۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
السرائر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '،ف' به '، ف'
جز (جایگزینی متن - '،د' به '، د') |
جز (جایگزینی متن - '،ف' به '، ف') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي تأليف محمد بن ادريس حلّى (م 598 ق) از مشهورترين تأليفات[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] و بهترين كتابهاى فقهى نيمه استدلالى است. | السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي تأليف محمد بن ادريس حلّى (م 598 ق) از مشهورترين تأليفات[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] و بهترين كتابهاى فقهى نيمه استدلالى است. | ||
اگر چه مصنف بر خلاف قول مشهور قائل به عدم حجيت خبر واحد بوده است اما به علت تحقيقات گرانقدر و اجتهاد زنده و سبك نو در استنباط مسائل فقهى از ادله شرعى كه در آن نكات و دقتهاى لغوى و رجالى در كنار فقه الحديث و نظريات فقهى مطرح شده | اگر چه مصنف بر خلاف قول مشهور قائل به عدم حجيت خبر واحد بوده است اما به علت تحقيقات گرانقدر و اجتهاد زنده و سبك نو در استنباط مسائل فقهى از ادله شرعى كه در آن نكات و دقتهاى لغوى و رجالى در كنار فقه الحديث و نظريات فقهى مطرح شده است، فقهاى بزرگ را به آن متوجه داشته و اين كتاب همواره مورد نقد و بررسى و استناد بزرگان بوده است. | ||
اين كتاب در آثار فقهى بزرگانى همچون [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق)،[[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]](م 726 ق)،[[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] (م 786 ق)بيش از ديگران تأثير داشته و مادامى كه بر خلاف مطالب آن ثابت نشده است مورد اعتماد آنان بوده است. | اين كتاب در آثار فقهى بزرگانى همچون [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق)،[[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]](م 726 ق)،[[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] (م 786 ق)بيش از ديگران تأثير داشته و مادامى كه بر خلاف مطالب آن ثابت نشده است مورد اعتماد آنان بوده است. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
بعضى از اصحاب تراجم نيز به او توجه داشته او را مدح كرده‌اند. | بعضى از اصحاب تراجم نيز به او توجه داشته او را مدح كرده‌اند. | ||
ميرزا ابواعلى طبرى حائرى (م 1215 ق)در [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]] ج 77/3 وى را با بعضى از بزرگانى كه به خبر واحد عمل نكرده‌اند مقايسه نموده مى‌نويسد:اما ثانيا فلان عدم العمل باخبار الآحاد ليس من متفرداته، بل ذهب اليه جملة من اجلة الاصحاب كعلم الهدى، و ابن زهرة، و ابن قبة و | ميرزا ابواعلى طبرى حائرى (م 1215 ق)در [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]] ج 77/3 وى را با بعضى از بزرگانى كه به خبر واحد عمل نكرده‌اند مقايسه نموده مى‌نويسد:اما ثانيا فلان عدم العمل باخبار الآحاد ليس من متفرداته، بل ذهب اليه جملة من اجلة الاصحاب كعلم الهدى، و ابن زهرة، و ابن قبة و غيرهم، فلو كان ذلك موجبا للتضعيف لوجب تضعيفهم أجمع، و فيه ما فيه. | ||
و در ادامه مى‌نويسد:و ما نسبه اليه من تركه الاخبار اهل البيت عليهم‌السلام، بالكلية، بهتان | و در ادامه مى‌نويسد:و ما نسبه اليه من تركه الاخبار اهل البيت عليهم‌السلام، بالكلية، بهتان صرف، فانه انما ترك اخبار الآحاد كعلم الهدى، لا مطلق الاخبار حتى المتواتر و المحفوف بالقرائن القطعيّة و يومئذ اكثر الاخبار التى هى اليوم من الواحد كان عندهم من المحفوفة بالقرائن | ||
[[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خوئى]] در معجم رجال الحديث ج 64/15 | [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خوئى]] در معجم رجال الحديث ج 64/15 مى‌نويسد، فانه اعتمد على الروايات في تصانيفه و كتابه مملوء من الأخبار غاية الامر انه لا يعمل بالاخبار الآحاد، فيكون حاله كالسيد المرتضى و غيره ممن لا يعملون بالخبر الواحد غير المحفوف بالقرائن. | ||
== ويژه‌گيها== | == ويژه‌گيها== | ||
اين كتاب از جهات مختلف | اين كتاب از جهات مختلف رجالى، فقهى، اصولى داراى ويژه‌گيهاى خاصى مى‌باشد كه به بعضى از آنها اشاره خواهد شد: | ||
