پرش به محتوا

التلخيص في القراءات الثمان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن جزری' به 'ابن جزری '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن جزری' به 'ابن جزری ')
خط ۴۸: خط ۴۸:
مطالب کتاب در دو بخش الدراسه و التحقیق بیان شده‌اند. در قسمت الدراسه، علم قرائات تعریف و فضیلت و اهمیت آن بیان شده و درباره احرف سبعه و معنای مختار در آن توضیح داده شده است. شروط قبول قراءت بیان شده و گفته شده که از میان قرائات، فقط ده تا مقبول و مابقی شاذ هستند.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref> در قسم التحقیق، نص کامل محقق کتاب «التلخیص» ارائه شده و سپس خاتمه و نتایج کتاب ارائه شده است.<ref>ر.ک:همان، ص11</ref>
مطالب کتاب در دو بخش الدراسه و التحقیق بیان شده‌اند. در قسمت الدراسه، علم قرائات تعریف و فضیلت و اهمیت آن بیان شده و درباره احرف سبعه و معنای مختار در آن توضیح داده شده است. شروط قبول قراءت بیان شده و گفته شده که از میان قرائات، فقط ده تا مقبول و مابقی شاذ هستند.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref> در قسم التحقیق، نص کامل محقق کتاب «التلخیص» ارائه شده و سپس خاتمه و نتایج کتاب ارائه شده است.<ref>ر.ک:همان، ص11</ref>


ابن جزری علم قرائت را علم اداء کلمات قرآن دانسته است و چنین گفته است: «القراءات علم بکیفیة أداء کلمات القرآن و اختلافها، معزوّ لناقله».<ref>ر.ک: همان، ص13</ref> در فضیلت علم قرائات همین بس که در این علم مسائلی درباره قرآن که شریف‌ترین کتاب است، آموزش داده می‌شود و پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: خیرکم من تعلم القرآن و علّمه یعنی بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و بیاموزاند. نویسنده در راستای بیان فضیلت این علم، شش مورد را ذکر می‌نماید.<ref>ر.ک: همان، ص13-16</ref> عبدالکریم بن عبدالصمد، بحث از تخفیف الهی بر عباد در قراءت احرف سبعه را مطرح می‌کند و روایت نبوی مشهور با محتوای «إن هذا القرآن أنزل على سبعة أحرف فاقرؤوا ما تیسر منه» را بر این امر شاهد می‌آورد و سخن از اختلاف در معنای احرف سبعه را مطرح می‌کند. وی معنای مورد نظر شیخ زرقانی درباره سبعه احرف مبنی بر این‌که «حرف» به معنی «وجه» است را می‌پذیرد.<ref>ر.ک: همان، ص16-17</ref>
[[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]]  علم قرائت را علم اداء کلمات قرآن دانسته است و چنین گفته است: «القراءات علم بکیفیة أداء کلمات القرآن و اختلافها، معزوّ لناقله».<ref>ر.ک: همان، ص13</ref> در فضیلت علم قرائات همین بس که در این علم مسائلی درباره قرآن که شریف‌ترین کتاب است، آموزش داده می‌شود و پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: خیرکم من تعلم القرآن و علّمه یعنی بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و بیاموزاند. نویسنده در راستای بیان فضیلت این علم، شش مورد را ذکر می‌نماید.<ref>ر.ک: همان، ص13-16</ref> عبدالکریم بن عبدالصمد، بحث از تخفیف الهی بر عباد در قراءت احرف سبعه را مطرح می‌کند و روایت نبوی مشهور با محتوای «إن هذا القرآن أنزل على سبعة أحرف فاقرؤوا ما تیسر منه» را بر این امر شاهد می‌آورد و سخن از اختلاف در معنای احرف سبعه را مطرح می‌کند. وی معنای مورد نظر شیخ زرقانی درباره سبعه احرف مبنی بر این‌که «حرف» به معنی «وجه» است را می‌پذیرد.<ref>ر.ک: همان، ص16-17</ref>


