۶۱٬۱۸۹
ویرایش
ابن سیدالناس، محمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' فى ' به ' في '
جز (جایگزینی متن - 'الدين' به ' الدين') |
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
الف-چاپى | الف-چاپى | ||
#بشرى اللبيب | #بشرى اللبيب في ذكرى الحبيب، كه قصايدى است در مدح پيامبر اسلام(ص) و قسمتى از آن به كوشش كوزگارتن (H. G. L. Kosegarten) در 1815م در اشترالزوند(Stralsund) آلمان به چاپ رسيده است. | ||
#عيون الاثر | #عيون الاثر في فنون المغازى و الشمائل و السير، اين کتاب، چنانكه از نامش پيداست، در سيرۀ پيامبر اكرم است و بيشتر شهرت ابن سيد الناس مرهون همين کتاب است، مؤلف در مقدمۀ کتاب متذكر شده كه در اين مجموعه بهترين قسمت‌هاى مندرج در سيره‌ها را برگزيده و آنها را به ترتيب تاريخ وقوع حوادث به دنبال هم قرار داده است (5/1-6). او از آثار بسيارى در تدوين سيرۀ خود استفاده كرده كه صحاح سته، سيرۀ ابن اسحاق، مغازى واقدى، طبقات ابن سعد و معجم الكبير طبرانى از آن جمله‌اند (همو، 342/2-347). با مطالعۀ کتاب به خوبى روشن مى‌شود كه ابن سيد الناس تا آنجا كه امكان داشته، حوادث را شرح داده و از نقل مطالب ضعيف دورى گزيده و گاهى حوادث را تحليل كرده است. | ||
#:وى بر صحت يك موضوع و يا رد آن استدلال نيز كرده و از اين رو سيرۀ وى نه تنها تاريخ نقلى، بلكه گه گاه اثرى تحليلى است. عيون الاثر در قاهره در 1356 ق1937/م و در دمشق در 1358 ق1939/م به چاپ رسيده است. بر اين کتاب شروحى نوشته شده است كه يكى از آنها از ابوعبدالله عز الدين محمد بن ابوبكر بن جماعۀ كنانى (د 819 ق1416/ م) است و نسخه‌اى خطى از آن در فلسطين به خط مؤلف موجود است (منجد، 44). ديگرى نور النبراس از برهان الدين ابراهيم بن محمد بن خليل طرابلسى معروف به سبط ابن العجمى است كه نسخه‌هايى از آن در کتابخانه‌هاى خديويه (خديويه، 172/5) و ازهريه (ازهريه، 597/5) موجود است. چنانكه يكى از ناسخان کتاب در پايان جلد دوم يادآورى كرده، فتح الدين نابلسى نيز اين کتاب را در 3 جلد به نظم در آورده است. | #:وى بر صحت يك موضوع و يا رد آن استدلال نيز كرده و از اين رو سيرۀ وى نه تنها تاريخ نقلى، بلكه گه گاه اثرى تحليلى است. عيون الاثر در قاهره در 1356 ق1937/م و در دمشق در 1358 ق1939/م به چاپ رسيده است. بر اين کتاب شروحى نوشته شده است كه يكى از آنها از ابوعبدالله عز الدين محمد بن ابوبكر بن جماعۀ كنانى (د 819 ق1416/ م) است و نسخه‌اى خطى از آن در فلسطين به خط مؤلف موجود است (منجد، 44). ديگرى نور النبراس از برهان الدين ابراهيم بن محمد بن خليل طرابلسى معروف به سبط ابن العجمى است كه نسخه‌هايى از آن در کتابخانه‌هاى خديويه (خديويه، 172/5) و ازهريه (ازهريه، 597/5) موجود است. چنانكه يكى از ناسخان کتاب در پايان جلد دوم يادآورى كرده، فتح الدين نابلسى نيز اين کتاب را در 3 جلد به نظم در آورده است. | ||
#المقامات العليّة | #المقامات العليّة في الكرامات الجليّة، كه به كوشش عفت وصال حمزه در 1986م در بيروت به چاپ رسيده است. | ||
ب-خطى: | ب-خطى: | ||
#اجوبة على اسئلة | #اجوبة على اسئلة في الحديث و غيره، كه احتمالا همان الدر النثير على اجوبة الشيخ ابى الحسن الصغير است كه بغدادى (453/1) به آن اشاره مى‌كند. نسخه‌اى از اين کتاب در کتابخانۀ اسكوريال (لطفى، 4/2) موجود است. | ||
#الادوية المفردة، كه نسخه‌اى از آن در دار الكتب الوطنيۀ تونس (محمد عزت، 18) موجود است. | #الادوية المفردة، كه نسخه‌اى از آن در دار الكتب الوطنيۀ تونس (محمد عزت، 18) موجود است. | ||
#شرح جامع الترمذى، اثرى ناتمام كه گويا بعدها به وسيلۀ زين الدين ابوالفضل عراقى تكميل شده است (اسنوى، 511/2). نسخه‌اى از ديباچۀ آن در کتابخانۀ گوتا (پرچم، شم (76) 2) موجود است. نيز احتمال دارد نسخۀ موجود در کتابخانۀ برلين شم 1250 مربوط به همين کتاب باشد (/169 GAL, S, I ;آلوارت، 39/ II). | #شرح جامع الترمذى، اثرى ناتمام كه گويا بعدها به وسيلۀ زين الدين ابوالفضل عراقى تكميل شده است (اسنوى، 511/2). نسخه‌اى از ديباچۀ آن در کتابخانۀ گوتا (پرچم، شم (76) 2) موجود است. نيز احتمال دارد نسخۀ موجود در کتابخانۀ برلين شم 1250 مربوط به همين کتاب باشد (/169 GAL, S, I ;آلوارت، 39/ II). | ||
#عدة المعاد | #عدة المعاد في عروض «بانت سعاد» كعب بن زهير در مدح پيامبر(ص) كه نسخه‌اى از آن در دار الكتب قاهره موجود است (/77 GAL , S, II). | ||
#القصيدة العينية و القصيدة اللاميه، با شرح آن كه نسخه‌اى از اين دو در رامپور موجود است (همانجا). | #القصيدة العينية و القصيدة اللاميه، با شرح آن كه نسخه‌اى از اين دو در رامپور موجود است (همانجا). | ||
#قصايدى با عنوان منح المدح كه نسخه‌اى از آن در کتابخانۀ شهيد على (همانجا)، نسخه‌اى ديگر در دانشگاه ييل (نموى، 128) نگهدارى مى‌شود. همچنين قصيده يا قصايدى از وى در يك مجموعۀ شعرى در موزۀ عراق يافت مى‌شود (نقشبندى، 549). | #قصايدى با عنوان منح المدح كه نسخه‌اى از آن در کتابخانۀ شهيد على (همانجا)، نسخه‌اى ديگر در دانشگاه ييل (نموى، 128) نگهدارى مى‌شود. همچنين قصيده يا قصايدى از وى در يك مجموعۀ شعرى در موزۀ عراق يافت مى‌شود (نقشبندى، 549). | ||
#نور العيون | #نور العيون في تلخيص سيرة الامين المأمون، كه خلاصه‌اى از کتاب عيون الاثر است و گاهى از آن به نام السيرة الصغرى ياد مى‌شود، چنانكه از عيون الاثر با عنوان السيرة الكبرى ياد كرده‌اند. نسخه‌هايى از اين کتاب در کتابخانه‌هاى خديويۀ مصر (خديويه، 172/5)، ازهريه (ازهريه، 597/5)، توپكايى سرايى (423-/422 TS, III) و انستيتوى خاورشناسى شوروى (خالدوف، /436 I) موجود است (در مورد ديگر نسخ نك: /85 GAL, S, II). همچنين اجازه نامه‌اى از ابن سيد الناس به صلاح الدين [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در کتابخانۀ برلين وجود دارد (آلوارت، /57 II) كه احتمال دارد، همان اجازۀ مندرج در وافى، (305/1-311) باشد. | ||
[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در وافى (293/1) به يك رشته مكاتبات ادبى به نظم و نثر بين خود و ابن سيد الناس نيز اشاره كرده است. | [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در وافى (293/1) به يك رشته مكاتبات ادبى به نظم و نثر بين خود و ابن سيد الناس نيز اشاره كرده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى، احمد بن على، الدرر الكامنة، حيدر آباد دكن، 1396 ق/ 1976 م؛ ابن سيد الناس، محمد بن محمد، عيون الاثر | [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى، احمد بن على، الدرر الكامنة، حيدر آباد دكن، 1396 ق/ 1976 م؛ ابن سيد الناس، محمد بن محمد، عيون الاثر في فنون المغازى و الشمائل و السير، بيروت، 1974 م؛ ابن شاكر كتبى، محمد، عيون التواريخ، نسخۀ عكسى موجود در مركز؛همو، فوات الوفيات، به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]]، بيروت، 1973 م؛ ابن قاضى شهبه، ابوبكر بن احمد، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالعليم خان، حيدر آباد دكن، 1399 ق/ 1979 م، ابن ثير، البداية، ابن وردى، [[ابن وردی، عمر بن مظفر (زین‌الدین)|عمر بن مظفر]]، تتمة المختصر في اخبار البر، به كوشش احمد رفعت بدراوى، بيروت، 1389 ق1970/ م؛ ازهريه، فهرست؛ اسنوى، عبدالرحيم بن حسن، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالله الجبورى، بغداد، 1391 ق؛ بغدادى، ايضاح؛خديويه، فهرست؛[[ذهبى]]، شمس الدين محمد، تذكرة الحفاظ، بيروت، 1377 ق؛همو، ذيول العبر، به كوشش محمد سعيد بن بسيونى زغلول، بيروت، 1405 ق/ 1985 م؛سبكى، عبدالوهاب بن على، طبقات الشافعية الكبرى، به كوشش محمود محمد الطناحى و عبدالفتاح محمد الحلو، قاهره، 1383 ق1964/ م؛[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، خليل بن ايبك، اعيان العصر (خطى)، شم 1217، احمد ثالث، تركيه؛همو، الوافى بالوفيات، به كوشش هلموت ريتر، ويسبادن، 1381 ق1962/ م؛لطفى، عبدالبديع، فهرس المخطوطات المصورة (التاريخ)، عراق، 1956 م، محمد عزت عمر، فهرس المخطوطات المصورة، (ملحق)، حلب، 1404 ق1986/ م؛مقرى تلمسانى، احمد بن محمد، [[نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب|نفح الطيب]]، به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]]، بيروت، 1388 ق1968/ م، منجد، صلاح الدين، المخطوطات العربية في فلسطين بيروت، دار الكتب الجديد؛نقشبندى، اسامة ناصر، مخطوطات الادب في المتحف العراقى، عراق، معهد المخطوطات العربية؛نيز: | ||
Library, New Haven,1956; persch. ,; TS. | Library, New Haven,1956; persch. ,; TS. | ||