پرش به محتوا

ترجمه المكتفی في الوقف و الابتداء في كتاب‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
</div>
</div>


'''المكتفی في الوقف و الإبتداء في كتاب‌الله عزوجل''' ترجمه کتابی با همین نام تألیف ابوعمرو عثمان بن سعید دانی (متوفی 444ق) است که توسط کریم دولتی و صادق درودیان به فارسی روان ترجمه شده است.


==معرفى كتاب==
برای اصل اثر کتاب‌شناسی مناسب تهیه شده است که خواننده محترم می‌تواند به آن مراجعه نماید. در این نوشتار مطالبی درباره ترجمه ذکر می‌شود.


در ابتدای ترجمه، مقدمه‌ای تحقیقی به قلم مترجمان نوشته شده است. در این مقدمه در دو بخش کلیات علم وقف و ابتدا و سرگذشت ابوعمر دانی و معرفی کتاب ذکر شده است. در بخشی از کلیات به اهمیت علم وقف و ابتدا اشاره شده است: وقف و ابتدا از جمله مسائلى است كه به‌طور مستقيم و عميق، با معانى قرآن مرتبط‍‌ است. بر اين اساس، اهميت و جايگاه علمى و عملى وقف و ابتدا روشن مى‌شود. اگر قارى قرآن، تسلط‍‌ لازم بر اين علم را نداشته باشد، به‌واقع يكى از پايه‌هاى قرائتش لرزان و داراى خدشه است و قطعاً نمى‌توان وى را قارى كاملى دانست<ref>ر.ک: مقدمه مترجمان، صفحه و</ref>.


'''ترجمه المكتفی في الوقف و الابتداء في كتاب‌الله''' تألیف ابوعمرو دانى، مترجمان:كريم دولتى و صادق دروديان
این ترجمه برخلاف متن اصلی مشتمل بر جداول فراوانی است. مترجمان اثر در رابطه با این شیوه چنین می‌نویسند: در مطالعات اوليه كتاب المكتفى و ترجمه صفحاتى از آن، به اين نكته دست يافتيم كه چنانچه مطالب بيان شده در باب وقف و ابتدا در خلال آيات و سور قرآن را از حالت متن خارج كرده و به‌صورت جداولى ارائه نماييم، استفاده از آن براى خواننده راحت‌تر و پرفايده‌تر خواهد بود. بسيارى از قسمت‌هاى كتاب، على‌رغم ظاهر ساده، براى خواننده‌اى كه آشنايى كافى با ادبيات عرب و متون تخصصى نداشته باشد مشكل و حتى غيرقابل فهم است. به‌هرتقدیر، مطالب كتاب -پس از مقدمه مؤلف درباره انواع وقف و تعاريف آن‌ها- در جداولى تنظيم و هرکجا توضيحى افزون بر نوع وقف (از قبيل تام و كافى) در يك آيه وجود داشت، به انتهاى همان سوره ارجاع داده شد<ref>ر.ک: همان، صفحه یو</ref>.


كتاب پيرامون مسائل مختلف وقف و ابتداء در آيات قرآن مجيد نوشته شده است. مؤلف كه از دانشمندان اسلامى در قرن چهارم مى‌باشد،در اين كتاب وقف ابتدا را در سوره‌هاى مختلف قرآن بررسى نموده و در مواردى كه بايد در آيات وقف انجام پذيرد بيان كرده است.
کتاب از ترجمه‌ای روان برخوردار است. در افزون مطالب به متن نیز از کروشه استفاده شده است: «تلاش شد تا در عين حفظ‍‌ محتوا و بيان كلى مؤلف، مطالب به‌گونه‌ای به فارسى برگردانده شود كه براى خواننده فارسی‌زبان مفهوم‌تر باشد. در برخى از موارد با افزودن مطالبى داخل قلاب تلاش شد تا مطالب روان‌تر گردد»<ref>ر.ک: همان</ref>.


