۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ذكری الشيعة في أحكام الشريعة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'محقق حلّى' به 'محقق حلّى ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
متون فقهى شيعه مراحل و دوران‌هاى متفاوتى را گذرانده است كه هر كدام از اين مراحل ويژگى‌ها و خصوصيات مربوط به خود را داشته است. | متون فقهى شيعه مراحل و دوران‌هاى متفاوتى را گذرانده است كه هر كدام از اين مراحل ويژگى‌ها و خصوصيات مربوط به خود را داشته است. | ||
اگر چه فقه استدلالى شيعه در ابتدا به پيروى از فقه تفريعى اهل سنت تدوين گرديد اما بزودى راه استقلال خود را يافته و فقهاى بزرگى همچون [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] «قده»، [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] | اگر چه فقه استدلالى شيعه در ابتدا به پيروى از فقه تفريعى اهل سنت تدوين گرديد اما بزودى راه استقلال خود را يافته و فقهاى بزرگى همچون [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] «قده»، [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] ، [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]، و [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] آن را گسترش و ادامه دادند. | ||
اين حركت را مى‌توان به طور كلى در دو مرحله بررسى نمود: | اين حركت را مى‌توان به طور كلى در دو مرحله بررسى نمود: | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
مرحلۀ اول كه توسط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] آغاز گرديد و حلقۀ واسطۀ آن با مرحلۀ بعدى [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] «قده» بود. | مرحلۀ اول كه توسط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] آغاز گرديد و حلقۀ واسطۀ آن با مرحلۀ بعدى [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] «قده» بود. | ||
مرحلۀ دوم توسط فقهاى بعد از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | مرحلۀ دوم توسط فقهاى بعد از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] همچون [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]]، [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق ثانى]] و بزرگان پس از وى ادامه يافت. | ||
در اين مرحله ابتكارات نو و توسعۀ مباحث فقهى و فروعات محققانۀ [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]]، وى را از جايگاه رفيع و مكان شامخى در بين فقهاى عظام برخوردار گردانيده است. | در اين مرحله ابتكارات نو و توسعۀ مباحث فقهى و فروعات محققانۀ [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]]، وى را از جايگاه رفيع و مكان شامخى در بين فقهاى عظام برخوردار گردانيده است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
نظريات وى كه در كتب فقهى گران‌قدرش مانند [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] ، الذكرى، اللمعة الدمشقية جمع‌آورى گرديده است و در حدود يكصد و پنجاه سال در آثار و كتب فقهى علماى بعد از وى ذكر شده است گوياى تأثير افكار عميق و محققانۀ اين فقيه كم‌نظير است و به همين دليل در بسيارى از آثار باقى‌مانده از وى با تعبير «أفقه الفقهاء» از او ياد شده است. | نظريات وى كه در كتب فقهى گران‌قدرش مانند [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] ، الذكرى، اللمعة الدمشقية جمع‌آورى گرديده است و در حدود يكصد و پنجاه سال در آثار و كتب فقهى علماى بعد از وى ذكر شده است گوياى تأثير افكار عميق و محققانۀ اين فقيه كم‌نظير است و به همين دليل در بسيارى از آثار باقى‌مانده از وى با تعبير «أفقه الفقهاء» از او ياد شده است. | ||
وى در حالى كه جزء معدود علمايى نظير [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | وى در حالى كه جزء معدود علمايى نظير [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده كه بر نظريات و اقوال عامّه احاطۀ كامل داشته است اما در همان حال بناى بر تهذيب متون فقهى شيعه از نظريات آنان داشته است. | ||
آزاد انديشى و دورى از تقليد كور كورانه از آثار گذشتگان باعث شده كه وى اگر چه پس از دوره‌هاى فقهى [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] | آزاد انديشى و دورى از تقليد كور كورانه از آثار گذشتگان باعث شده كه وى اگر چه پس از دوره‌هاى فقهى [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] و [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] پا به عرصۀ ظهور گذاشته است اما تحت تأثير عظمت علمى اين بزرگان قرار نگرفته بلكه دست به ابتكارات زيربنايى و توسعۀ راه‌ها و روش‌هاى فقهى زده به طورى كه در نوشته‌هاى وى تبعيت و پيروى از بزرگان قبل از او ديده نمى‌شود. | ||
به حق بايد گفت كه آثار بجاى مانده از [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] مرجع و مأخذ اساسى و مهم در فقه شيعه است بطورى كه نمى‌توان از آن بى‌نياز بود. | به حق بايد گفت كه آثار بجاى مانده از [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] مرجع و مأخذ اساسى و مهم در فقه شيعه است بطورى كه نمى‌توان از آن بى‌نياز بود. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
با توجه به اين كه در جلد 3 صفحۀ 33 نام كتاب شرح الإرشاد (غاية المراد في شرح نكات الإرشاد) ذكر شده كه در سال 757ق تأليف شده است و از طرفى اين كتاب قبل از كتاب‌هاى البيان و [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] | با توجه به اين كه در جلد 3 صفحۀ 33 نام كتاب شرح الإرشاد (غاية المراد في شرح نكات الإرشاد) ذكر شده كه در سال 757ق تأليف شده است و از طرفى اين كتاب قبل از كتاب‌هاى البيان و [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] نوشته شده زيرا در آن دو كتاب به كتاب الذكرى ارجاع داده شده است و كتاب [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] پس از 780ق آغاز شده است و اگر كتاب البيان نيز حدود سه سال قبل از [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|الدروس]] نوشته شده باشد بنابراين اين كتاب در حدود سال‌هاى 760 تا 778ق نوشته شده است. | ||
و از آنجايى كه مؤلف نتوانسته پس از كتاب صلاة بقيۀ آن را به پايان برساند به احتمال زياد اين كتاب در اواخر عمر شريف و حدود سال‌هاى 775 تا 778 نوشته شده است. | و از آنجايى كه مؤلف نتوانسته پس از كتاب صلاة بقيۀ آن را به پايان برساند به احتمال زياد اين كتاب در اواخر عمر شريف و حدود سال‌هاى 775 تا 778 نوشته شده است. | ||