از مطالب مطرح شده در کتاب، فرهنگ زمانه ابومعشر طبری و شخصیت و َآثار وی است. نویسنده در این بخش درباره زمانه وی حالت سیاسی و دینی و اجتماعی و اقتصادی و علمی و ادبی را در چهار فصل مجزا مورد بررسی قرار می‌دهد و در بخش شخصیت و آثار طبری، به بیان زندگینامه و سرگذشت وی و آثار علمی او، اساتید و شاگردان، اقوال دیگر عالمان در مدحش و... می‌پردازد.<ref>ر.ک: همان، ص9-10</ref>
از مطالب مطرح شده در کتاب، فرهنگ زمانه ابومعشر طبری و شخصیت و َآثار وی است. نویسنده در این بخش درباره زمانه وی حالت سیاسی و دینی و اجتماعی و اقتصادی و علمی و ادبی را در چهار فصل مجزا مورد بررسی قرار می‌دهد و در بخش شخصیت و آثار طبری، به بیان زندگینامه و سرگذشت وی و آثار علمی او، اساتید و شاگردان، اقوال دیگر عالمان در مدحش و... می‌پردازد.<ref>ر.ک: همان، ص9-10</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
فهارس فنی شامل (فهرست احادیث نبوی، قرائات شاذ، مطالبی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، شهرها و اماکن و قبائل، أعلام، لقب‌های مشهوری که نام‌های صاحبانش دشوار و غامض است، کنیه‌های این‌چنینی، مصادر و مراجع و فهرست مطالب) در انتهای کتاب ذکر شده است. پاورقی‌ها علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوای کتاب و مکان‌ها و شخصیت‌های مطرح شده در آن و ... هستند.
فهارس فنی شامل (فهرست احادیث نبوی، قرائات شاذ، مطالبی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، شهرها و اماکن و قبائل، أعلام، لقب‌های مشهوری که نام‌های صاحبانش دشوار و غامض است، کنیه‌های این‌چنینی، مصادر و مراجع و فهرست مطالب) در انتهای کتاب ذکر شده است. پاورقی‌ها علاوه بر ذکر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوای کتاب و مکان‌ها و شخصیت‌های مطرح شده در آن و ... هستند.


محقق دو نسخه خطی از کتاب را دیده و با هم مقابله کرده است و از تفاوت‌هایی مانند ذکر الفاظ مدح مانند علیه‎السلام و ع و در کل، تفاوت‌هایی که ترک ذکر آن‌ها ضرری به محتوا نمی‌زند، احتراز کرده است. آیات کتاب مطابق رسم‌الخط عثمانی نوشته شده‌اند و در موارد اختلافی، آنچه در «المقنع في معرفة رسوم مصاحف الأمصار مع كتاب النقط» اثر ابوعمرو دانی آمده، اصل قرار گرفته است. وی آیات وارده در نص را که بیش از 4000 آیه هستند، استخراج کرده و اسامی سوره‌ها و شماره آیات را در پاورقی نوشته است، ترجمه اعلام، توثیق نصوص، بیان قرائات شاذ وارد در کتاب، توضیح برخی کلمات غریب و دشوار با استفاده از «النشر في القراءات العشر» ابن جزری، مستندسازی متون با ارجاعشان به‌جایی که از آن نقل شده‌اند، تکمیل مواردی که کتاب ناقص بیان کرده، وضع عناوین و فصل‌بندی کتاب و... از کارهایی است که محقق برای غنای محتوایی کتاب، انجام داده است.<ref>ر.ک: همان، ص5-8</ref>
محقق دو نسخه خطی از کتاب را دیده و با هم مقابله کرده است و از تفاوت‌هایی مانند ذکر الفاظ مدح مانند علیه‎السلام و ع و در کل، تفاوت‌هایی که ترک ذکر آن‌ها ضرری به محتوا نمی‌زند، احتراز کرده است. آیات کتاب مطابق رسم‌الخط عثمانی نوشته شده‌اند و در موارد اختلافی، آنچه در «المقنع في معرفة رسوم مصاحف الأمصار مع كتاب النقط» اثر ابوعمرو دانی آمده، اصل قرار گرفته است. وی آیات وارده در نص را که بیش از 4000 آیه هستند، استخراج کرده و اسامی سوره‌ها و شماره آیات را در پاورقی نوشته است، ترجمه اعلام، توثیق نصوص، بیان قرائات شاذ وارد در کتاب، توضیح برخی کلمات غریب و دشوار با استفاده از «النشر في القراءات العشر» [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] ، مستندسازی متون با ارجاعشان به‌جایی که از آن نقل شده‌اند، تکمیل مواردی که کتاب ناقص بیان کرده، وضع عناوین و فصل‌بندی کتاب و... از کارهایی است که محقق برای غنای محتوایی کتاب، انجام داده است.<ref>ر.ک: همان، ص5-8</ref>


صفحات 75 تا 83 کتاب، به ارائه جدول اسانید قرائات هریک از قراء هشت‌گانه کتاب پرداخته است. شش صفحه قبل از شروع متن اصلی کتاب، محقق به ارائه تصویر جلد و صفحات اول و آخر نسخه‌های «ب» و «ج» پرداخته است.
صفحات 75 تا 83 کتاب، به ارائه جدول اسانید قرائات هریک از قراء هشت‌گانه کتاب پرداخته است. شش صفحه قبل از شروع متن اصلی کتاب، محقق به ارائه تصویر جلد و صفحات اول و آخر نسخه‌های «ب» و «ج» پرداخته است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش