۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف'
(←منابع) |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
كتاب؛ مشتمل بر پيش‌گفتارى به قلم | كتاب؛ مشتمل بر پيش‌گفتارى به قلم مؤلف و سه بخش اصلى است كه هر بخش خود چندين فصل را در برمى‌گيرد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در پيش‌گفتار كتاب، | در پيش‌گفتار كتاب، مؤلف به ارائه فهرستوارهاى از آثارى كه در خصوص مقام و موقعيت آثار قزوين، نگاشته شده پرداخته و از آثارى؛ چون: تاريخ قزوين و فضائل‌ها؛ حافظ ابوليلى خليل بن عبدالله بن احمد قزوينى (م.446ق.)، التدوين فى ذكر اخبار قزوين؛ ابوالقاسم عبدالكريم بن محمد بن عبدالكريم رافعى قزوينى(م.623ق.)، تاريخ گزيده؛ حمدالله مستوفى و غيره نام مى‌برد. مؤلف در ادامه به معرفى منابعى كه در اين كتاب مطالبى از آنها نقل گرديده، به ترتيب تاريخى مى‌پردازد. | ||
در بخش نخست اين كتاب مندرجات منابع سير تاريخى بناى قزوين و بناهاى آن در چهار فصل عينا بر اساس ترتيب تاريخى نقل شده و در فصل پنجم مطالب مندرج در فصل‌هاى چهارگانه به ترتيب فهرستواره بيان گرديده است. | در بخش نخست اين كتاب مندرجات منابع سير تاريخى بناى قزوين و بناهاى آن در چهار فصل عينا بر اساس ترتيب تاريخى نقل شده و در فصل پنجم مطالب مندرج در فصل‌هاى چهارگانه به ترتيب فهرستواره بيان گرديده است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
در فصل پنجم اين بخش هم رئوس مطالب فصل‌هاى پيشين درباره سير تاريخى بناى شهر قزوين به صورت فهرستواره آمده است. | در فصل پنجم اين بخش هم رئوس مطالب فصل‌هاى پيشين درباره سير تاريخى بناى شهر قزوين به صورت فهرستواره آمده است. | ||
در بخش دوم، همه بناها و مكان‌ها و كتيبه‌ها و باغ‌ها و رودهاى شهر قزوين كه در بخش اول از آنها ياد شد، از ابتدا تا سال1320ش. در چهل و پنج فصل به ترتيب الفبا درج گرديده است. | در بخش دوم، همه بناها و مكان‌ها و كتيبه‌ها و باغ‌ها و رودهاى شهر قزوين كه در بخش اول از آنها ياد شد، از ابتدا تا سال1320ش. در چهل و پنج فصل به ترتيب الفبا درج گرديده است. مؤلف درباره دليل خاتمه يافتن سير تاريخى بناى شهر قزوين و بناهاى آن به سال1320ش. مى‌نويسد: اين بدان جهت بوده كه وضع شهر و حدود آن و باغ‌هاى گرداگرد آن تا اين سال نسبتا ثابت مانده و وضع قديم خود را تا حد قابل ملاحظه‌اى حفظ كرده بوده است. | ||
بانى «دژ شاپور» و محل آن و وجه تسميه قزوين، در بخش سوم و پايانى كتاب مورد بررسى قرار گرفته است. | بانى «دژ شاپور» و محل آن و وجه تسميه قزوين، در بخش سوم و پايانى كتاب مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
به باور | به باور مؤلف، بانى دژ شاپور(بناى اوليه شهر قزوين)، شاپور ابرَكان، يكى از سرداران خسرو پرويز بوده كه آن را براى جلوگيرى از هجوم ديلميان كه در شمار لشكريان بسطام يا گستهم دائى خسرو پرويز بودند، ساخته است. مؤلف سپس درباره محل دژ كشوين(حصار يا دژ شاپورى) سخن مى‌گويد. | ||
در پايان از وجه تسميه قزوين بدين نام سخن به ميان آمده و | در پايان از وجه تسميه قزوين بدين نام سخن به ميان آمده و مؤلف پس از سنجش نظرات منقول در منابع تاريخى و جغرافيايى و معنايى كه به صورت نخستين كلمه «قزوين»؛ يعنى «كشوين» داده‌اند، ديدگاه خود را در اين‌باره اظهار مى‌كند كه آنچه پيشينيان درباره نام اين شهر آورده‌اند، صورت اصلى نام شهر است و كشوين مركب است از «كش» به معنى سُو و طرف و جانب و جهت و حدّ و مرز، به اضافه «وين» صورتى از «بين» ماده مضارع از فعل «ديدن» به معنى ملاحظه و مراقبت و نگهبانى و حراست. و كشوين بر روى هم صفتى است براى شهر يا به تعبير بهتر براى دژ اوليه. و مراد دژ و حصارى بوده است ناظر بر جانب و جهت و سوى مرز ديلم. بنابراين قزوين صورتى از «كشوين» است نه معرّب آن چنانكه برخى پنداشته‌اند. | ||
== وضعيت == | == وضعيت == | ||
كتاب؛ مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم | كتاب؛ مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مؤلف و نيز فهرست الفبايى نام كسان، جاى‌ها، طوايف و كتاب‌ها مى‌باشد. تصاوير فراوانى هم از آثار تاريخى اين شهر در انتهاى كتاب درج گرديده است. | ||
== منابع== | == منابع== | ||
#پيش‌گفتار | #پيش‌گفتار مؤلف. | ||
#متن كتاب. | #متن كتاب. | ||
#سايت صدا و سيماى مركز قزوين 1388/6/4. | #سايت صدا و سيماى مركز قزوين 1388/6/4. | ||