۶۱٬۱۸۹
ویرایش
آثار البلاد و أخبار العباد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ....<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - 'الدين' به ' الدين') |
جز (جایگزینی متن - ' ....<ref>' به '.<ref>') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
'''آثار البلاد و أخبار العباد'''، کتابى است در جغرافيا و جغرافياى تاريخى عمدتا جهان اسلام و بخشى از سرزمين‌هاى آفريقايى، هند، جنوب روسيه و... كه توسط [[زكريا بن محمد قزوينى]] متوفى به سال 682، برابر 1283م، به زبان عربى تأليف شده و از آن با عنوان «عجائب البلدان» نيز نام برده مى‌شود | '''آثار البلاد و أخبار العباد'''، کتابى است در جغرافيا و جغرافياى تاريخى عمدتا جهان اسلام و بخشى از سرزمين‌هاى آفريقايى، هند، جنوب روسيه و... كه توسط [[زكريا بن محمد قزوينى]] متوفى به سال 682، برابر 1283م، به زبان عربى تأليف شده و از آن با عنوان «عجائب البلدان» نيز نام برده مى‌شود.<ref>ر.ك: عزيززاده فرزان، ص104</ref> | ||
کتاب، داراى سه مقدمه و هفت عنوان درباره هفت اقليم است. مقدمه اول، درباره نياز به پديد آوردن شهرها و روستاها است. مقدمه دوم، درباره خواص بلاد و داراى دو فصل مى‌باشد: فصل يكم درباره تأثير بلاد در ساكنان آن و فصل دوم درباره تأثير بلاد در معادن، گياهان و جانداران است. مقدمه سوم، درباره اقليم‌هاى زمين است. | کتاب، داراى سه مقدمه و هفت عنوان درباره هفت اقليم است. مقدمه اول، درباره نياز به پديد آوردن شهرها و روستاها است. مقدمه دوم، درباره خواص بلاد و داراى دو فصل مى‌باشد: فصل يكم درباره تأثير بلاد در ساكنان آن و فصل دوم درباره تأثير بلاد در معادن، گياهان و جانداران است. مقدمه سوم، درباره اقليم‌هاى زمين است. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
پس از اين سه مقدمه، مؤلف اقاليم هفت‌گانه را زير عناوين مختلف بررسى مى‌كند و «بلاد» آن را به ترتيب حروف الفبا شرح مى‌دهد. اين بلاد، شامل نواحى، سرزمين‌ها، مناطق جغرافيايى، كشورها، استان‌ها، شهرها، شهرك‌ها، روستاها، جزاير، كوه‌ها، دژها، ساختمان‌ها و آثار تاريخى مى‌گردد كه در ميان همه اينها، بسيارى از جاها واقعى است و برخى داستانى و افسانه‌اى، مانند «جزيره زنان» در چين. | پس از اين سه مقدمه، مؤلف اقاليم هفت‌گانه را زير عناوين مختلف بررسى مى‌كند و «بلاد» آن را به ترتيب حروف الفبا شرح مى‌دهد. اين بلاد، شامل نواحى، سرزمين‌ها، مناطق جغرافيايى، كشورها، استان‌ها، شهرها، شهرك‌ها، روستاها، جزاير، كوه‌ها، دژها، ساختمان‌ها و آثار تاريخى مى‌گردد كه در ميان همه اينها، بسيارى از جاها واقعى است و برخى داستانى و افسانه‌اى، مانند «جزيره زنان» در چين. | ||
نويسنده به هنگام ياد كردن از هر مكان تاريخى، مطالب بسيارى درباره آنان به ميان مى‌آورد: روايات جاهلى، سنن و آداب، عالمان، اديبان، شاعران برخاسته از آن بلاد و اشعار سروده درباره آن سرزمين، داستان‌هاى محلى، احاديث نبوى، قنوات، فراورده‌هاى صنعتى و كشاورزى، پرندگان و وقايع. روى‌هم‌رفته در اين کتاب، اطلاعات جغرافيايى، ادبى، تاريخى و علمى فراوانى گردآورى شده است. «آثار البلاد» حاوى گزارش‌هايى درباره تعدادى از شاعران ايرانى بزرگ و نام‌آور است كه از آن ميان مى‌توان [[اوح‍دال‍دی‍ن ک‍رم‍ان‍ی، ح‍ام‍د بن اب‍ی‌‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحد الدين کرمانى]]، صدر الدين خجندى، رشيد الدين وطواط، انورى، فردوسى، حكيم عمر خيام و ناصرخسرو اشاره كرد | نويسنده به هنگام ياد كردن از هر مكان تاريخى، مطالب بسيارى درباره آنان به ميان مى‌آورد: روايات جاهلى، سنن و آداب، عالمان، اديبان، شاعران برخاسته از آن بلاد و اشعار سروده درباره آن سرزمين، داستان‌هاى محلى، احاديث نبوى، قنوات، فراورده‌هاى صنعتى و كشاورزى، پرندگان و وقايع. روى‌هم‌رفته در اين کتاب، اطلاعات جغرافيايى، ادبى، تاريخى و علمى فراوانى گردآورى شده است. «آثار البلاد» حاوى گزارش‌هايى درباره تعدادى از شاعران ايرانى بزرگ و نام‌آور است كه از آن ميان مى‌توان [[اوح‍دال‍دی‍ن ک‍رم‍ان‍ی، ح‍ام‍د بن اب‍ی‌‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحد الدين کرمانى]]، صدر الدين خجندى، رشيد الدين وطواط، انورى، فردوسى، حكيم عمر خيام و ناصرخسرو اشاره كرد.<ref>جهانگيرميرزا قاجار، ص13 و 14</ref> | ||
مؤلف در آغاز پس از حمد و صلوات و اشاره به شيوه تأليف کتاب، مقدمات سه‌گانه کتاب را با جمله‌ى «المقدمة الأولى في الحاجة إلى إحداث المدن و القرى» ذكر كرده است كه در آن به‌اجمال به نياز به احداث شهرها و روستاها پرداخته و از معيشت انسان و اجتماع بشر و لزوم مشاغل... عوارض طبيعى... مساجد، گرمابه، حضور متفكران و صالحان و اقوام كرد، تركمان و اصلاح امور معادن و نباتات و حيوانات و ساختمان‌هاى مختلف و تجميع آنان به‌صورت شهرها و روستاها و جوامع بزرگ انسانى گفته شده است. | مؤلف در آغاز پس از حمد و صلوات و اشاره به شيوه تأليف کتاب، مقدمات سه‌گانه کتاب را با جمله‌ى «المقدمة الأولى في الحاجة إلى إحداث المدن و القرى» ذكر كرده است كه در آن به‌اجمال به نياز به احداث شهرها و روستاها پرداخته و از معيشت انسان و اجتماع بشر و لزوم مشاغل... عوارض طبيعى... مساجد، گرمابه، حضور متفكران و صالحان و اقوام كرد، تركمان و اصلاح امور معادن و نباتات و حيوانات و ساختمان‌هاى مختلف و تجميع آنان به‌صورت شهرها و روستاها و جوامع بزرگ انسانى گفته شده است. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
مؤلف، زكرياى قزوينى كه از جغرافيون ايرانى اواسط قرن هفتم هجرى است، در تأليف «آثار البلاد و أخبار العباد» به تأليفات پيشينيان و نتايج مطالعات جغرافيايى قدما توجه داشته است؛ ازاين‌روست كه در بسيارى مواضع از کتابش از منابع و دانشمندان پيشين به‌صراحت نام برده است و اينك «آثار البلاد و أخبار العباد» را همچون منبعى اصيل و معتبر در جغرافيا و جغرافياى تاريخى قرون وسطاى ايرانى در دسترس قرار داده است. | مؤلف، زكرياى قزوينى كه از جغرافيون ايرانى اواسط قرن هفتم هجرى است، در تأليف «آثار البلاد و أخبار العباد» به تأليفات پيشينيان و نتايج مطالعات جغرافيايى قدما توجه داشته است؛ ازاين‌روست كه در بسيارى مواضع از کتابش از منابع و دانشمندان پيشين به‌صراحت نام برده است و اينك «آثار البلاد و أخبار العباد» را همچون منبعى اصيل و معتبر در جغرافيا و جغرافياى تاريخى قرون وسطاى ايرانى در دسترس قرار داده است. | ||
يكى از امتيازاتى كه آثار البلاد را متمايز مى‌سازد، ارائه مطالب همراه با طرح نقشه‌اى است كه در آغاز مطالب به‌صورت دايره با تعيين جهات جغرافيايى به شيوه قدما همراه با ترسيم مدارات شمال و جنوب استوا و به‌صورت مكمل مطالب با ذكر مواضع جغرافيائى و نواحى در اقاليم سبعه و ارائه نام‌هاى جغرافيايى مواضع در قرن هفتم هجرى است كه از جمله «خليج فارس» را در جوار و پيوند با عمان و مكران، به‌وضوح نمايانده است | يكى از امتيازاتى كه آثار البلاد را متمايز مى‌سازد، ارائه مطالب همراه با طرح نقشه‌اى است كه در آغاز مطالب به‌صورت دايره با تعيين جهات جغرافيايى به شيوه قدما همراه با ترسيم مدارات شمال و جنوب استوا و به‌صورت مكمل مطالب با ذكر مواضع جغرافيائى و نواحى در اقاليم سبعه و ارائه نام‌هاى جغرافيايى مواضع در قرن هفتم هجرى است كه از جمله «خليج فارس» را در جوار و پيوند با عمان و مكران، به‌وضوح نمايانده است.<ref>ر.ك: عزيززاده فرزان، ص104 و 105</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references/> | ||