از ويژه‌گى‌هاى كتاب اينكه غالبا به نظريات [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] ، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]،[[شيخ مفيد]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] عنايت داشته است و از ساير فقهاى بزرگ قبل از خود مطلبى را نقل نموده است. | از ويژه‌گى‌هاى كتاب اينكه غالبا به نظريات [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] ، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]،[[شيخ مفيد]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] عنايت داشته است و از ساير فقهاى بزرگ قبل از خود مطلبى را نقل نموده است. | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
از ديگر ويژه‌گى كتاب انتقادهاى مؤلف به فقهاى قبل از خود است كه گاهى لحن اهانت و توهين نيز به خود مى‌گيرد كه مورد اعتراض فقهاى عظيم الشأنى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] نيز قرار گرفته است. | از ديگر ويژه‌گى كتاب انتقادهاى مؤلف به فقهاى قبل از خود است كه گاهى لحن اهانت و توهين نيز به خود مى‌گيرد كه مورد اعتراض فقهاى عظيم الشأنى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] نيز قرار گرفته است. | ||
وى درج 37/19 در مبحث وقت نماز | وى درج 37/19 در مبحث وقت نماز مى‌نويسد، فتوهم[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] ان الشيخ قصد بذلك الاختيارى فاخطأ في اعتقاده، و نسب الشيخ الى تقليد بعض المخالفين، مع ان الشيخ من اعظم المجتهدين و كبيرهم و لا ريب في تحريم التقليد للمحقق من المجتهدين، فكيف بالمخالف الذى يعتقد المقلدانه مخطى و هل هذا الا جهالة منه و اجتراء على الشيخ ره. | ||
البته گاهى نيز احترام خاصى به شيخ گذاشته است مثلا در ص 296 | البته گاهى نيز احترام خاصى به شيخ گذاشته است مثلا در ص 296 مى‌نويسد، فان الشيخ لا يحكى بحمد اللّه الاّ الحق اليقين، فانه اجل قدرا و اكثر ديانه من ان يحكى ما لم يسمعه و تحققه منه وى در بحث زكات از كتاب مزارعة ج 443/2 در مورد استادش مى‌نويسد:و القائل بهذا هو السيد العلوى ابوالمكارم بن زهرة الحلبى رحمه اللّه، شاهدته و رايته و كاتبته و كاتبنى، و عرضه ما ذكره في تصنيفه من الخطاء فاعتذر رحمه اللّه باعذار غير واضحة، و ابان بها ان ثقل عليه الرد، و لعمرى ان الحق ثقيل كله | ||
وى در ادامه پس از نقل يكى از دلائل ابن زهرة در مورد نظريه‌اش اينگونه مى‌نويسد:و هذا من اقبح المعارضات، و اعجب تشبيهات، و انما كانت مشورتى عليه، ان يطالع تصنيفه، و ينظر في المسألة و يغيرها قبل موته، لئلا يستدرك عليه مستدرك بعد | وى در ادامه پس از نقل يكى از دلائل ابن زهرة در مورد نظريه‌اش اينگونه مى‌نويسد:و هذا من اقبح المعارضات، و اعجب تشبيهات، و انما كانت مشورتى عليه، ان يطالع تصنيفه، و ينظر في المسألة و يغيرها قبل موته، لئلا يستدرك عليه مستدرك بعد موته، فيكون هو المستدرك على نفسه | ||
در ج 336/2 در مورد [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] مى‌نويسد:و ما استعمل لهذا الشيخ الفقيه، مع جلالة قدره، مثل هذا الغلط و التقليد لما يجده في الكتب و يضمنه كتبه، و هذا قلة تحصيل منه، لما يقوله و يودعه تصانيفه | در ج 336/2 در مورد [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] مى‌نويسد:و ما استعمل لهذا الشيخ الفقيه، مع جلالة قدره، مثل هذا الغلط و التقليد لما يجده في الكتب و يضمنه كتبه، و هذا قلة تحصيل منه، لما يقوله و يودعه تصانيفه | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
اما گاهى نيز به مخالفت ابن جنيد توجهى نكرده و حتى مخالفت وى را در عدم انعقاد اجماع مهم ندانسته است مى‌نويسد:و الاجماع منعقد من اصحابنا على ما قلنا اوّلا، و لا اعتبار بخلاف ابن الجنيد لما قدمناه. | اما گاهى نيز به مخالفت ابن جنيد توجهى نكرده و حتى مخالفت وى را در عدم انعقاد اجماع مهم ندانسته است مى‌نويسد:و الاجماع منعقد من اصحابنا على ما قلنا اوّلا، و لا اعتبار بخلاف ابن الجنيد لما قدمناه. | ||
وى در مورد كتاب النهاية [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نظر خاصى داشته مى‌نويسد، النهاية كتاب خبر لا كتاب بحث و نظر قال هو(الشيخ الطوسى)رحمه اللّه في كتابه هذا ما قاله في خطبة | وى در مورد كتاب النهاية [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نظر خاصى داشته مى‌نويسد، النهاية كتاب خبر لا كتاب بحث و نظر قال هو(الشيخ الطوسى)رحمه اللّه في كتابه هذا ما قاله في خطبة مبسوطه، فكيف يعتمد و يقلد ما يوجد فيه | ||
نظريات نادر و جديد | نظريات نادر و جديد | ||