۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''درسنامه دراية الحديث''' از آثار [[سيد رضا مؤدّب]] (متولد 1341ش) است كه در آن، اصطلاحات فراوان حديث و طبقهبندىهاى گوناگون آن را به صورت علمى و مستند شرح داده است. نويسنده اين اثر را به صورت متن آموزشى براى دانشجويان دوره كارشناسى رشته علوم قرآن و حديث تنظيم كرده و از ذكر مباحث اختلافى و جنجالى پرهيز كرده است. | '''درسنامه دراية الحديث''' از آثار [[سيد رضا مؤدّب]] (متولد 1341ش) است كه در آن، اصطلاحات فراوان حديث و طبقهبندىهاى گوناگون آن را به صورت علمى و مستند شرح داده است. نويسنده اين اثر را به صورت متن آموزشى براى دانشجويان دوره كارشناسى رشته علوم قرآن و حديث تنظيم كرده و از ذكر مباحث اختلافى و جنجالى پرهيز كرده است. | ||
هدف از ارائه اين دروس، آگاهى و آشنايى با اصطلاحات حديثى از منظر عالمان شيعه بوده است <ref>مقدمه كتاب، ص17</ref> | هدف از ارائه اين دروس، آگاهى و آشنايى با اصطلاحات حديثى از منظر عالمان شيعه بوده است <ref>مقدمه كتاب، ص17</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
درباره محتواى اين اثر به چند نكته اشاره مىشود: | درباره محتواى اين اثر به چند نكته اشاره مىشود: | ||
#نويسنده با بيان اينكه علم الدراية از شاخههاى علم الحديث است؛ افزوده است: علم الدراية يا دراية الحديث كه موضوع اين پژوهش است، دانشى است كه در آن از سند و متن حديث و حالات آنها بحث و گفتگو مىشود. موضوع علم الدراية، سند و متن حديث مىباشد زيرا در اين علم بحث از عوارض و حالات سند و متن است نه راوى و مروى كه آنها بر عهده علم رجال و فقه الحديث است. در علم الدراية، از راويان از اين جهت كه ساماندهنده زنجيره حديث و طريق تحمّل آن، و از متن به عنوان كلامى كه قوام حديث بر آن است و داراى حالات و عوارضى است، گفتگو مىشود <ref>همان، ص21- 23</ref> | #نويسنده با بيان اينكه علم الدراية از شاخههاى علم الحديث است؛ افزوده است: علم الدراية يا دراية الحديث كه موضوع اين پژوهش است، دانشى است كه در آن از سند و متن حديث و حالات آنها بحث و گفتگو مىشود. موضوع علم الدراية، سند و متن حديث مىباشد زيرا در اين علم بحث از عوارض و حالات سند و متن است نه راوى و مروى كه آنها بر عهده علم رجال و فقه الحديث است. در علم الدراية، از راويان از اين جهت كه ساماندهنده زنجيره حديث و طريق تحمّل آن، و از متن به عنوان كلامى كه قوام حديث بر آن است و داراى حالات و عوارضى است، گفتگو مىشود <ref>همان، ص21- 23</ref> | ||
#نويسنده، تدليس در روايت را بهاينصورت تعريف كرده است: اگر راوى به هنگام روايت، بهگونهاى روايت كند كه ظاهر حديث معتبر شود، ولى واقعيت را در مورد سند و اسناد، مخفى كند، آن را «مُدَلَّس» و راوى را "مُدَلِّس" گويند. تدليس از ريشه ظلمت مىباشد؛ يعنى راوى، با نقل روايت تزيين شده، ديگران را در ظلمت وارد مىكند. تدليس غالباً يا در اسناد يا در شيوخ حديث مىباشد <ref>متن كتاب، ص164- 165</ref> | #نويسنده، تدليس در روايت را بهاينصورت تعريف كرده است: اگر راوى به هنگام روايت، بهگونهاى روايت كند كه ظاهر حديث معتبر شود، ولى واقعيت را در مورد سند و اسناد، مخفى كند، آن را «مُدَلَّس» و راوى را "مُدَلِّس" گويند. تدليس از ريشه ظلمت مىباشد؛ يعنى راوى، با نقل روايت تزيين شده، ديگران را در ظلمت وارد مىكند. تدليس غالباً يا در اسناد يا در شيوخ حديث مىباشد <ref>متن كتاب، ص164- 165</ref> | ||
#نويسنده در مورد اصحاب اجماع چنين نوشته است: اصطلاح «اصحاب اجماع» مربوط به آن گروه از راويان حديث است كه روايات آنها تلقى به قبول شده و نزد [[كشّى]]، [[شيخ طوسى]] و [[نجاشى]] و... از علماى متأخران، اجماع حاصل شده كه روايات آنها قابل قبول است. اصحاب اجماع هجده نفرند كه در سه طبقه به شرح ذيل مىباشند: الف- اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)]]: زرارة بن اعين، محمد بن مسلم، معروف بن خَرّبوذ، بريد، ابوبصير اسدى، فضيل بن يسار. ب- اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] : جميل بن دُرّاج، عبدالله بن مسكان، عبدالله بن بُكَير، حَمّاد بن عيسى، ابان بن عثمان، حَمّاد بن عثمان. ج- اصحاب امام كاظم(ع) و امام رضا (ع): يونس بن عبدالرحمن، صفوان بن يحيى، محمد بن ابىعمير، عبدالله بن مغيره، حسن بن محبوب، احمد بن محمد بن ابىنصر بزنطى <ref>همان، ص195- 196</ref> | #نويسنده در مورد اصحاب اجماع چنين نوشته است: اصطلاح «اصحاب اجماع» مربوط به آن گروه از راويان حديث است كه روايات آنها تلقى به قبول شده و نزد [[كشّى]]، [[شيخ طوسى]] و [[نجاشى]] و... از علماى متأخران، اجماع حاصل شده كه روايات آنها قابل قبول است. اصحاب اجماع هجده نفرند كه در سه طبقه به شرح ذيل مىباشند: الف- اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)]]: زرارة بن اعين، محمد بن مسلم، معروف بن خَرّبوذ، بريد، ابوبصير اسدى، فضيل بن يسار. ب- اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] : جميل بن دُرّاج، عبدالله بن مسكان، عبدالله بن بُكَير، حَمّاد بن عيسى، ابان بن عثمان، حَمّاد بن عثمان. ج- اصحاب امام كاظم(ع) و امام رضا (ع): يونس بن عبدالرحمن، صفوان بن يحيى، محمد بن ابىعمير، عبدالله بن مغيره، حسن بن محبوب، احمد بن محمد بن ابىنصر بزنطى <ref>همان، ص195- 196</ref> | ||
#نويسنده، تأكيد كرده است كه اگر راوى، آگاه به تمام الفاظ حديث نيست ولى از محتواى حديث مطلع است و مىتواند معنا و مفاد حديث را با الفاظ خود برساند، مىتواند حديث را نقل به معنا كند و براى او نقل به معنا مجاز مىباشد، امّا كسى كه بر مدلول الفاظ معصوم(ع) آگاهى ندارد و نمىتواند محتوا را برساند، براى او جايز نيست تا روايت به معنا كند و مىبايد بر همان الفاظ كه از معصوم(ع) شنيده اكتفا كند <ref>همان، ص226</ref> | #نويسنده، تأكيد كرده است كه اگر راوى، آگاه به تمام الفاظ حديث نيست ولى از محتواى حديث مطلع است و مىتواند معنا و مفاد حديث را با الفاظ خود برساند، مىتواند حديث را نقل به معنا كند و براى او نقل به معنا مجاز مىباشد، امّا كسى كه بر مدلول الفاظ معصوم(ع) آگاهى ندارد و نمىتواند محتوا را برساند، براى او جايز نيست تا روايت به معنا كند و مىبايد بر همان الفاظ كه از معصوم(ع) شنيده اكتفا كند <ref>همان، ص226</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == |
ویرایش