۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سلطان‌العلماء، سید حسین بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - ' عليه السلام' به 'عليه‌السلام') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
'''سيد حسين بن | '''سيد حسين بن رفيعالدين محمد بن شجاعالدين محمود بن سيد على حسينى مرعشى''' در سال 1001 هجرى قمرى در اصفهان چشم به جهان گشود. | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
نسب او به امام چهارم امام زين العابدينعليه‌السلام مى‌رسد و اجداد او از علماء و حكام مازندران بوده‌اند. جد اعلاى او سيد مير بزرگ مرعشى مدتى از عمر شريفش را در مازندران حكومت مى‌كرده است. اولين كسى كه از اين خاندان به اصفهان رفت و در آنجا ساكن شد، مير | نسب او به امام چهارم امام زين العابدينعليه‌السلام مى‌رسد و اجداد او از علماء و حكام مازندران بوده‌اند. جد اعلاى او سيد مير بزرگ مرعشى مدتى از عمر شريفش را در مازندران حكومت مى‌كرده است. اولين كسى كه از اين خاندان به اصفهان رفت و در آنجا ساكن شد، مير نظامالدين على بن مير قوامالدين محمد است كه در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] دربارۀ او اينطور آمده است: «كان من علماء الحديث و الفقه و الأصوليين» <ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 8 ص 308</ref> | ||
سيد | سيد شجاعالدين محمود بن مير سيد على، جد سلطان العلماء و پدر بزرگوارش سيد رفيعالدين محمد بن محمود نيز از بزرگان علم و فضل در زمان خود بوده‌اند. | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
سلطان العلماء حدود چهار تا پنج سال وزارت شاه عباس را به عهده داشته و علاوه بر آن، داماد او نيز بوده و در سال 1033 با دختر او ازدواج كرده است. | سلطان العلماء حدود چهار تا پنج سال وزارت شاه عباس را به عهده داشته و علاوه بر آن، داماد او نيز بوده و در سال 1033 با دختر او ازدواج كرده است. | ||
از اين ازدواج چهار پسر به نامهاى سيد ابراهيم، سيد حسين، سيد | از اين ازدواج چهار پسر به نامهاى سيد ابراهيم، سيد حسين، سيد رفيعالدين محمد و سيد على كه همه از فضلا و بزرگان زمان خود و داراى مقام اجتهاد و استنباط بوده‌اند، حاصل شده است. | ||
ايشان پس از رحلت شاه عباس، مدت دو سال وزارت شاه صفى را به عهده داشته كه در يكى از جنگها بين او و شاه صفى درگيرى پيش مى‌آيد كه جزئيات آن در منابع تاريخى موجود نيست. در نتيجۀ اين درگيرى، او در سال 1041 از وزارت عزل شده و تمام فرزندانش كور شده و خود او نيز به قم تبعيد گشت. | ايشان پس از رحلت شاه عباس، مدت دو سال وزارت شاه صفى را به عهده داشته كه در يكى از جنگها بين او و شاه صفى درگيرى پيش مى‌آيد كه جزئيات آن در منابع تاريخى موجود نيست. در نتيجۀ اين درگيرى، او در سال 1041 از وزارت عزل شده و تمام فرزندانش كور شده و خود او نيز به قم تبعيد گشت. | ||
او در قم بين ده تا پانزده سال مشغول به مطالعه و تدريس و تأليف مى‌گردد كه كتاب حاشيه بر | او در قم بين ده تا پانزده سال مشغول به مطالعه و تدريس و تأليف مى‌گردد كه كتاب حاشيه بر معالمالدين را نيز در اين زمان نوشته است. | ||
بعد از مدتى شاه صفى او را به اصفهان خوانده و او را به وزارت منصوب كرد. هنگامى كه خليفة السلطان براى حج به مكۀ مكرمه رفته بود، شاه صفى از دنيا رفت و شاه عباس دوم به سلطنت رسيد و پس از قتل مير تقى خان در سال 1052، او را به وزارت منصوب كرد كه تا آخر عمر شريفش در سال (1064 قمرى)، مدت هشت سال و شش ماه وزارت شاه عباس دوم را به عهده داشت. | بعد از مدتى شاه صفى او را به اصفهان خوانده و او را به وزارت منصوب كرد. هنگامى كه خليفة السلطان براى حج به مكۀ مكرمه رفته بود، شاه صفى از دنيا رفت و شاه عباس دوم به سلطنت رسيد و پس از قتل مير تقى خان در سال 1052، او را به وزارت منصوب كرد كه تا آخر عمر شريفش در سال (1064 قمرى)، مدت هشت سال و شش ماه وزارت شاه عباس دوم را به عهده داشت. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
خاندان سلطان العلماء، چه اجداد طاهرين او و چه فرزندان و بازماندگانش، خاندان فضيلت و علم و تقوا مى‌باشند كه از جملۀ آنان است: | خاندان سلطان العلماء، چه اجداد طاهرين او و چه فرزندان و بازماندگانش، خاندان فضيلت و علم و تقوا مى‌باشند كه از جملۀ آنان است: | ||
#دربارۀ سيد | #دربارۀ سيد شجاعالدين محمود بن سيد على، جد ايشان، در تاريخ عالم آرا اينطور آمده است: «كان من مشاهير المدرسين بأصفهان، يجتمع المحصلون من كل فج عميق في المعقول و المنقول. وقف عدة أملاك لمصارف الخيريّة.» <ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 10 ص 108 به نقل تاريخ عالم آرا</ref> | ||
#در مورد پدر بزرگوارشان | #در مورد پدر بزرگوارشان رفيعالدين محمد بن شجاعالدين محمود (متوفاى 1304 قمرى) در أعيان اينطور گفته شده است: «كان عالم عصره في المعقول و المنقول، نال الصدارة من الشاه طهماسب و من الشاه عباس أيضا، كان المترجم مع السيد الداماد و الشيخ البهائي شريك البحث و الدرس و كان من مشاهير المدرسين في ذلك العصر.» <ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 10 ص 55</ref> | ||
#راجع به برادر بزرگوار سلطان العلماء، ميرزا | #راجع به برادر بزرگوار سلطان العلماء، ميرزا قوامالدين بن ميرزا رفيعالدين محمد، در أعيان اينطور آمده: «كان عالماً فاضلاً بارعاً شاعراً لبيباً تقلد الصدارة العظمى من قبل الشاه عباس الأوّل بعد وفاة والده الميرزا رفيعالدين محمد.»<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 8 ص 451</ref> | ||
==گفتار دانشمندان== | ==گفتار دانشمندان== | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
الفوائد الرضوية: | الفوائد الرضوية: | ||
«وزير و ركن معتمد كبير، عالم محقق، مدقق عظيم الشأن، جليل القدر، علاء الدولة | «وزير و ركن معتمد كبير، عالم محقق، مدقق عظيم الشأن، جليل القدر، علاء الدولة والدين و الدنيا، صاحب صدارة الأئمة و العلماء، إليه أمر النصب و العزل من أهل العلم و الفضل» <ref>الفوائد الرضوية ص 159</ref> | ||
روضات الجنات: | روضات الجنات: | ||
«السيد السند الوزير، و الركن المعتمد الكبير، علاء الدولة | «السيد السند الوزير، و الركن المعتمد الكبير، علاء الدولة والدين، كان من أعاظم الفضلاء و الأعيان، و أناخم النبلاء في أفنان في كل ما أتى عليه حق التحقيق و مدققاً حل ما توجه إليه كل التدقيق، عجيب الفطرة و الوجدان، غريب الفكرة و الإمعان، بديع التصرف في العلوم، رفيع التدرب في الرسوم، مالك أزمّة الحكومة بين الخلائق في زمانه، و صاحب صدارة الأئمة و العلماء في أوانه، مفوضاً إليه أمر النصب و العزل من أهل العلم و الفضل» <ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 2 ص 346</ref> | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
# ملا حسين يزدى ندوشتى | # ملا حسين يزدى ندوشتى | ||
# سيد محمد بن على بن محمد حسنى | # سيد محمد بن على بن محمد حسنى | ||
# [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] | # [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] بهاءالدين محمد بن حسين بن عبدالصمد (متوفاى 1030 قمرى) | ||
# پدر بزرگوارش، سيد | # پدر بزرگوارش، سيد رفيعالدين محمد بن شجاعالدين محمود حسينى | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۷۵: | ||
# توضيح الأخلاق، خلاصۀ كتاب [[اخلاق ناصری]]، تأليف [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه | # توضيح الأخلاق، خلاصۀ كتاب [[اخلاق ناصری]]، تأليف [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] است. | ||
# حاشيه بر تهذيب و استبصار | # حاشيه بر تهذيب و استبصار | ||
# ديوان سلطان العلماء | # ديوان سلطان العلماء | ||