وى در ضمن بيان موارد وقف، توضيحاتى پيرامون موضوعات مختلف وقف ارائه نموده است كه مى‌توان به اين موارد اشاره نمود: تشويق براى تعليم وقف تام، بيان اقسام وقف، توضيح وقف تام، وقف كافى، حسن و وقف قبيح، وى با بررسى تمام آيات از ابتداى قرآن تا پايان سورۀ ناس، موارد را مشخص نموده كه چه نوع وقفى (تام-كافى...)بايد در اين جمله از آيه صورت بپذيرد.
در مقدمه ترجمه همچنین به نکاتی اشاره شده است:
#نسخه‌هاى مورد استفاده در ترجمه اين كتاب، دو تحقيق متفاوت از آن بوده است: تحقيق جايد زپدان مخلف و تحقيق يوسف عبدالرحمن مرعشلى که البته تحقيق اول به جهت دقت بيشتر محقق در ارائه مطالب و كمتر بودن اغلاط‍‌ حروف‌چينى، مبناى اصلى بوده و عمدتاً از تحقيق دوم براى مراجعه و بازبينى استفاده شد.
#در علامت‌گذارى آيات قرآن كريم، به حداقل علائم ضرورى اكتفا شد و در بسيارى از موارد، كلمات و عبارات بدون اعراب هستند.
#در مواردى كه اختلاف در قرائت كلمه يا كلماتى وجود داشت و مؤلف كتاب به نوع وقف خاصى بر اساس قرائات اشاره نموده، جهت مزيد اطلاع خوانندگان گرامى، به نام قاريان يا راويانى كه آن قرائت را انجام داده‌اند بر اساس كتاب ارزشمند «التيسير في القراءات السبع» از همين مؤلف و «النشر في القراءات العشر» از ابن جزرى مراجعه و مطالب لازم درج گرديد.
#با توجه به حجم كتاب، مطالب پايان سوره مباركه ابراهيم(ع) در جلد یک و بقيه سور در جلد دوم كتاب ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، صفحات یو و یز</ref>.


با توجه به اينكه اين كتاب هم مباحث مفهومى و هم مباحث‌مصداقى را ارائه نموده و سوره‌هاى قرآن همگى مورد بررسى قرار گرفته است.براى علاقه‌مندان به دانش تجويد و قرائت قرآن،فراگيرى و بهره‌مند شدن از مطالب ارزشمند آن امرى ضرورى است.
فهرست مطالب برخلاف اصل اثر در ابتدای آن ذکر شده است. در پاورقی‌های کتاب علاوه بر معانی آیات، برخی توضیحات، جابه‌جایی مباحث<ref>ر.ک: متن کتاب، صفحه9، پاورقی7</ref>و یا نقدی بر مطالب مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، صفحه9، پاورقی7؛ صفحه 10، پاورقی4</ref>.


==ويژگى‌هاى نسخۀ مؤلف==
==پانویس ==
<references/>


 
==منابع مقاله==
#در برخى از موارد پس از ذكر نوع وقف، روايتى از پيامبر(ص) نقل مى‌نمايد كه حضرت چگونه آيه را قرائت مى‌كرده است
مقدمه مترجمان و متن کتاب.
#در اكثر موارد علت وقف را بيان كرده است
#در برخى از موارد پيرامون چگونگى وقف قواعدى را ذكر مى‌كند مانند آنچه كه در ذيل آخر سورۀ حمد آمده است كه:
#:آنچه وقف بر آن ناپسند است چيزهايى از قبيل وقف بر مبدل منه بدون بدل، موصوف بدون صفت و مؤكد بدون تاكيد و معطوف بدون عطف مى‌باشد.
#مواردى كه اختلاف قرائت وجود داشته باشد به آن اشاره نموده است.
 
==ويژگيهاى نسخه تحقيق شده==
 
 
#ذكر آدرس روايات و آيات موجود در متن،در پاورقى
#ارجاع به منابع ديگر جهت مطالعه بيشتر مانند آنچه كه در صفحۀ 43 در پاورقى ذكر نموده و تعداد 9(نه) مورد كتاب آدرس داده است
#چنانچه در آيه مورد بحث اختلاف قرائت وجود داشته باشد آن اختلاف را همراه با نام قارى ذكر كرده است مانند آنچه كه در صفحۀ 142 دربارۀ آيۀ شريفۀ 92 سورۀ مؤمنون آورده است
#ذكر مقدمه‌ايى كه در آن شرح مختصرى از زندگى مؤلف همراه با معرفى كتابهاى تألیف شده، آورده است
#اضافه نمودن فهرست اعلام، روايات در آخر كتاب
 
==ويژگى‌هاى نسخه ترجمه==
 
 
كتاب توسط آقايان كريم دولتى و صادق دروديان به زبان فارسى ترجمه شده كه نسخۀ ترجمه داراى ويژگيهاى زير مى‌باشد:
 
#بيان مختصر تاريخچه تألیف در مورد وقف و ابتداء كه كتابهاى تألیف شده از صدر اسلام تا عصر حاضر همراه با مؤلفين آنها ذكر شده است.
#بيان و شرح مختصرى دربارۀ زندگى مؤلف كتاب،يعنى ابوعمرو دانى.
#ترجمه سليس و روان مى‌باشد.
#آدرس آيات و روايات مذكور در متن و ترجمۀ آنها در پاورقى.
#تفكيك كردن مباحث نظرى از مباحث عملى بدينگونه كه مباحثى را كه [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو دانى]] به صورت پراكنده در لابلاى مطالب بيان كرده، از متن جدا نموده و طى شش گفتار آورده آنگاه مباحث عملى را مطرح نموده و وقف را در سوره‌هاى قرآن از ابتدا تا سورۀ ابراهيم آورده است-كه ادامۀ آن مربوط است به جلد دوم كه هنوز چاپ نشده است.
 
==نسخه شناسى:المكتفى في الوقف و الابتداء==
 
 
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 268 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:
 
# نوع كاغذ:اعلاء
# جلد:شوميز
# نوبت چاپ:اول
# تاريخ انتشار:سال 1422 هجرى قمرى
# ناشر:دار عمار للنشر و التوزيع، عمّان
# داراى فهرست:
#:الف:موضوعات كتاب
#:ب:احاديث و اخبار
#:ج:اعلام
#:د:مصادر و مراجع
#مؤلف:ابوعمرو سعيد دانى
#محقق:محيى‌الدين عبدالرحمان رمضان
#كتاب:المكتفى في الوقف و الابتداء
 
==نسخه شناسى ترجمه المكتفى في الوقف و الابتداء==
 
 
كتاب يك جلد، متن آن فارسى و داراى 264 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:
#نوع كاغذ:اعلاء
#جلد:شوميز
#نوبت چاپ:اول
#تاريخ انتشار:سال 1382 هجرى شمسى
#ناشر:شركت چاپ و انتشارات اسوه
#تيراژ:2000(هزار)نسخه
#داراى فهرست:مطالب در ابتداى كتاب
#مؤلف:ابوعمرو دانى
#:تذكر:اين كتاب توسط آقايان كريم دولتى و صادق دروديان به فارسى ترجمه شده است كه جلد اول آن به چاپ رسيده و جلد دوم آن هنوز چاپ نشده است
#ترجمه المكتفى في الوقف و الابتداء
#مترجمان:كريم دولتى و صادق دروديان




خط ۱۲۶: خط ۷۴:
[[رده:علم قرائت و تجوید]]
[[رده:علم قرائت و تجوید]]
[[رده:علم تجوید]]
[[رده:علم تجوید]]
[[رده:قربانی 25 تیر الی 24 مرداد]]
۵۳٬۳۲۷

ویرایش