۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
طوسی، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
{{اشتباه نشود|طوسی، محمد بن محمود}} | {{اشتباه نشود|طوسی، محمد بن محمود}} | ||
==ولادت== | |||
«محمد بن حسن طوسى»، معروف به شيخ طوسى در ماه رمضان سال 385ق در طوس به دنيا آمد و در همان جا بزرگ شد. طوس در آن زمان، يكى از مراكز علمى مهمّ خراسان بود. وى تا سال 408ق؛ يعنى تا 23 سالگى، در همان طوس زيست و احتمالا علوم ادبى، فقه، اصول، حديث و كلام را تا آن تاريخ در همان طوس خوانده است. | «محمد بن حسن طوسى»، معروف به شيخ طوسى در ماه رمضان سال 385ق در طوس به دنيا آمد و در همان جا بزرگ شد. طوس در آن زمان، يكى از مراكز علمى مهمّ خراسان بود. وى تا سال 408ق؛ يعنى تا 23 سالگى، در همان طوس زيست و احتمالا علوم ادبى، فقه، اصول، حديث و كلام را تا آن تاريخ در همان طوس خوانده است. | ||
==مهاجرت به بغداد== | |||
وى در سال 408ق به بغداد مهاجرت كرد. ورود شيخ طوسى به اين شهر، در زمانى بود كه مردان علم و فكر و ادب با ديدگاه‌هاى مختلف در آنجا حضور داشتند و علوم عقلى و نقلى را در مراكز علمى بغداد تدريس مى‌كردند. | وى در سال 408ق به بغداد مهاجرت كرد. ورود شيخ طوسى به اين شهر، در زمانى بود كه مردان علم و فكر و ادب با ديدگاه‌هاى مختلف در آنجا حضور داشتند و علوم عقلى و نقلى را در مراكز علمى بغداد تدريس مى‌كردند. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۴: | ||
اين شرايط باعث شد كه عالمان بسيارى و از جمله شيخ طوسى، به بغداد مهاجرت نمودند. البتّه استقرار حكومت آل بويه در بغدادِ آن عصر نيز در اقبال شيخ طوسى به آن شهر، بى‌تأثير نبوده است. | اين شرايط باعث شد كه عالمان بسيارى و از جمله شيخ طوسى، به بغداد مهاجرت نمودند. البتّه استقرار حكومت آل بويه در بغدادِ آن عصر نيز در اقبال شيخ طوسى به آن شهر، بى‌تأثير نبوده است. | ||
==برخی از اساتید شیخ طوسی== | |||
شيخ طوسى (رحمه‌الله) با ورود به بغداد، در مجلس درس شيخ مفيد - كه در آن زمان، شيخ متكلّمان و فقيهان شيعه و رئيس آنها شناخته مى‌شد - شركت كرد. او به مدّت پنج سال از درس شيخ مفيد در اصول و كلام استفاده كرد و در همين دوره، تأليف كتاب «تهذيب الأحكام»(شرح كتاب «المقنعة» اثر شيخ مفيد) را آغاز كرد. در اين شرح، تأثير جوّ كلامى بغداد بر شيخ طوسى، مشهود است. | شيخ طوسى (رحمه‌الله) با ورود به بغداد، در مجلس درس شيخ مفيد - كه در آن زمان، شيخ متكلّمان و فقيهان شيعه و رئيس آنها شناخته مى‌شد - شركت كرد. او به مدّت پنج سال از درس شيخ مفيد در اصول و كلام استفاده كرد و در همين دوره، تأليف كتاب «تهذيب الأحكام»(شرح كتاب «المقنعة» اثر شيخ مفيد) را آغاز كرد. در اين شرح، تأثير جوّ كلامى بغداد بر شيخ طوسى، مشهود است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۶: | ||
شيخ طوسى در اين دوره، از دروس اساتيد ديگرى هم استفاده كرد. هلال بن محمّد بن جعفر حفّار (م 414ق)، محمّد بن محمّد بن محمّد بن مخلّد (م 419ق)، احمد بن عبدون معروف به ابن حاشر (م 423ق) و محمّد بن احمد بن شاذان (م 425ق) نيز از اساتيد وى بوده‌اند. | شيخ طوسى در اين دوره، از دروس اساتيد ديگرى هم استفاده كرد. هلال بن محمّد بن جعفر حفّار (م 414ق)، محمّد بن محمّد بن محمّد بن مخلّد (م 419ق)، احمد بن عبدون معروف به ابن حاشر (م 423ق) و محمّد بن احمد بن شاذان (م 425ق) نيز از اساتيد وى بوده‌اند. | ||
==شیخ طوسی و زعامت مرجعیت شیعه== | |||
پس از وفات سيد مرتضى در سال 336ق، رهبرى شيعيان به شيخ طوسى رسيد. | پس از وفات سيد مرتضى در سال 336ق، رهبرى شيعيان به شيخ طوسى رسيد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۷: | ||
شيخ طوسى پاسخ داد: مراد از اين عبارت، آنچه سخن‌چينان فهميده‌اند، نيست؛ بلكه مراد از اوّل ظالم، قابيل (قاتل هابيل، كه اوّلين قاتل بود و اين سنّت را بنا نهاد) و مراد از دومى، قاتل ناقه حضرت صالح (كه نام وى قيدار بن سالف بوده) و مراد از سومى، قاتل يحيى بن زكريا و مراد از چهارمى، عبدالرحمان بن ملجم (قاتل على(ع)) است. اين پاسخ، موجب اعتماد خليفه به صداقت شيخ طوسى شد؛ پس او را اكرام و احترام كرد و از سخن‌چينان انتقام گرفت. به‌واقع، تهمت‌ها و دشنام‌ها در اين عصر بازار گرمى داشت؛ چنان‌كه بسيارى از نويسندگان آن عصر با شيخ مفيد چنين برخورد كردند. اين زمينه‌ها باعث شد كه بغداد به‌عنوان محلّ بروز اين فتنه‌ها درآيد. با ورود سلجوقيان به بغداد در سال 447ق، راه براى پرورش فتنه باز شد و در سال 448ق فتنه‌ها به اوج خود رسيد؛ تا جايى كه شيخ طوسى نيز از اين غائله در امان نماند؛ خانه او را خراب كردند و سوزاندند، كتاب‌ها، آثار و دفترهايش را در چند نوبت آتش زدند و كرسى تدريس او را كه خليفه به وى اعطا كرده بود، سوزاندند. | شيخ طوسى پاسخ داد: مراد از اين عبارت، آنچه سخن‌چينان فهميده‌اند، نيست؛ بلكه مراد از اوّل ظالم، قابيل (قاتل هابيل، كه اوّلين قاتل بود و اين سنّت را بنا نهاد) و مراد از دومى، قاتل ناقه حضرت صالح (كه نام وى قيدار بن سالف بوده) و مراد از سومى، قاتل يحيى بن زكريا و مراد از چهارمى، عبدالرحمان بن ملجم (قاتل على(ع)) است. اين پاسخ، موجب اعتماد خليفه به صداقت شيخ طوسى شد؛ پس او را اكرام و احترام كرد و از سخن‌چينان انتقام گرفت. به‌واقع، تهمت‌ها و دشنام‌ها در اين عصر بازار گرمى داشت؛ چنان‌كه بسيارى از نويسندگان آن عصر با شيخ مفيد چنين برخورد كردند. اين زمينه‌ها باعث شد كه بغداد به‌عنوان محلّ بروز اين فتنه‌ها درآيد. با ورود سلجوقيان به بغداد در سال 447ق، راه براى پرورش فتنه باز شد و در سال 448ق فتنه‌ها به اوج خود رسيد؛ تا جايى كه شيخ طوسى نيز از اين غائله در امان نماند؛ خانه او را خراب كردند و سوزاندند، كتاب‌ها، آثار و دفترهايش را در چند نوبت آتش زدند و كرسى تدريس او را كه خليفه به وى اعطا كرده بود، سوزاندند. | ||
==مهاجرت به نجف اشرف== | |||
شيخ طوسى در سال 448ق، پس از فتنه بغداد، به نجف اشرف مهاجرت كرد. وى دوازده سال نيز در اين شهر، كرسى تدريس و نيز رهبرى و مرجعيت دينى را در اختيار داشت. وى در نجف اشرف، زمينه حركت علمى وسيعى را يافت كه از آن به نيكى استفاده نمود و حوزه علميه بزرگ شيعه را در آن شهر پايه‌ريزى كرد. | شيخ طوسى در سال 448ق، پس از فتنه بغداد، به نجف اشرف مهاجرت كرد. وى دوازده سال نيز در اين شهر، كرسى تدريس و نيز رهبرى و مرجعيت دينى را در اختيار داشت. وى در نجف اشرف، زمينه حركت علمى وسيعى را يافت كه از آن به نيكى استفاده نمود و حوزه علميه بزرگ شيعه را در آن شهر پايه‌ريزى كرد. | ||