پرش به محتوا

ترجمه تاریخ یعقوبی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
خط ۴۴: خط ۴۴:
'''تاريخ يعقوبى'''، ترجمه فارسى كتاب «تاريخ اليعقوبي» اثر عربى [[یعقوبی، احمد بن اسحاق |احمد بن ابويعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح يعقوبى]] (زنده در 292ق) است كه به قلم [[آیتی، محمدابراهیم|محمدابراهيم آيتى]]، نگارش شده است.
'''تاريخ يعقوبى'''، ترجمه فارسى كتاب «تاريخ اليعقوبي» اثر عربى [[یعقوبی، احمد بن اسحاق |احمد بن ابويعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح يعقوبى]] (زنده در 292ق) است كه به قلم [[آیتی، محمدابراهیم|محمدابراهيم آيتى]]، نگارش شده است.


كتاب حاضر، ترجمه جلد اول و تقريبا يك‌چهارم جلد دوم (يعنى از ميلاد رسول اكرم(ص) تا آغاز خلافت ابوبكر) است و بخش دوم؛ يعنى ترجمه قسمت باقى‌مانده جلد دوم (از دوران خلافت ابوبكر تا خلافت معتمد و ابتداى حوادث سال 259ق) كه پس از انتشار بخش اول، به چاپ خواهد رسيد، همين مقدار مى‌شود .<ref>مقدمه مترجم، ص سى‌وهفت</ref>
كتاب حاضر، ترجمه جلد اول و تقريبا يك‌چهارم جلد دوم (يعنى از ميلاد رسول اكرم(ص) تا آغاز خلافت ابوبكر) است و بخش دوم؛ يعنى ترجمه قسمت باقى‌مانده جلد دوم (از دوران خلافت ابوبكر تا خلافت معتمد و ابتداى حوادث سال 259ق) كه پس از انتشار بخش اول، به چاپ خواهد رسيد، همين مقدار مى‌شود ..<ref>مقدمه مترجم، ص سى‌وهفت</ref>


در متن اصلى كتاب، افتادگى‌هايى وجود داشته است. علاوه بر افتادگى‌هاى نسخه اصل كه از خود نسخه معلوم بوده و ناشر جاى آن را در نسخه چاپى، با نقطه‌گذارى، نشان‌دار ساخته است، افتادگى‌هاى ديگرى در نسخه بوده كه تاكنون بدان توجه نشده و مترجم، در حواشى و مستدرك حواشى، جاى آن‌ها را نشان داده است و بيشتر هر دو قسمت را از روى مآخذ ديگر (بدون تصرف در متن) در پاورقى يا ميان پرانتز، تكميل كرده و چون معتقد است حواشى هوتسما چندان مفيد نيست، براى تكميل نقائص كتاب و توضيح آنچه نيازمند توضيح بود، حواشى ذيل صفحات و مستدرك حواشى را از مآخذ مختلف، جمع‌آورى و اقتباس نموده است و اگر در يكى - دو مورد از حاشيه اصل كه در نسخه خطى بوده است، چيزى نقل شده، بدان تصريح كرده است .<ref>ر.ك: همان</ref>
در متن اصلى كتاب، افتادگى‌هايى وجود داشته است. علاوه بر افتادگى‌هاى نسخه اصل كه از خود نسخه معلوم بوده و ناشر جاى آن را در نسخه چاپى، با نقطه‌گذارى، نشان‌دار ساخته است، افتادگى‌هاى ديگرى در نسخه بوده كه تاكنون بدان توجه نشده و مترجم، در حواشى و مستدرك حواشى، جاى آن‌ها را نشان داده است و بيشتر هر دو قسمت را از روى مآخذ ديگر (بدون تصرف در متن) در پاورقى يا ميان پرانتز، تكميل كرده و چون معتقد است حواشى هوتسما چندان مفيد نيست، براى تكميل نقائص كتاب و توضيح آنچه نيازمند توضيح بود، حواشى ذيل صفحات و مستدرك حواشى را از مآخذ مختلف، جمع‌آورى و اقتباس نموده است و اگر در يكى - دو مورد از حاشيه اصل كه در نسخه خطى بوده است، چيزى نقل شده، بدان تصريح كرده است ..<ref>ر.ك: همان</ref>


وى اختلاف سه چاپ اروپا، نجف و بيروت را در موارد اختلاف نسخه‌ها، نشان داده و مبناى ترجمه خود را نسخه چاپ اروپا از كتاب‌هاى كتابخانه آستان مقدس رضوى قرار داده است و هرگاه در موردى، به غلط بودن نسخه اروپا، اطمينان داشته و يكى از دو نسخه ديگر را صحيح دانسته، در پاورقى، صورت نسخه اروپا را ضبط كرده و آنجا كه همه نسخه‌ها با هم مطابق بوده و درعين‌حال نادرست به نظر مى‌رسيده است، در عبارت كتاب تصرف نكرده و صحيح آن را در حاشيه يا مستدرك حواشى، يادآور شده است و اگر در چنين موردى، ترجمه صحيح را در متن گذاشته باشد، در پاورقى و حاشيه، آن را توضيح داده است .<ref>ر.ك: همان، ص سى‌وهشت</ref>
وى اختلاف سه چاپ اروپا، نجف و بيروت را در موارد اختلاف نسخه‌ها، نشان داده و مبناى ترجمه خود را نسخه چاپ اروپا از كتاب‌هاى كتابخانه آستان مقدس رضوى قرار داده است و هرگاه در موردى، به غلط بودن نسخه اروپا، اطمينان داشته و يكى از دو نسخه ديگر را صحيح دانسته، در پاورقى، صورت نسخه اروپا را ضبط كرده و آنجا كه همه نسخه‌ها با هم مطابق بوده و درعين‌حال نادرست به نظر مى‌رسيده است، در عبارت كتاب تصرف نكرده و صحيح آن را در حاشيه يا مستدرك حواشى، يادآور شده است و اگر در چنين موردى، ترجمه صحيح را در متن گذاشته باشد، در پاورقى و حاشيه، آن را توضيح داده است ..<ref>ر.ك: همان، ص سى‌وهشت</ref>


آنجه در ترجمه ميان اين علامت [] قرار گرفته، در اصل عربى چاپ اروپا نيز، به همين صورت است و آنچه ميان اين علامت () قرار داده شده، اضافاتى است كه مترجم براى توضيح مطلب يا تكميل عبارت، افزوده است .<ref>همان</ref>
آنجه در ترجمه ميان اين علامت [] قرار گرفته، در اصل عربى چاپ اروپا نيز، به همين صورت است و آنچه ميان اين علامت () قرار داده شده، اضافاتى است كه مترجم براى توضيح مطلب يا تكميل عبارت، افزوده است ..<ref>همان</ref>


از آنجا كه در چاپ اروپا، براى دو جلد، دو فهرست مشترك تاريخى و جغرافيايى تهيه و تنظيم شده است، لذا مترجم فهرست‌هاى بخش اول را ضميمه همين بخش ساخته و علاوه بر دو فهرست تاريخى و جغرافيايى كه از دو فهرست هوتسما جامع‌تر و دقيق‌تر تنظيم شده، «فهرست قبايل و طوايف و سلسله‌ها و خاندان‌ها» و نيز «فهرست كتاب‌هايى كه مؤلف نام برده است» تنظيم و ضميمه شده و براى مزيد فايده در اول هر باب و فصل، شماره صحفه را در چاپ اروپا نشان داده است و فهرست منابع و مآخذ حواشى دو جلد، با تعيين چاپ‌هايى كه در اختيار مترجم بوده است، در پايان جلد دوم، قرار گرفته است .<ref>ر.ك: همان</ref>
از آنجا كه در چاپ اروپا، براى دو جلد، دو فهرست مشترك تاريخى و جغرافيايى تهيه و تنظيم شده است، لذا مترجم فهرست‌هاى بخش اول را ضميمه همين بخش ساخته و علاوه بر دو فهرست تاريخى و جغرافيايى كه از دو فهرست هوتسما جامع‌تر و دقيق‌تر تنظيم شده، «فهرست قبايل و طوايف و سلسله‌ها و خاندان‌ها» و نيز «فهرست كتاب‌هايى كه مؤلف نام برده است» تنظيم و ضميمه شده و براى مزيد فايده در اول هر باب و فصل، شماره صحفه را در چاپ اروپا نشان داده است و فهرست منابع و مآخذ حواشى دو جلد، با تعيين چاپ‌هايى كه در اختيار مترجم بوده است، در پايان جلد دوم، قرار گرفته است ..<ref>ر.ك: همان</ref>
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references />
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش