۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تاريخ أفضل یا بدايع الأزمان في وقايع كرمان: تفاوت میان نسخه‌ها
تاريخ أفضل یا بدايع الأزمان في وقايع كرمان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۱۷
، ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - ' فى ' به ' في '
جز (جایگزینی متن - 'لالدين' به 'لالدين') |
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
بدايع الازمان | بدايع الازمان في وقايع کرمان (تاريخ افضل)، نوشته افضل‌الدين ابوحامد احمد بن‌حامد کرمانى، فرآورده مهدى بيانى | ||
اين كتاب كه در پايان سده ششم هجرى نوشته و به تاريخ افضل معروف شده و به گمان در 606 هجرى پايان يافته است، اطلاعات گستردهاى درباره جغرافياى کرمان و بخش‌هاى گوناگون آن دربردارد و با توصيف بناهاى شهرهاى مهم آن سامان، به روايت چكيدهاى از تاريخ آنجا از دوران پيش از اسلام و فتح شدنش بر دست مسلمانان و روزگار چيرگى آلصفار و آلالياس و غزنويان و ديالمه آلبويه و سلجوقيان قاوردى بر آن ميپردازد و از انقلابهاى مردم کرمان پس از سلجوقيان و تسلط ملك دينار و عجمشاه و فرخ‌شاه، پسران ملك دينار و تسلط ملوك شبانكاره و اتابكان فارس و عاملان خوارزمشاهيان بر کرمان نيز گزارش مى‌دهد. | اين كتاب كه در پايان سده ششم هجرى نوشته و به تاريخ افضل معروف شده و به گمان در 606 هجرى پايان يافته است، اطلاعات گستردهاى درباره جغرافياى کرمان و بخش‌هاى گوناگون آن دربردارد و با توصيف بناهاى شهرهاى مهم آن سامان، به روايت چكيدهاى از تاريخ آنجا از دوران پيش از اسلام و فتح شدنش بر دست مسلمانان و روزگار چيرگى آلصفار و آلالياس و غزنويان و ديالمه آلبويه و سلجوقيان قاوردى بر آن ميپردازد و از انقلابهاى مردم کرمان پس از سلجوقيان و تسلط ملك دينار و عجمشاه و فرخ‌شاه، پسران ملك دينار و تسلط ملوك شبانكاره و اتابكان فارس و عاملان خوارزمشاهيان بر کرمان نيز گزارش مى‌دهد. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
تنها منبعى كه از اين كتاب آشكارا نام ميبرد، تاريخ آلسلجوق، نوشته محمد بنابراهيم ميتوان برشمرد. وى بيش‌تر احوال فرزندان قاوردشاه را از آن بيرون آورده و گاه همان عبارتهاى افضل‌الدين را نقل كرده و حسن بنشهاب بنحسن يزدى نيز در جامعالتواريخ خود از بخش گستردهاى از آن بدون نام بردن از نويسندهاش و با حذف شمارى از عبارات آن بهره برده، همچنين [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]] در مجمع‌التواريخ، از آن استفاده كرده است. | تنها منبعى كه از اين كتاب آشكارا نام ميبرد، تاريخ آلسلجوق، نوشته محمد بنابراهيم ميتوان برشمرد. وى بيش‌تر احوال فرزندان قاوردشاه را از آن بيرون آورده و گاه همان عبارتهاى افضل‌الدين را نقل كرده و حسن بنشهاب بنحسن يزدى نيز در جامعالتواريخ خود از بخش گستردهاى از آن بدون نام بردن از نويسندهاش و با حذف شمارى از عبارات آن بهره برده، همچنين [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]] در مجمع‌التواريخ، از آن استفاده كرده است. | ||
تاريخ افضل تنها منبع بيواسطه يا باواسطه مورخانى به شمار ميرود كه از رويدادهاى تاريخى سلجوقيان کرمان گزارش مى‌دهند. نسخه مدون اين كتاب در دست نيست. مصحح محترم كتاب، در مقدمه درازدامنى درباره وجود بدايع الازمان | تاريخ افضل تنها منبع بيواسطه يا باواسطه مورخانى به شمار ميرود كه از رويدادهاى تاريخى سلجوقيان کرمان گزارش مى‌دهند. نسخه مدون اين كتاب در دست نيست. مصحح محترم كتاب، در مقدمه درازدامنى درباره وجود بدايع الازمان في وقايع کرمان و انتسابش به افضل‌الدين کرمانى به بحث و استدلال ميپردازد و سرانجام چنين دعوى ميكند كه محمد بنابراهيم، نويسنده تواريخ آلسلجوق خود متن آن را در دست داشته است و ابنشهاب، نويسنده جامعالتواريخ حسنى و [[حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله|حافظ ابرو]]، نويسنده مجمع التواريخ نيز از اين تاريخ بهره بردهاند. بنابراين، تاريخ افضل كه گويى اكنون در دست نيست، تا سده يازدهم (روزگار محمد بنابراهيم و نوشته شدن تواريخ آلسلجوق) بوده و از آن پس روشن نيست كه چه زمانى از ميان رفته است. شايد اين كتاب هنوز هم باشد و كسى را از آن خبرى نباشد. | ||
پانوشتهاى مصحح كتاب درباره درونمايه تاريخ افضل و سجنش عبارتهاى آن با دو كتاب پيشگفته و نسخه بدلهاى آمده در اين بخش از كتاب، زمينه را براى داورى درباره ادعاى وى فراهمتر ميآورد. گفتنى است، نمايهاى از نام كسان، قبيلهها و جايهاىِ يادشده در كتاب نيز در پايان اين نسخه از آن وجود دارد. عكس صفحه نخست و پايانى جامعالتواريخ حسنى و شيوه استنساخ مصحح محترم نيز در پايان مقدمه كتاب آمده است. | پانوشتهاى مصحح كتاب درباره درونمايه تاريخ افضل و سجنش عبارتهاى آن با دو كتاب پيشگفته و نسخه بدلهاى آمده در اين بخش از كتاب، زمينه را براى داورى درباره ادعاى وى فراهمتر ميآورد. گفتنى است، نمايهاى از نام كسان، قبيلهها و جايهاىِ يادشده در كتاب نيز در پايان اين نسخه از آن وجود دارد. عكس صفحه نخست و پايانى جامعالتواريخ حسنى و شيوه استنساخ مصحح محترم نيز در پايان مقدمه كتاب آمده است. | ||