۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آيت الله' به 'آیتالله') |
جز (جایگزینی متن - 'الفتاوی (نایینی)' به 'الفتاوی (غروی نائینی)') |
||
(۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00009.jpg|بندانگشتی|نایینی، محمدحسین]] | [[پرونده:NUR00009.jpg|بندانگشتی|نایینی، محمدحسین]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |نایینی، محمدحسین | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | غروی نائینی، محمدحسین | ||
میرزای نائینی | میرزای نائینی | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |حاج ميرزا عبدالرحيم نائينى | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" | ۲۶ خرداد ۱۲۳۹ (۲۷ ذیقعده ۱۲۷۶) | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |نائين | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" | ۲۳ مرداد ۱۳۱۵ (۲۶ جمادیالاول ۱۳۵۵) در نجف | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|آیتالله ميرزاى شيرازى]]، آیتالله [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] اصفهانى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[رسالة الصلاة في المشكوك (ط - الحديثه)]] | ||
|-class= | |||
|کد | [[أجود التقریرات]] | ||
|data-type= | |||
[[تنبیه الامه و تنزیه المله]] | |||
[[کتاب الصلاة (للنایینی)]] | |||
[[رساله شریفه مجمع الرسائل]] | |||
[[المکاسب و البيع]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |||
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00009AUTHORCODE | |||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ميرزا محمدحسین غروی نائينى''' (۱۲۷۶-۱۳۵۵ق/۱۲39-۱۳۱۵ش)، فقیه، اصولی، ازمراجع بزرگ تقلید شیعه، از مهمترین حامیان نهضت مشروطه ایران، کتاب معروف [[تنبیه الامه و تنزیه المله]] او در موافقت با مشروطه مشروعه و نفی استبداد است. | |||
==ولادت== | == ولادت == | ||
میرزای نائینی فرزند حاج ميرزا عبدالرحيم نائينى، در 17 ذى قعدۀ سال 1276 هجرى قمرى در شهر نائين و در يك خانوادۀ روحانى چشم به جهان گشود. | |||
==کسب علم و دانش== | ==کسب علم و دانش== | ||
خط ۴۶: | خط ۵۷: | ||
او تحصيلات ابتدايى را در زادگاه خود، نائين اصفهان، در محضر پدرش حاج ميرزا عبدالرحيم آغاز كرد. | او تحصيلات ابتدايى را در زادگاه خود، نائين اصفهان، در محضر پدرش حاج ميرزا عبدالرحيم آغاز كرد. | ||
پس از فراگيرى مقدمات علوم و براى تحصيل سطوح عاليه و خارج، به حوزۀ نجف رهسپار گرديد و در رديف شاگردان نامدار آیتالله حاج ميرزا | پس از فراگيرى مقدمات علوم و براى تحصيل سطوح عاليه و خارج، به حوزۀ نجف رهسپار گرديد و در رديف شاگردان نامدار [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|آیتالله حاج ميرزا محمدحسن شيرازى بزرگ]] و مرحوم آیتالله سيد محمد اصفهانى قرار گرفت و در درس آیتالله [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمد كاظم خراسانى]] به عنوان ادب و احترام حضور به هم رساند. | ||
==جايگاه علمى و اجتماعى== | ==جايگاه علمى و اجتماعى== | ||
آیتالله نائينى، يكى از بزرگترين و نامورترين مراجع عصر خويش و يكى از | آیتالله نائينى، يكى از بزرگترين و نامورترين مراجع عصر خويش و يكى از محققین نامى در اصول و فقه است. او را مجدّد علم اصول و نوآور آن ناميدهاند و اغلب مراجع و فضلاى معاصر از افاضات علمى و رشحات فكرى اين مرد فضيلت و دانش، به صورت مستقيم يا غير مستقيم بهره بردهاند. | ||
ميرزاى نائينى در اثر اطلاعات وسيع در علومى همچون رياضى، حكمت، فلسفه و عرفان و احاطه به كليات فقه، امتيازات خاصى ميان علماى نجف اشرف داشت. | ميرزاى نائينى در اثر اطلاعات وسيع در علومى همچون رياضى، حكمت، فلسفه و عرفان و احاطه به كليات فقه، امتيازات خاصى ميان علماى نجف اشرف داشت. | ||
خط ۶۸: | خط ۷۹: | ||
او هرگز اوقات گرانبهايش را بيهوده صرف نمىكرد. يا مشغول مباحثۀ مسائل علمى بود و يا با شرح صدر و گشاده رويى در ميان مردم به گفت و شنود و رسيدگى به نيازها و مشكلات آنان اشتغال داشت. هميشه در مصرف، اقتصاد را رعايت مىكرد و در صرف بيت المال مسلمانان، زهد و تقوا و صرفه جويى داشت. | او هرگز اوقات گرانبهايش را بيهوده صرف نمىكرد. يا مشغول مباحثۀ مسائل علمى بود و يا با شرح صدر و گشاده رويى در ميان مردم به گفت و شنود و رسيدگى به نيازها و مشكلات آنان اشتغال داشت. هميشه در مصرف، اقتصاد را رعايت مىكرد و در صرف بيت المال مسلمانان، زهد و تقوا و صرفه جويى داشت. | ||
تا آنجا كه مقدور بود از سهم | تا آنجا كه مقدور بود از سهم مبارک امام عجلاللهتعالىفرجه و ساير حقوق شرعيه استفادۀ خصوصى نمىكرد و هزينۀ زندگى شخصى را از درآمدهاى خويش تأمين مىنمود. | ||
او نمونۀ بارزى از تقوا و صلاح و رستگارى بود، آن چنان كه نمونۀ بارزى از بلند انديشى در علم نيز، به شمار مىآمد. | او نمونۀ بارزى از تقوا و صلاح و رستگارى بود، آن چنان كه نمونۀ بارزى از بلند انديشى در علم نيز، به شمار مىآمد. | ||
خط ۷۵: | خط ۸۶: | ||
در دورۀ قاجار مردم مسلمان ايران زير پاى شاهزادگان و درباريان قاجار پامال بودند و پادشاهان و فرمانروايان، مالك همه چيز مردم بىپناه بودند و مردم بىدفاع، از خود اختيارى نداشتند و | در دورۀ قاجار مردم مسلمان ايران زير پاى شاهزادگان و درباريان قاجار پامال بودند و پادشاهان و فرمانروايان، مالك همه چيز مردم بىپناه بودند و مردم بىدفاع، از خود اختيارى نداشتند و عينالدولهها و شمس الملوكها، شاه ناتوان و بى اراده را آلت دست خودخواهى و هوس بازى خويش قرار داده و تركتازى را به حد اعلاى خود رسانده بودند. | ||
در چنان شرايط خفقان و خودسرى، تنها علماى بزرگ دين نالههاى مردم را از دور و نزديك مىشنيدند و كمكى به حال آنان | در چنان شرايط خفقان و خودسرى، تنها علماى بزرگ دين نالههاى مردم را از دور و نزديك مىشنيدند و كمكى به حال آنان میكردند. در آن زمان در تهران و تبريز و ساير شهرها، علما به استغاثۀ مردم پاسخ مثبت داده و خواهان اجراى قانون و نظم و عدالت و قسط اسلامى شدند. | ||
در چنان روزگار سياه و خفقانى بود كه آیتالله نائينى، آن فقيه دلسوز و آگاه، كتاب شريف «تنبيه الأمة و تنزيه الملة» را نوشت و انواع استبداد و خودسرى و حكومت خودكامۀ پادشاهان مستبد را با منطق و حكمت تبيين كرد و وظايف علما و فقها را نسبت به دين و اوضاع جارى بيان نمود و با تبيين فصول مختلف عهدنامۀ مالك اشتر، حدود و اختيارات حاكم و حكومت اسلامى را نشان داد. | در چنان روزگار سياه و خفقانى بود كه آیتالله نائينى، آن فقيه دلسوز و آگاه، كتاب شريف «تنبيه الأمة و تنزيه الملة» را نوشت و انواع استبداد و خودسرى و حكومت خودكامۀ پادشاهان مستبد را با منطق و حكمت تبيين كرد و وظايف علما و فقها را نسبت به دين و اوضاع جارى بيان نمود و با تبيين فصول مختلف عهدنامۀ مالك اشتر، حدود و اختيارات حاكم و حكومت اسلامى را نشان داد. | ||
خط ۸۳: | خط ۹۴: | ||
اين كتاب با حاشيه و تقريظ دو تن از مراجع بزرگ و استوانههاى فقه و فقاهت آن روز، زينت يافت و همانند دستور العمل و بيانيۀ حكومت اسلامى تلقى گرديد. | اين كتاب با حاشيه و تقريظ دو تن از مراجع بزرگ و استوانههاى فقه و فقاهت آن روز، زينت يافت و همانند دستور العمل و بيانيۀ حكومت اسلامى تلقى گرديد. | ||
دو مرجع مبارز و مجاهد آن روز، آیتالله [[آخوند خراسانى]] و آیتالله شيخ عبدالله مازندرانى بر آن كتاب تقريظ نوشتند و مأخوذ بودن اصل مشروطيت را از متن شريعت محمدى | دو مرجع مبارز و مجاهد آن روز، آیتالله [[آخوند خراسانى]] و آیتالله شيخ عبدالله مازندرانى بر آن كتاب تقريظ نوشتند و مأخوذ بودن اصل مشروطيت را از متن شريعت محمدى صلىاللهعليهوآلهوسلم مورد تأييد و امضا قرار دادند و به اين ترتيب، گامى در راه برانداختن استبداد مطلق برداشته شد. | ||
هر چند ديرى نپاييد كه با دخالت اجانب و بيگانگان و توطئه و تلاش ستون پنجم و روشنفكر نمايانى مانند تقى زاده و ملكم خان و همدستان آنها، مشروطيت از مسير انقلاب خارج گرديد و به تعبير خود ايشان، انگورى كه انتظار و اميد سركه بودن در آن منظور بود، يك باره شراب گرديد و غير قابل استفادۀ مؤمنين شد. | هر چند ديرى نپاييد كه با دخالت اجانب و بيگانگان و توطئه و تلاش ستون پنجم و روشنفكر نمايانى مانند تقى زاده و ملكم خان و همدستان آنها، مشروطيت از مسير انقلاب خارج گرديد و به تعبير خود ايشان، انگورى كه انتظار و اميد سركه بودن در آن منظور بود، يك باره شراب گرديد و غير قابل استفادۀ مؤمنين شد. | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۱۳: | ||
در سال 1341 هجرى قمرى «ملك فيصل» كه قصد انجام انتخابات و تأسيس مجلس شوراى ملى فرمايشى را داشت، از فعاليتهاى علماى شيعه سخت به زحمت افتاد. | در سال 1341 هجرى قمرى «ملك فيصل» كه قصد انجام انتخابات و تأسيس مجلس شوراى ملى فرمايشى را داشت، از فعاليتهاى علماى شيعه سخت به زحمت افتاد. | ||
چون اعتقاد علماى شيعه بر اين بود كه بايد انتخابات زير نظر | چون اعتقاد علماى شيعه بر اين بود كه بايد انتخابات زير نظر روحانیت صورت گيرد و نسبت به شیعیان عراق كه دو ثلث ملت عراق را تشكيل مىدادند، توجه بيشترى شود. | ||
اما ملك فيصل زير بار نمىرفت، لذا «آیتالله شيخ مهدى خالصى» كه از علماى بزرگ عراق و مقيم كاظمين بود، حكم تحريم انتخابات را صادر نمود. اين حكم را مرحوم آیتالله نائينى و سپس آیتالله [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] هم امضا نمودند و در اثر امضاى اين دو بزرگوار، مخالفتهاى زيادى در عراق ايجاد شد و دولت عراق تصميم گرفت شيخ مهدى خالصى و علامۀ نائينى و ساير | اما ملك فيصل زير بار نمىرفت، لذا «آیتالله شيخ مهدى خالصى» كه از علماى بزرگ عراق و مقيم كاظمين بود، حكم تحريم انتخابات را صادر نمود. اين حكم را مرحوم آیتالله نائينى و سپس آیتالله [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] هم امضا نمودند و در اثر امضاى اين دو بزرگوار، مخالفتهاى زيادى در عراق ايجاد شد و دولت عراق تصميم گرفت شيخ مهدى خالصى و علامۀ نائينى و ساير روحانیون طراز اول و سرشناس مؤثر در اين امر را تبعيد كند. | ||
در اواخر سال 1341 هجرى قمرى، تبعيد علما همراه با اقدامات و پوششهاى نظامى صورت گرفت. آیتالله نائينى، آیتالله اصفهانى، آیتالله خالصى و جمعى از شاگردان مبرز آیتالله نائينى مانند آقا سيد | در اواخر سال 1341 هجرى قمرى، تبعيد علما همراه با اقدامات و پوششهاى نظامى صورت گرفت. آیتالله نائينى، آیتالله اصفهانى، آیتالله خالصى و جمعى از شاگردان مبرز آیتالله نائينى مانند آقا سيد جمالالدين گلپايگانى، سيد حسن تهامى بيرجندى، آقا سيد حسن بحر العلوم و آقا شيخ اسدالله زنجانى همراه عدهاى از بستگان علامۀ نائينى به ايران تبعيد شدند. | ||
مردم متدين و مبارز ايران، تا از ورود علما و مراجع اطلاع يافتند، بىدرنگ به استقبال آنان شتافتند. در قصر شيرين، کرمانشاه، همدان و قم، استقبال عظيمى از اين قافلۀ تبعيد شدۀ علم و فضيلت به عمل آمد. | مردم متدين و مبارز ايران، تا از ورود علما و مراجع اطلاع يافتند، بىدرنگ به استقبال آنان شتافتند. در قصر شيرين، کرمانشاه، همدان و قم، استقبال عظيمى از اين قافلۀ تبعيد شدۀ علم و فضيلت به عمل آمد. | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۲۵: | ||
نزديك يك سال پس از تبعيد مراجع - در سال 1342 هجرى قمرى - ملك فيصل در اثر فشار مردم مسلمان عراق، توسط نمايندگان خود از علما عذرخواهى كرد و درخواست بازگشت مجدد آنان را به عراق نمود. علما نيز براى خالى نگذاشتن حوزۀ علميّۀ نجف، و ادامۀ مبارزات مردم مسلمان، تصميم بر مراجعت گرفتند. | نزديك يك سال پس از تبعيد مراجع - در سال 1342 هجرى قمرى - ملك فيصل در اثر فشار مردم مسلمان عراق، توسط نمايندگان خود از علما عذرخواهى كرد و درخواست بازگشت مجدد آنان را به عراق نمود. علما نيز براى خالى نگذاشتن حوزۀ علميّۀ نجف، و ادامۀ مبارزات مردم مسلمان، تصميم بر مراجعت گرفتند. | ||
==سخن | ==سخن شهيد مطهرى== | ||
[[مطهری، مرتضی|آیتالله شهيد مطهرى]] دربارۀ ايشان مىفرمايد: | |||
«حاج ميرزا حسين نائينى از اكابر فقها و اصوليين قرن چهاردهم هجرى است. | «حاج ميرزا حسين نائينى از اكابر فقها و اصوليين قرن چهاردهم هجرى است. | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۳۹: | ||
فضل و دانش آیتالله نائينى چنان در افق بالايى قرار داشت كه طلاب از اقطار مختلف كشورهاى اسلامى به درس ايشان حاضر گشته و از نظرات دقيقشان استفاده | فضل و دانش آیتالله نائينى چنان در افق بالايى قرار داشت كه طلاب از اقطار مختلف كشورهاى اسلامى به درس ايشان حاضر گشته و از نظرات دقيقشان استفاده میكردند. دقت نظر و تحقيقات علمى گسترده، ايشان را محور حركت علمى در نجف اشرف گردانيد. | ||
از سوى ديگر، مرحوم ميرزاى نائينى عنايت خاصى نسبت به شاگردان خود داشته و اهتمام كامل در تربيت و پرورش آنان بذل مىنمود و در تهذيب و تعليم آنان، طبق برنامه و اصول صحيح اهتمام كامل داشت. | از سوى ديگر، مرحوم ميرزاى نائينى عنايت خاصى نسبت به شاگردان خود داشته و اهتمام كامل در تربيت و پرورش آنان بذل مىنمود و در تهذيب و تعليم آنان، طبق برنامه و اصول صحيح اهتمام كامل داشت. | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۴۷: | ||
در اينجا به ذكر اسامى تنى چند از مشاهير شاگردان ايشان اشاره مىكنيم: | در اينجا به ذكر اسامى تنى چند از مشاهير شاگردان ايشان اشاره مىكنيم: | ||
# آیتالله سيد | # [[موسوی گلپایگانی، جمالالدین احمد|آیتالله سيد جمالالدين گلپايگانى]] | ||
# آیتالله [[حسینی شاهرودی، محمود|سيد محمود شاهرودى]] | # آیتالله [[حسینی شاهرودی، محمود|سيد محمود شاهرودى]] | ||
# آیتالله [[خوانساری نجفی، موسی|شيخ موسى خوانسارى]] | # آیتالله [[خوانساری نجفی، موسی|شيخ موسى خوانسارى]] | ||
خط ۱۴۲: | خط ۱۵۳: | ||
# آیتالله [[حجت کوهکمری، محمد|سيد محمد حجت كوهكمرى]] | # آیتالله [[حجت کوهکمری، محمد|سيد محمد حجت كوهكمرى]] | ||
# آیتالله [[حکیم، محسن|سيد محسن طباطبايى حكيم]] | # آیتالله [[حکیم، محسن|سيد محسن طباطبايى حكيم]] | ||
# علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد | # علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسین طباطبايى]] | ||
==تأليفات== | ==تأليفات== | ||
خط ۱۶۳: | خط ۱۷۴: | ||
علامه ميرزا | علامه ميرزا محمدحسین نائينى پس از آن همه خدمات به جهان علم، و پس از عمرى زحمت و كوشش در راه تعليم و تربيت شاگردان مكتب توحيد و قرآن، شمع وجودش در 26 جمادى الأول سال 1355 هجرى قمرى، مطابق با 24 مرداد 1315 هجرى شمسى به خاموشى گراييد و به جوار رحمت حق پيوست. عموم كشورهاى اسلامى و به خصوص ايران، عراق و پاکستان در سوگ او گريان شد و جهان اسلام فقيه بزرگوارى را از دست داد. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۸۶: | ||
[[تنبیه الامه و تنزیه المله]] | [[تنبیه الامه و تنزیه المله]] | ||
[[ | [[کتاب الصلاة (للنایینی)]] | ||
[[رساله شریفه مجمع الرسائل]] | [[رساله شریفه مجمع الرسائل]] | ||
خط ۱۹۵: | خط ۲۰۴: | ||
[[منیه الطالب فی حاشیه المکاسب (طبع جدید)]] | [[منیه الطالب فی حاشیه المکاسب (طبع جدید)]] | ||
[[الفتاوی ( | [[الفتاوی (غروی نائینی)]] | ||
[[ تنبيه الامة و تنزيه الملة]] | [[تنبيه الامة و تنزيه الملة]] | ||
[[ | [[أجود التقريرات]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:25 دی الی 24 بهمن]] |
ویرایش