المحتضر: تفاوت میان نسخه‌ها

نام كامل كتاب «المحتضر في إثبات حضور النبي و الأئمة(ع) عند المحتضر» است؛ لذا موضوع كتاب، بررسى و تشريح رواياتى پيرامون حضور امام معصوم(ع) در هنگام مرگ و احتضار، بر بالين ميت مى‌باشد <ref>مقدمه محقق، ص9</ref>.

در مقدمه محقق مطالبى پيرامون حبّ به اهل بيت(ع) عنوان و سپس زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده، شامل اطلاعتى از زمان و مكان تولد، مشايخ، شاگردان و تأليفات وى ارائه گرديده است. در ادامه، توضيحاتى پيرامون كتاب داده شده است <ref>مقدمه، ص3-12</ref>.

نويسنده در ابتداى مطالب كتاب به گفتار شيخ مفيد در كتاب «المقالات» اشاره نموده كه در آن رؤيت رسول الله(ص) و [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] توسط محتضر در هنگام وفات از جمله اخبار متواتر نزد اماميه دانسته شده و سپس، به توضيح و تشريح شعرى از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] خطاب به حارث همدانى پرداخته شده كه در آن، آنحضرت به حضور خود بر بالين هر محتضرى، اعم از مؤمن و منافق، اشاره نموده است كه ايشان را به اسم و كنيه خواهد شناخت <ref>متن كتاب، ص13</ref>.

[[شيخ مفيد]] معتقد است كه منظور از اين مطلب و رؤيت محتضر، علم به ثمره ولايت و دوستى اهل بيت(ع) و ديدن اثر دشمنى، عداوت و تقصير و كوتاهى در حق ايشان مى‌باشد اما به نظر نويسنده، اين رؤيت، يك رؤيت واقعى و ديدن خود ائمه(ع) مى‌باشد <ref>همان، ص14</ref>.

نويسنده در اين زمينه، قول عبدالله حسن بن سليمان بن محمد و نظريه تأويل اين روايت را، بررسى نموده است و سپس به پاسخ به اين پرسش پرداخته كه آيا شروط رؤيت در اين عالم بعد از مرگ هم جريان دارد يا نه؟ <ref>همان، ص 14-</ref>.

نويسنده در ادامه، روايات دال بر امكان رؤيت ائمه(ع) در زمان حيات و پس از ممات را مورد بحث قرار داده و مسأله حضور ايشان در لحظه موت افراد زياد در آن واحد در اطراف دنيا را بررسى نموده است <ref>همان، ص24</ref>.

پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است. محقق اختلاف الفاظ روايات با نسخه منبع موجود را با لفظ «في المصدر» تذكر داده و خود در مقدمه اشاره كرده كه ممكن است كه نسخه نزد مؤلف صحيح‌تر و دقيق‌تر بوده باشد <ref>مقدمه محقق، ص 11</ref>.