۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الشفاء (المنطق): تفاوت میان نسخه‌ها
←گزارش محتوا
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
|||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
ناگفته نماند كه پيروى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] از [[ارسطو]]، هرگز مقلدانه نبوده كه فقط به شرح و تفسير كلام او اكتفا كند، بلكه چنان‌كه خود او تصريح فرموده، هيچ مطلب قابل توجهّى در آثار پيشينيان نبوده مگر آن‌كه آن را در اين كتاب گرد آورده است، احكام و مطالبى كه در كتب قدما در جايگاه شايسته خود قرار نداشته به جايگاه شايسته‌اش انتقال داده، اگر در مطالب گذشتگان خلل و نقصانى ديده با فكر و نظر خود بر آنها افزوده و تكميل كرده و بر خلاف عادت منطقيان، مطالب بى‌ارتباط با اين علم و مرتبط با فلسفه اولى را از منطق حذف و در فلسفه اولى مطرح كرده است و به اين ترتيب مهم‌ترين نقش را در تنظيم، تبيين و تكميل منطق و فلسفه [[ارسطو]]يى ايفا نموده است. | ناگفته نماند كه پيروى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] از [[ارسطو]]، هرگز مقلدانه نبوده كه فقط به شرح و تفسير كلام او اكتفا كند، بلكه چنان‌كه خود او تصريح فرموده، هيچ مطلب قابل توجهّى در آثار پيشينيان نبوده مگر آن‌كه آن را در اين كتاب گرد آورده است، احكام و مطالبى كه در كتب قدما در جايگاه شايسته خود قرار نداشته به جايگاه شايسته‌اش انتقال داده، اگر در مطالب گذشتگان خلل و نقصانى ديده با فكر و نظر خود بر آنها افزوده و تكميل كرده و بر خلاف عادت منطقيان، مطالب بى‌ارتباط با اين علم و مرتبط با فلسفه اولى را از منطق حذف و در فلسفه اولى مطرح كرده است و به اين ترتيب مهم‌ترين نقش را در تنظيم، تبيين و تكميل منطق و فلسفه [[ارسطو]]يى ايفا نموده است. | ||
فنون نه‌گانه‌اى كه در منطق شفاء مطرح شده‌اند، عبارتند از: | فنون نه‌گانه‌اى كه در منطق شفاء مطرح شده‌اند، عبارتند از: | ||
#ايساغوجى يا مدخل منطق كه در آن از معرفى منطق و ساير علوم؛ فايده و موضوع منطق؛ تعريف لفظ مفرد ومركب؛ بررسى نظريات گوناگون در مورد ذاتى و عرضى؛ بررسى نظرات گوناگون درباره آنچه بر ماهيت دلالت مى‌كند؛ تقسيم لفظ مفرد كلى به اقسام پنج‌گانه؛ جنس؛ نوع؛ بررسى تعاريف نوع؛ كلى طبيعى، عقلى و منطقى؛ فصل؛ عرض خاص و عام؛ اشتراكات و اختلافات كليات خمس با يك‌ديگر... بحث شده است. | |||
#قاطيغورياس يا مقولات كه در آن از اجناس عالى ماهيات ممكنه كه آنها را «مقولات عشر» مى‌نامند گفت‌وگو شده است. | |||
#بارى ارمنياس يا عبارت كه مشتمل بر مباحث قضايا مى‌باشد. | |||
#آنالوطيقاى اول يا تحليلات اول كه در آن از صورت قياس مطلق، اقسام گوناگون قياس و اشكال مختلف قياس بحث شده است. | |||
#آنالوطيقاى دوم يا تحليلات دوم كه در آن از برهان؛ يعنى قياسى كه مقدماتش قضاياى يقينى باشد، سخن به ميان آمده است. | |||
#طوبيقا يا جدل كه در آن از شناخت قياس جدلى و فايده و اصطلاحات مربوط به آن بحث شده است. | |||
#سوفسطيقا يا سفسطه كه در آن از شناخت مغالطه و اقسام آن و كيفيت مقابله با هر قسم، بحث شده است. | |||
#ريطوريقا يا خطابه كه در آن از فايده خطابه، اغراض اوليه خطيب، تحسينات و اختيار الفاظ براى تعبيرات و... سخن گفته شده است. 9- بوطيقا يا شعر كه در آن از تعريف شعر، انواع صنعت‌هاى شعرى، اغراض كلى شعرا، مناسبت تعداد ابيات با اغراض و... بحث شده است. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||