پرش به محتوا

دروس شرح منظومه حكيم متألّه حاج ملاهادى سبزوارى: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ')ي' به ') ی'
جز (جایگزینی متن - 'محمد حسين' به 'محمدحسین')
جز (جایگزینی متن - ')ي' به ') ی')
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR13841J1.jpg|بندانگشتی|دروس شرح منظومه حکیم متاله حاج ملا هادی سبزواری]]
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|دروس شرح منظومه حکیم متاله حاج ملا هادی سبزواری
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|شرح منظومه، منظومه
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[انصاری شیرازی، یحیی]] (نويسنده)
|-
|زبان
|data-type='language'|فارسی
|-
|کد کنگره
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BBR‎‏ ‎‏1234‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏د‎‏4
|-
|موضوع
|data-type='subject'|سبزواری، هادی بن مهدی، 1212 - 1289ق. شرح منظومه - نقد و تفسیر


{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR13841J1.jpg
| عنوان =دروس شرح منظومه حکیم متاله حاج ملا هادی سبزواری
| عنوان‌های دیگر =شرح منظومه، منظومه
| پدیدآوران =
[[انصاری شیرازی، یحیی]] (نويسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏BBR‎‏ ‎‏1234‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏د‎‏4
| موضوع =
سبزواری، هادی بن مهدی، 1212 - 1289ق. شرح منظومه - نقد و تفسیر
منظومه - فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
منظومه - فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
|-
| ناشر =
|ناشر  
بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم)
|data-type='publisher'|بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم)
| مکان نشر =قم - ایران
|-
| سال نشر = 1387ش
|مکان نشر  
 
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13841AUTOMATIONCODE
|-
| چاپ =3
|سال نشر  
| شابک =978-964-09-0089-5
|data-type='publishYear'| 1387ش
| تعداد جلد =4
|-class='articleCode'
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16473
|کد اتوماسیون
| کد پدیدآور =
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13841AUTOMATIONCODE
| پس از =
|}
| پیش از =
</div>
}}




خط ۴۵: خط ۳۴:
#استاد انصارى شيرازى با تأكيد بر ژرفاى حكمت اسلامى، افزوده است كه فلسفه اسلامى، فلسفه‌اى نيست كه انسان آن را بخواند و رد شود. اين كتابى كه مرحوم حاجى در فلسفه نوشته است، نتيجه چند دوره تدريس اسفار است. حكمت متعاليه‌اى كه مبتكرش ملّاصدرا است، در حقيقت آميخته با شريعت است و از آيات و روايات بهره فراوان دارد. اين فلسفه يعنى حكمت متعاليه تنها برهان نيست، بايد انسان از صفاى باطن خود استفاده كند. اگر انسان تقوا نداشته باشد و حداقل نمازش را در اوّل وقت نخواند، آن نورانيت پيدا نمى‌شود. چون عميق و لطيف است و با افكار آلوده فهميده نمى‌شود. علاوه بر مطالعه و مباحثه و تحقيق در متن و حاشيه، انسان بايد خود را كنترل كند. بنابراين، فلسفه و عرفان براى انسانى مفيد است كه صفاى باطن داشته باشد. در موارد بسيارى مثلاً در اسفار و در همين كتاب تصريح مى‌شود كه اين مطلب احتياج به «تلطّف سرّ» دارد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/17 همان]</ref>
#استاد انصارى شيرازى با تأكيد بر ژرفاى حكمت اسلامى، افزوده است كه فلسفه اسلامى، فلسفه‌اى نيست كه انسان آن را بخواند و رد شود. اين كتابى كه مرحوم حاجى در فلسفه نوشته است، نتيجه چند دوره تدريس اسفار است. حكمت متعاليه‌اى كه مبتكرش ملّاصدرا است، در حقيقت آميخته با شريعت است و از آيات و روايات بهره فراوان دارد. اين فلسفه يعنى حكمت متعاليه تنها برهان نيست، بايد انسان از صفاى باطن خود استفاده كند. اگر انسان تقوا نداشته باشد و حداقل نمازش را در اوّل وقت نخواند، آن نورانيت پيدا نمى‌شود. چون عميق و لطيف است و با افكار آلوده فهميده نمى‌شود. علاوه بر مطالعه و مباحثه و تحقيق در متن و حاشيه، انسان بايد خود را كنترل كند. بنابراين، فلسفه و عرفان براى انسانى مفيد است كه صفاى باطن داشته باشد. در موارد بسيارى مثلاً در اسفار و در همين كتاب تصريح مى‌شود كه اين مطلب احتياج به «تلطّف سرّ» دارد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/17 همان]</ref>
#شارح با ذكر روايتى كه در مذمت فلسفه از [[امام حسن عسکری(ع)]] نقل شده به رواياتى كه در مذمت فقه نقل شده اشاره كرده و چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه فلسفه مذموم نيز فلسفه‌اى است كه اهل آن به قرآن و سنت بى‌اعتنا باشند. اشخاصى مانند [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] و حاج [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمدحسین اصفهانى]]، فلسفه را در استخدام دين گرفته و آن را منوّر به قرآن و روايات كرده‌اند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/42 همان، ص 42]- [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/43 43]</ref>
#شارح با ذكر روايتى كه در مذمت فلسفه از [[امام حسن عسکری(ع)]] نقل شده به رواياتى كه در مذمت فقه نقل شده اشاره كرده و چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه فلسفه مذموم نيز فلسفه‌اى است كه اهل آن به قرآن و سنت بى‌اعتنا باشند. اشخاصى مانند [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] و حاج [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمدحسین اصفهانى]]، فلسفه را در استخدام دين گرفته و آن را منوّر به قرآن و روايات كرده‌اند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/42 همان، ص 42]- [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/43 43]</ref>
#شارح گرانقدر توضيح داده است كه [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] براى توبه سه مرحله ذكر كرده است: يك- توبه عام كه توبه عوام الناس از گناه است. دو- توبه خاص و عبارت است از توبه از ترك اولى، مثل توبه بعضى از انبيا(ع)يا توبه متّقين. سه- توبه اخصّ است؛ مثل توبه رسول اكرم اسلام(ص) كه مقام نبوت و رسالت اولوالعزمى و اضافه بر همه اين‌ها مقام خاتميت نيز دارد و آن عبارت است از توبه از دون‌اللقاء<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/677 همان، ج 4، ص 677]</ref>
#شارح گرانقدر توضيح داده است كه [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] براى توبه سه مرحله ذكر كرده است: يك- توبه عام كه توبه عوام الناس از گناه است. دو- توبه خاص و عبارت است از توبه از ترك اولى، مثل توبه بعضى از انبيا(ع) یا توبه متّقين. سه- توبه اخصّ است؛ مثل توبه رسول اكرم اسلام(ص) كه مقام نبوت و رسالت اولوالعزمى و اضافه بر همه اين‌ها مقام خاتميت نيز دارد و آن عبارت است از توبه از دون‌اللقاء<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/677 همان، ج 4، ص 677]</ref>
#نويسنده يادآور شده كه مراقبه، اين است كه انسان، نفس خود را از لغزش‌ها و گناهان حفظ كند. علماى اخلاق، سفارش مى‌كنند در هر روز همين كه انسان از خواب برخاست و روزى جديد را آغاز كرد، ابتدا مشارطه، بعد مراقبه، بعد محاسبه و بعد معاتبه كند. مشارطه، اين است كه انسان با خود و با اعضا و جوارح خود پيمان و ميثاقى ببندد كه امروز گناه نكند و لغزشى از او صادر نشود. بعد نوبت به مراقبه مى‌رسد يعنى مراقب و مواظب باشد كه نفس چموشى نكند و از دستورات شرع مقدس منحرف نشود. مرتبه سوم، محاسبه است؛ يعنى در آخر شب حساب كند كه چند عبادت و چند معصيت كرده است و اين‌ها را با هم بسنجد. مرتبه چهارم معاتبه است كه اگر معاصى او زيادتر از عباداتش است خود را مورد عتاب قرار دهد و لااقل خودش را سرزنش كند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/686 همان، ص 686]</ref>
#نويسنده يادآور شده كه مراقبه، اين است كه انسان، نفس خود را از لغزش‌ها و گناهان حفظ كند. علماى اخلاق، سفارش مى‌كنند در هر روز همين كه انسان از خواب برخاست و روزى جديد را آغاز كرد، ابتدا مشارطه، بعد مراقبه، بعد محاسبه و بعد معاتبه كند. مشارطه، اين است كه انسان با خود و با اعضا و جوارح خود پيمان و ميثاقى ببندد كه امروز گناه نكند و لغزشى از او صادر نشود. بعد نوبت به مراقبه مى‌رسد يعنى مراقب و مواظب باشد كه نفس چموشى نكند و از دستورات شرع مقدس منحرف نشود. مرتبه سوم، محاسبه است؛ يعنى در آخر شب حساب كند كه چند عبادت و چند معصيت كرده است و اين‌ها را با هم بسنجد. مرتبه چهارم معاتبه است كه اگر معاصى او زيادتر از عباداتش است خود را مورد عتاب قرار دهد و لااقل خودش را سرزنش كند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/686 همان، ص 686]</ref>
#شارح بعد از ذكر چند مقام از مقامات اخلاقى، اضافه كرده است كه اما در مورد اخلاق و سيروسلوك اخلاقى، مقامات و مراحل و منازل ديگرى نيز هست. در [[منازل السائرين]] صد مقام ذكر شده است و به يك تعبير، مقامات هزارتاست. در دعاى جوشن كبير هزار اسم ذكر شده است و انسان مى‌تواند متخلق به اين صفات و اسماء الهى شود به تعبير ديگرى يك منزل بيشتر وجود ندارد. «يك قدم بر نفس خود نِه، ديگرى در كوى دوست». به تعبيرى ديگر دو مقام هست:{{شعر}}
#شارح بعد از ذكر چند مقام از مقامات اخلاقى، اضافه كرده است كه اما در مورد اخلاق و سيروسلوك اخلاقى، مقامات و مراحل و منازل ديگرى نيز هست. در [[منازل السائرين]] صد مقام ذكر شده است و به يك تعبير، مقامات هزارتاست. در دعاى جوشن كبير هزار اسم ذكر شده است و انسان مى‌تواند متخلق به اين صفات و اسماء الهى شود به تعبير ديگرى يك منزل بيشتر وجود ندارد. «يك قدم بر نفس خود نِه، ديگرى در كوى دوست». به تعبيرى ديگر دو مقام هست:{{شعر}}
خط ۷۴: خط ۶۳:
<references />
<references />


== پیوندها ==
 
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16473 مطالعه کتاب دروس شرح منظومه حکیم متاله حاج ملا هادی سبزواری در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: فلسفه، مذهب و روان‌شناسی]]
[[رده: فلسفه، مذهب و روان‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش