۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '<ref> ' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '<ref> ' به '<ref>') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در فصل سوم، مصنف بیشتر به تبیین و اثبات صفات سلبی واجب پرداخته است؛ صفاتی چون: واجب بالذات ماهیت ندارد (ماهیت واجب عین انیت اوست)؛ واجب بالذات مرکب نیست؛ واجب بالذات جنس ندارد؛ واجب بالذات نوع نیست؛ واجب بالذات حد ندارد؛ واجب بالذات کثیر نیست؛ واجب بالذات جسم، جسمانی و عرض نیست؛ واجب بالذات به حس درک نمی‌شود؛ واجب بالذات جهت، مکان و وضع ندارد؛ واجب بالذات نه جنس برای جوهر است و نه در مقوله جوهر می‌گنجد و وحدت واجب بالذات عددی نیست <ref>همان</ref> | در فصل سوم، مصنف بیشتر به تبیین و اثبات صفات سلبی واجب پرداخته است؛ صفاتی چون: واجب بالذات ماهیت ندارد (ماهیت واجب عین انیت اوست)؛ واجب بالذات مرکب نیست؛ واجب بالذات جنس ندارد؛ واجب بالذات نوع نیست؛ واجب بالذات حد ندارد؛ واجب بالذات کثیر نیست؛ واجب بالذات جسم، جسمانی و عرض نیست؛ واجب بالذات به حس درک نمی‌شود؛ واجب بالذات جهت، مکان و وضع ندارد؛ واجب بالذات نه جنس برای جوهر است و نه در مقوله جوهر می‌گنجد و وحدت واجب بالذات عددی نیست <ref>همان</ref> | ||
در فصل چهارم نیز در دنباله فصل پیشین به تحلیل و بررسی برخی از صفات سلبی واجب بالذات چون: واجب بالذات مقابل ندارد؛ واجب بالذات شریک ندارد؛ واجب بالذات منزه از حرکت، سکون و تغییر است؛ در واجب بالذات کثرت راه ندارد؛ امتناع علم به حقیقت واجب بالذات؛ استحاله تقرر صورت علمی در ذات واجب و مباحثی مانند: تقابل و اقسام آن؛ چگونگی عروض اضافه بر واجب الوجود؛ کیفیت عروض سلوب بر ذات واجب الوجود؛ عینیت صفات و ذات واجب الوجود؛ لوازم صفات کمالی واجب الوجود؛ چگونگی صدور کثرات؛ تقدم سرمدی واجب بالذات؛ حدوث و قدم دهری پرداخته است. در این فصل، مصنف برای اثبات حدوث دهری ممکنات، برهانی اقامه می‌کند که در کتاب‌های دیگرش طرح نکرده است <ref> همان، 125-126</ref> | در فصل چهارم نیز در دنباله فصل پیشین به تحلیل و بررسی برخی از صفات سلبی واجب بالذات چون: واجب بالذات مقابل ندارد؛ واجب بالذات شریک ندارد؛ واجب بالذات منزه از حرکت، سکون و تغییر است؛ در واجب بالذات کثرت راه ندارد؛ امتناع علم به حقیقت واجب بالذات؛ استحاله تقرر صورت علمی در ذات واجب و مباحثی مانند: تقابل و اقسام آن؛ چگونگی عروض اضافه بر واجب الوجود؛ کیفیت عروض سلوب بر ذات واجب الوجود؛ عینیت صفات و ذات واجب الوجود؛ لوازم صفات کمالی واجب الوجود؛ چگونگی صدور کثرات؛ تقدم سرمدی واجب بالذات؛ حدوث و قدم دهری پرداخته است. در این فصل، مصنف برای اثبات حدوث دهری ممکنات، برهانی اقامه می‌کند که در کتاب‌های دیگرش طرح نکرده است <ref>همان، 125-126</ref> | ||
فصل پایانی کتاب که شاید جذاب‌ترین و خواندنی‌ترین فصول آن باشد، به مباحث معرفت‌شناسانه و دیدگاه‌های میرداماد در مقوله علم، به‌ویژه علم الهی اختصاص دارد. عمده مباحث این فصل عبارتند از: تقسیم علم به حصولی و حضوری و تعریف آن‌ها؛ رابطه علم حصولی و حضوری؛ معلوم در علوم حصولی و حضوری؛ علم جواهر مفارقه؛ ترتیب و ترتب علوم و ادراکات؛ اتحاد عقل و عاقل و معقول؛ علم واجب به اشیاء؛ عینیت علم و ذات واجب؛ علم به معلول؛ علم فعلی و انفعالی و نقد دیدگاه شیخ‌الرئیس در این باب؛ علم اجمالی و علم تفصیلی و چگونگی انکشاف صور متعدد برای نفس آدمی <ref>همان</ref> | فصل پایانی کتاب که شاید جذاب‌ترین و خواندنی‌ترین فصول آن باشد، به مباحث معرفت‌شناسانه و دیدگاه‌های میرداماد در مقوله علم، به‌ویژه علم الهی اختصاص دارد. عمده مباحث این فصل عبارتند از: تقسیم علم به حصولی و حضوری و تعریف آن‌ها؛ رابطه علم حصولی و حضوری؛ معلوم در علوم حصولی و حضوری؛ علم جواهر مفارقه؛ ترتیب و ترتب علوم و ادراکات؛ اتحاد عقل و عاقل و معقول؛ علم واجب به اشیاء؛ عینیت علم و ذات واجب؛ علم به معلول؛ علم فعلی و انفعالی و نقد دیدگاه شیخ‌الرئیس در این باب؛ علم اجمالی و علم تفصیلی و چگونگی انکشاف صور متعدد برای نفس آدمی <ref>همان</ref> | ||