التحديد في الإتقان و التجويد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''التحديد في الاتقان و التجويد''' تألیف ابوعمرو عثمان بن سعيد الدانى و با تحقيق دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد.

كتاب پيرامون علم تجويد نوشته شده است مؤلف كه از اولين كسانى است كه در اين باره سخن گفته، مطالب را در يك مقدمه و ده باب بيان نموده است كه خلاصۀ آنها به قرار زير است:

مقدمه كتاب:در اين مقدمه مؤلف عواملى كه باعث شده است كه چنين كتابى را تألیف نمايد توضيح داده است.

باب اول:در اين باب پيرامون معناى كلمات: تجويد، ترتيل و تحقيق سخن گفته است كه در اين زمينه ابتدا واژۀ‌هاى سه‌گانه را معنا كرده و با ذكر تعدادى از آيات و روايات توضيحاتى پيرامون هر كدام از آنها ارائه كرده است.

باب دوم:در اين باب كسانى از قرّاء را كه به روش تحقيق و تجويد قرائت نموده و سلسله قرائت آنها به يكى از صحابه مى‌رسد،ذكر كرده است.

باب سوم:اين باب مربوط است به رواياتى كه قرّاء هفتگانه‌دربارۀ چگونگى روش تحقيق و تجويد هنگام قرائت قرآن ذكر كرده‌اند

باب چهارم:در اين باب ديدگاههاى علماء علم تجويد پيرامون معناى دو واژۀ «تحقيق» و «تجويد» و شرائط هر كدام مورد بررسى قرار گرفته است

باب پنجم:اين باب مربوط است به حقائق الفاظ و چگونگى نُطق و سخن گفتن بواسطۀ حروف.

وى در ابتدا توضيح مى‌دهد كه تجويد ممكن نيست مگر به شناخت حركات سه‌گانه و ساكن و ديگر حركات.كه با شناخت اين موارد است كه مى‌توان حروف را به صورت صحيح ادا كرد.

آنگاه هر كدام از اصطلاحات:مُسكِّن، مُرام، مهموز، ممدود، مقصور و...را توضيح مى‌دهد.

باب هفتم:اين باب مربوط است به تقسيم‌بندى حروف و بيان صفات هر كدام از آنها، كه در ابتدا آنها را به شانزده صنف تقسيم‌بندى كرده، آنگاه صفات هر كدام را ذكر كرده است‌باب هشتم:در اين باب احوال نون ساكن و تنوين بيان شده است كه در اين رابطه توضيح مى‌دهد كه نون ساكن و تنوين داراى چهار حالت مى‌باشند كه يا هر دو ظاهر مى‌شوند و يا هر دو ادغام مى‌شوند يا قلب به ميم مى‌شوند يا هر دو مخفى هستند كه هر كدام از اين چهار حالت را با مثالهايى از قرآن توضيح مى‌دهد

باب نهم:اين باب از مهمترين مباحث اين كتاب مى‌باشد كه در آن پيرامون حروف بحث نموده است وى هر كدام از حروف بيست و هشتگانه را يكى پس از ديگرى ذكر و دربارۀ ويژگى‌هاى هر كدام از آنها، نحوۀ تلفظ آنها، با توجه به مجهور يا مهموس بودن، توضيح داده است

#از آنجا كه اين كتاب تقريباً از اولين تأليفات در بحث تجويد مى‌باشد، ارائه مطالب به صورت دسته‌بندى و بيان آنها در ابواب مختلف، نوعى ابتكار و روشى جديد به شمار مى‌رود.

#مباحث كتاب به صورت ساده بيان شده به گونه‌ايى كه براى عموم افراد قابل فهم مى‌باشد.

#در هر بحث از آيات قرآن به عنوان مثال استفاده كرده است.

#تقسيم‌بندى مطالب و ذكر فروع مختلف براى آنها، مانند آنچه كه دربارۀ «احوال حركات» و يا «احوال نون ساكنه»آورده است

#در ابتداى كتاب، روايات متعددى پيرامون اهميت علم تجويدو قرائت قرآن آورده است.

#ارائه شرح مختصرى از زندگى‌نامۀ مؤلف همراه با تأليفات وى

#بيان مقدمه‌اى كه در آن، كتاب مؤلف معرفى شده است

#شرح مختصرى از واژه‌هاى مذكور در متن،در پاورقى مانند آنچه كه در صفحۀ 71 دربارۀ كلمۀ «لَكْز»آورده است

#در بعضى از موارد براى مطالب ارائه شده در متن، برخى از روايات مربوطه را از كتابهاى روايى اهل سنت نقل كرده است

‎#آدرس دهى به منابع ديگر جهت مطالعۀ بيشتر.

#آدرس آيات و روايات موجود در متن،در پاورقى

#اضافه نمودن فهرست اعلام و فهرست كتابهايى كه در تحقيق كتاب از آنها استفاده شده است.

كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 201 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير مى‌باشد:

#نوع كاغذ:اعلاء

#:ج:موضوعات كتاب

تذكر:اين كتاب توسط دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد تحقيق و به چاپ رسيده است.