هاى وى مناجات می‌کند، سومى زیارت می‌نماید، و چهارمى ناله و گریه سر می‌دهد...».
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] در الفیض القدسى می‌نویسد: «یکى از اساتید بزرگ ما بیک واسطه از علّامه بحر العلوم نقل می‌کرد که وى آرزو داشت تمام تصنیفات او را در نامه عمل مجلسى بنویسند، و در عوض یکى از کتب فارسى مجلسى که ترجمه متون اخبار، و مانند قرآن مجید، در تمام اقطار شایع است در نامه عمل او نوشته شود!» سپس محدّث عالیقدر مزبور می‌گوید: «چرا علّامه بحرالعلوم این آرزو را نداشته باشد، با اینکه روزى و ساعتى از اوقات شبانه روزى مخصوصاً در ایام متبرّکه و اماکن مشرّفه نمی‌گذرد مگر اینکه هزاران نفر از عبّاد و صلحا و زهّاد چنگ بریسمان تألیفات وى زده و متوسّل به تصنیفات او می‌گردند؛ یکى از روى کتاب او دعا می‌خواند، و دیگرى با نوشته‏‌هاى وى مناجات می‌کند، سومى زیارت می‌نماید، و چهارمى ناله و گریه سر می‌دهد...».


همچنین [[آقااحمد کرمانشاهی]] - نواده [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحید بهبهانى]] - در تاریخ "[[مرآت الأحوال جهان نما]]" که سفرنامه اوست، در ضمن شرح حال دائى (اعلای) خود علّامه مجلسى می‌نویسد:
همچنین [[آقااحمد کرمانشاهی]] - نواده [[وحید بهبهانی، محمد باقر|وحید بهبهانى]] - در تاریخ "[[مرآت الأحوال جهان نما]]" که سفرنامه اوست، در ضمن شرح حال دائى (اعلای) خود علّامه مجلسى می‌نویسد:
«مصنفات آن عالى درجات بحدى مقبول طباع شده و به درجه اشتهار رسیده که‏ از بلاد کفر و اسلام جایى نخواهد بود که از آنها خالى باشد».
«مصنفات آن عالى درجات بحدى مقبول طباع شده و به درجه اشتهار رسیده که‏ از بلاد کفر و اسلام جایى نخواهد بود که از آنها خالى باشد».


خط ۲۲۵: خط ۲۲۵:


==رحلت ==
==رحلت ==
[[پرونده:NUR00367....jpg|بندانگشتی|مرقد محمدباقرمجلسی و پدرش در مسجد جامع اصفهان|250px]]
[[پرونده:NUR00367....jpg|بندانگشتی|مرقد محمد باقرمجلسی و پدرش در مسجد جامع اصفهان|250px]]
علّامه مجلسى بعد از یک عمر گرانبها و تعلیم و تربیت صدها شاگرد دانشمند، و تألیف و تصنیف و ترجمه ده‏ها کتاب سودمند و مؤثّر دینى بعربى و فارسى، و آن همه آثار خیرى که از خود بیادگار گذارد، مطابق نقل «روضات الجنّات»... در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هجرى، اوائل سلطنت شاه سلطان حسین صفوى در سنّ هفتاد و سه سالگى چشم از این جهان فانى فرو بست و روح پر فتوحش بآشیان جنان پرواز نمود، و در مسجد جامع اصفهان پهلوى پدر علّامه‏‌اش ملّا [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] مدفون گردید. آرامگاه مجلسى از زمان درگذشتش تا کنون همواره مزار مجاورین و مسافرین از زن و مرد مسلمان بوده است.
علّامه مجلسى بعد از یک عمر گرانبها و تعلیم و تربیت صدها شاگرد دانشمند، و تألیف و تصنیف و ترجمه ده‏ها کتاب سودمند و مؤثّر دینى بعربى و فارسى، و آن همه آثار خیرى که از خود بیادگار گذارد، مطابق نقل «روضات الجنّات»... در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هجرى، اوائل سلطنت شاه سلطان حسین صفوى در سنّ هفتاد و سه سالگى چشم از این جهان فانى فرو بست و روح پر فتوحش بآشیان جنان پرواز نمود، و در مسجد جامع اصفهان پهلوى پدر علّامه‏‌اش ملّا [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] مدفون گردید. آرامگاه مجلسى از زمان درگذشتش تا کنون همواره مزار مجاورین و مسافرین از زن و مرد مسلمان بوده است.


خط ۲۳۷: خط ۲۳۷:
# قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، تحقیق:[[باقری بیدهندی، ناصر|ناصر باقری بیدهندی]]، موسسه بوستان کتاب، 1385ش
# قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، تحقیق:[[باقری بیدهندی، ناصر|ناصر باقری بیدهندی]]، موسسه بوستان کتاب، 1385ش
# نوری، میرزاحسین، الفیض القدسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول،1374ش
# نوری، میرزاحسین، الفیض القدسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول،1374ش
# مجلسی، محمدباقر، مقدمه بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، انتشارات اسلامیه، بی تا
# مجلسی، محمد باقر، مقدمه بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، انتشارات اسلامیه، بی تا
# مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، ناصر الدین انصاری قمی، انتشارات چاپ و انتشارات، 1378ش
# مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، ناصر الدین انصاری قمی، انتشارات چاپ و انتشارات، 1378ش


خط ۲۷۵: خط ۲۷۵:
[[ترجمه جلد دوازدهم بحار الانوار]]  
[[ترجمه جلد دوازدهم بحار الانوار]]  


[[ترجمه جلد یازدهم بحار الانوار (مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی)]]  
[[ترجمه جلد یازدهم بحار الانوار (مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی)]]  


[[ترجمه جلد یازدهم بحار الانوار]]  
[[ترجمه جلد یازدهم بحار الانوار]]  


[[ترجمه جلد دوازدهم بحار الانوار (مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی)]]  
[[ترجمه جلد دوازدهم بحار الانوار (مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی)]]  


[[زندگانی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)؛ ترجمه و تحقیق از جلد ۴۳ بحار الانوار (ترجمۀ روحانی)]]  
[[زندگانی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)؛ ترجمه و تحقیق از جلد ۴۳ بحار الانوار (ترجمۀ روحانی)]]  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش