پرش به محتوا

پژوهشى تطبیقى در روایات تفسیرى فریقین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'عیاشی' به 'عیاشی '
جز (جایگزینی متن - 'ابن تیمیه' به 'ابن تیمیه ')
جز (جایگزینی متن - 'عیاشی' به 'عیاشی ')
خط ۴۲: خط ۴۲:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب، دارای سخن ناشر، سخن پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی، پیشگفتار و محتوای مطالب در چهار بخش است. نویسنده در نگارش این منبع از 158 منبع فارسی و عربی از منابع اهل سنت و شیعه بهره برده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مقباس الهداية في علم الدراية عبدالله مامقانی، شرح اصول کافی ملا محمدصالح مازندرانی، آشنایى با متون حدیث و نهج‌البلاغه مهدى مهریزى، تاریخ حدیث سید رضا مؤدب، پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه مجید معارف، تفاسیر صافی، عیاشی، قمی، الميزان و...، مجمع الزوائد هیثمی، الصواعق المحرقه ابن حجر، سنن الکبرای نسائی، مسند الشاميين طبرانی و... .<ref>ر.ک: منابع کتاب، ص321-327</ref>
کتاب، دارای سخن ناشر، سخن پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی، پیشگفتار و محتوای مطالب در چهار بخش است. نویسنده در نگارش این منبع از 158 منبع فارسی و عربی از منابع اهل سنت و شیعه بهره برده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مقباس الهداية في علم الدراية عبدالله مامقانی، شرح اصول کافی ملا محمدصالح مازندرانی، آشنایى با متون حدیث و نهج‌البلاغه مهدى مهریزى، تاریخ حدیث سید رضا مؤدب، پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه مجید معارف، تفاسیر صافی، [[التفسير (عیاشی)|عیاشی]] ، قمی، الميزان و...، مجمع الزوائد هیثمی، الصواعق المحرقه ابن حجر، سنن الکبرای نسائی، مسند الشاميين طبرانی و... .<ref>ر.ک: منابع کتاب، ص321-327</ref>


نویسنده در انتهای هر بخش، چکیده مباحث و سپس تعدادی پرسش از متن مطرح کرده و پس‌ازآن نمونه‌هایی را برای پژوهش به همراه معرفی منابع تحقیق معرفی کرده است.
نویسنده در انتهای هر بخش، چکیده مباحث و سپس تعدادی پرسش از متن مطرح کرده و پس‌ازآن نمونه‌هایی را برای پژوهش به همراه معرفی منابع تحقیق معرفی کرده است.
خط ۵۹: خط ۵۹:
ایشان در تعریف روایت می‌گوید: روایت نزد عموم محدثان شیعه عبارت است از «حکایت گفتار، رفتار و تقریر معصوم(ع) »<ref>همان، ص22</ref>.  
ایشان در تعریف روایت می‌گوید: روایت نزد عموم محدثان شیعه عبارت است از «حکایت گفتار، رفتار و تقریر معصوم(ع) »<ref>همان، ص22</ref>.  


