۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دراسة حول نهج‌البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
در ابتداى مقدمه، مؤلف با يادآورى جايگاه رفيع نهج‌البلاغه در ميان اصحاب عقايد گوناگون و نيز ارباب فرق مختلف، به اقتصار و اكتفاء [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | در ابتداى مقدمه، مؤلف با يادآورى جايگاه رفيع نهج‌البلاغه در ميان اصحاب عقايد گوناگون و نيز ارباب فرق مختلف، به اقتصار و اكتفاء [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به نقل متن خطب و رسائل و حِكَم حضرت بدون پرداختن به اسناد آن‌ها اشاره كرده، سپس بحث خود را درباره تواتر يا عدم تواتر كتاب نهج‌البلاغه در دو مقام پى مى‌گيرد: | ||
مقام اول: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] . | مقام اول: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] . | ||
مقام دوم: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه از جانب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | مقام دوم: تواتر در اِسناد نهج‌البلاغه از جانب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به [[امام على(ع)]]. | ||
به گفته مؤلف، درباره اِسناد نهج‌البلاغه به [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]]، ادعاى تواتر امكان‌پذير است، چنانكه اين امر از اسانيد مشايخ اجازات اين كتاب و نيز تصريح خود [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | به گفته مؤلف، درباره اِسناد نهج‌البلاغه به [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]]، ادعاى تواتر امكان‌پذير است، چنانكه اين امر از اسانيد مشايخ اجازات اين كتاب و نيز تصريح خود [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و كسانى كه پس از وى مى‌زيسته‌اند، به خوبى پيداست. | ||
اما تواتر طريق [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | اما تواتر طريق [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به امام على عليه‌السلام مبتنى بر ثبوت تواتر مصادرى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] از آن‌ها در خلق اثر خويش بهره برده است و اين امرى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] خود آن را ادعا ننموده؛ بلكه استفاضه در اين مورد كارگشاست، چنانكه در تمام رواياتى كه از پيامبر اكرم(ص) و صحابه و...نقل شده، به استفاضه بسنده مى‌شود. بنابراين نمى‌توان در مورد تك تك فقرات اين كتاب تواتر را مدعى شد و ما هر چند به تمام مصادرى كه سيد از آن‌ها بهره برده آگاهى نداريم؛ اما حجيت قول [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در مقام يك راوى و فقيه در اين مورد براى ما كافى است كه به روايت او اعتماد ورزيم. | ||
به مناسبت سخن از اِسناد نهج [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | به مناسبت سخن از اِسناد نهج [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] به امام(ع)، مؤلف به نقل ديدگاه صالح بن مهدى مُقبلى(1047-1108ق.)، از علماى زيدى يمن درباره نهج‌البلاغه پرداخته و اتهامات وى را پاسخ گفته است. | ||
معرفى كتاب نهج‌البلاغه و مؤلف آن موضوع ديگرى است كه به اجمال در مقدمه بدان پرداخته شده و از اهتمام ويژه علماى بلاغت و ادب و نيز دانشمندان علوم اهل بيت(ع) نسبت به استنساخ آن و نيز نگاشتن شرح و تعليقه و اجازه بر آن پس از نگارش تا كنون ياد شده است. | معرفى كتاب نهج‌البلاغه و مؤلف آن موضوع ديگرى است كه به اجمال در مقدمه بدان پرداخته شده و از اهتمام ويژه علماى بلاغت و ادب و نيز دانشمندان علوم اهل بيت(ع) نسبت به استنساخ آن و نيز نگاشتن شرح و تعليقه و اجازه بر آن پس از نگارش تا كنون ياد شده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
"عنوان نهج‌البلاغه" و "شجره‌نامه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] "؛ از جمله موضوعاتى است كه در مقدمه بدان‌ها پرداخته شده است. | "عنوان نهج‌البلاغه" و "شجره‌نامه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] "؛ از جمله موضوعاتى است كه در مقدمه بدان‌ها پرداخته شده است. | ||
در ادامه به مقام ادبى و شعرى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | در ادامه به مقام ادبى و شعرى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] اشاره شده، نمونه‌اى از اشعار وى درج و سخن بزرگانى چون ابومنصور ثعالبى، [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] درباره وى نقل گرديده است. همچنين از مناصبى كه وى در زمان خليفه عباسى القادر بالله عهده‌دار شد، سخن به ميان آمده و مؤلف يادآور شده كه القاب و مناصبى كه دستگاه خلافت به وى اعطا كرد، انگيزه سياسى داشت؛ يعنى با اين هدف صورت مى‌گرفته كه حتى‌الامكان [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را از خلافت فاطميان مصر كه دشمن دستگاه خلافت عباسى بود دور سازد؛ اما هيچ كدام از اين القاب و مناصب نتوانست، در روحيه حقيقت‌جوى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] تاثير گذارد. | ||
در اين قسمت همچنين به برخى حوادثى كه طى زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | در اين قسمت همچنين به برخى حوادثى كه طى زندگى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] روى داده اشاره شده و پدر بزرگوار ايشان؛ يعنى ابواحمد حسين، ملقب به طاهر أوحد و نيز عموى گرامى‌شان؛ ابوعبدالله احمد بن موسى الابرش، مادر مكرمه ايشان؛ فاطمه بنت الحسن بن الحسن الثانى الاصم(الاطروش)، برادرش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى و...معرفى گرديده‌اند. | ||
معرفى مشايخ و مؤلف ات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | معرفى مشايخ و مؤلف ات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و تاريخ درگذشت وى؛ از جمله موضوعات مطرح در مقدمه مى‌باشد. | ||
يكى از موضوعات مهمى كه در مقدمه كتاب بدان پرداخته شده، موضوع صحت يا عدم صحت انتساب نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | يكى از موضوعات مهمى كه در مقدمه كتاب بدان پرداخته شده، موضوع صحت يا عدم صحت انتساب نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است. در اين قسمت مؤلف شبهات وارده در مورد انتساب اين كتاب به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را مطرح و بدان‌ها پاسخ گفته و از صحت انتساب آن به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] دفاع كرده است. مرحوم [[عرشی، امتیاز علیخان|امتياز على‌خان عرشى]] پنج دليل براى اثبات اينكه نهج‌البلاغه نوشته، [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است، اقامه كرده كه مؤلف به نحو اختصار آن‌ها را بيان نموده است و خود نيز دو دليل بدان‌ها افزوده است. | ||
مؤلف همچنين به ارجاعاتى كه سيد در ديگر آثار خود از جمله: "المجازات النبوية" و "حقائق التأويل" به نهج‌البلاغه داشته، اشاره مى‌كند كه خود اين نشان‌گر آن است كه گردآورنده سخنان حضرت در قالب كتاب نهج‌البلاغه خود [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] | مؤلف همچنين به ارجاعاتى كه سيد در ديگر آثار خود از جمله: "المجازات النبوية" و "حقائق التأويل" به نهج‌البلاغه داشته، اشاره مى‌كند كه خود اين نشان‌گر آن است كه گردآورنده سخنان حضرت در قالب كتاب نهج‌البلاغه خود [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] است. | ||
وى همچنين از تصريح مصادر اهل بيت(ع) و ميراث علمى شيعه نسبت به گردآورى نهج‌البلاغه توسط [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | وى همچنين از تصريح مصادر اهل بيت(ع) و ميراث علمى شيعه نسبت به گردآورى نهج‌البلاغه توسط [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] ياد مى‌كند. | ||
در ادامه، مؤلف با اشاره به تصريح مصادر تاريخى بر شهرت مأثورات منقول از [[امام على(ع)]]، به شبهاتى كه درباره ثبوت صدور محتواى نهج‌البلاغه از امام(ع) مطرح گرديده، پاسخ گفته است. مؤلف اين شبهات را از كتاب "على بن ابى‌طالب" نوشته احمد زكى صفوت پاشا، نويسنده مصرى و نيز عباس محمود عقاد در كتاب "العبقريات الاسلامية" و...نقل مى‌كند. | در ادامه، مؤلف با اشاره به تصريح مصادر تاريخى بر شهرت مأثورات منقول از [[امام على(ع)]]، به شبهاتى كه درباره ثبوت صدور محتواى نهج‌البلاغه از امام(ع) مطرح گرديده، پاسخ گفته است. مؤلف اين شبهات را از كتاب "على بن ابى‌طالب" نوشته احمد زكى صفوت پاشا، نويسنده مصرى و نيز عباس محمود عقاد در كتاب "العبقريات الاسلامية" و...نقل مى‌كند. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
با پاسخگويى به شبهات ياد شده، مقدمه مفصل كتاب به پايان مى‌رسد. | با پاسخگويى به شبهات ياد شده، مقدمه مفصل كتاب به پايان مى‌رسد. | ||
در باب اول، مؤلف به ذكر طرق خود به [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] | در باب اول، مؤلف به ذكر طرق خود به [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] كه با شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] آغاز مى‌شود، مى‌پردازد. | ||
همچنين در اين باب، راويان نهج‌البلاغه كه به گفته ايشان حسب اَسناد متصل، به هشت نفر بالغ مى‌شود، معرفى مى‌گردند. اين راويان عبارتند از: | همچنين در اين باب، راويان نهج‌البلاغه كه به گفته ايشان حسب اَسناد متصل، به هشت نفر بالغ مى‌شود، معرفى مى‌گردند. اين راويان عبارتند از: | ||