نویسنده در تعریف روایات تفسیری دو نوع تفسیر را معرفی می‌کند؛ تفسیر به مأثور که روش تفسیری در آن تفسیر اثری نام دارد و تفسیرهای اجتهادی که روش تفسیری آن‌ها را تفسیر عقلی می‌نامند.<ref>همان، ص24</ref> نویسنده با معرفی 15 منبع از منابع تفسیر شیعه می‌نویسد معروف‌ترین تفسیرهای شیعی عبارت‌اند از: تفسیر عیاشی، تفسیر قمی، نورالثقلین، البرهان فی تفسیر القرآن، صافی و کنز الدقائق.<ref>همان، ص34-35</ref> او سپس 13 منبع از منابع اهل تسنن را برمی‌شمارد و می‌نویسد از بین این تفسیرها، جامع البیان طبری، الدر المنثور، تفسیر ابن کثیر، تفسیر عبدالرزاق، تفسیر ابن ابی حاتم، تفسیر ثعلبی و بغوی از شهرت و اهمیت بیشتری برخورد هستند.<ref>همان، ص35-36</ref> او منابع عام حدیثی شیعه را در چهار دوره حضور ائمه(ع)، محدثان متقدم، محدثان متأخر و دوره معاصر معرفی می‌کند و هر کدام را به‌خوبی توضیح می‌دهد.<ref>همان، ص49-56</ref>
نویسنده در تعریف روایات تفسیری دو نوع تفسیر را معرفی می‌کند؛ تفسیر به مأثور که روش تفسیری در آن تفسیر اثری نام دارد و تفسیرهای اجتهادی که روش تفسیری آن‌ها را تفسیر عقلی می‌نامند.<ref>همان، ص24</ref> نویسنده با معرفی 15 منبع از منابع تفسیر شیعه می‌نویسد معروف‌ترین تفسیرهای شیعی عبارت‌اند از: تفسیر [[التفسير (عیاشی)|عیاشی]] ، تفسیر قمی، نورالثقلین، البرهان فی تفسیر القرآن، صافی و کنز الدقائق.<ref>همان، ص34-35</ref> او سپس 13 منبع از منابع اهل تسنن را برمی‌شمارد و می‌نویسد از بین این تفسیرها، جامع البیان طبری، الدر المنثور، تفسیر ابن کثیر، تفسیر عبدالرزاق، تفسیر ابن ابی حاتم، تفسیر ثعلبی و بغوی از شهرت و اهمیت بیشتری برخورد هستند.<ref>همان، ص35-36</ref> او منابع عام حدیثی شیعه را در چهار دوره حضور ائمه(ع)، محدثان متقدم، محدثان متأخر و دوره معاصر معرفی می‌کند و هر کدام را به‌خوبی توضیح می‌دهد.<ref>همان، ص49-56</ref>


بخش دوم، به بیان ویژگی‌های مشترک روایات تفسیری فریقین اختصاص یافته است. تبیین اطلاعات جانبی(سوره شناسی)، تبیین ابهامات(ابهام‌زدایی)، تفصیل جزئیات(معنا گستری)، تبیین مراد متکلم(کشف مراد جدی) از امور مشترکی است که نویسنده در این بخش به آن می‌پردازد. از مهم‌ترین ویژگی مشترک روایات تفسیری شیعه و اهل سنت، روایاتی است که ترتیب نزول سوره‌ها و آیات را گزارش می‌کنند. این روایات تقریباً دارای متن واحدی هستند که نزول تک‌تک سوره‌ها از علق تا توبه را به ترتیب ارائه می‌دهند. روایتگران این روایات مجموعاً چهارده تن هستند که عبارت‌اند از: امیر مؤمنان(ع)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، ابن عباس، جابر بن یزید، محمد بن نعمان، مجاهد، ضحاک، عکرمه، حسن بصری، زهری، عطاء خراسانی، مقاتل بن سلیمان و حسین بن واقد.<ref>همان، ص156</ref>
بخش دوم، به بیان ویژگی‌های مشترک روایات تفسیری فریقین اختصاص یافته است. تبیین اطلاعات جانبی(سوره شناسی)، تبیین ابهامات(ابهام‌زدایی)، تفصیل جزئیات(معنا گستری)، تبیین مراد متکلم(کشف مراد جدی) از امور مشترکی است که نویسنده در این بخش به آن می‌پردازد. از مهم‌ترین ویژگی مشترک روایات تفسیری شیعه و اهل سنت، روایاتی است که ترتیب نزول سوره‌ها و آیات را گزارش می‌کنند. این روایات تقریباً دارای متن واحدی هستند که نزول تک‌تک سوره‌ها از علق تا توبه را به ترتیب ارائه می‌دهند. روایتگران این روایات مجموعاً چهارده تن هستند که عبارت‌اند از: امیر مؤمنان(ع)، امام سجاد(ع)، امام صادق(ع)، ابن عباس، جابر بن یزید، محمد بن نعمان، مجاهد، ضحاک، عکرمه، حسن بصری، زهری، عطاء خراسانی، مقاتل بن سلیمان و حسین بن واقد.<ref>همان، ص156</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش