۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
القضاء و القدر (فخر رازی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''القضاء و القدر فخر رازى''' در مسئلۀ جبر و قدر مى‌باشد كه به زبان عربى در قرن ششم هجرى نوشته شده است. | '''القضاء و القدر فخر رازى''' در مسئلۀ جبر و قدر مى‌باشد كه به زبان عربى در قرن ششم هجرى نوشته شده است. | ||
[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در مقدمۀ كتاب مدعى است كه اين كتاب در غايت جلالت و مرتبت و شرافت است و هرچه كه در مسئلۀ جبر و قدر دانستنش لازم باشد در اينجا آمده است. | |||
[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] | نكته قابل توجه اينكه على الظاهر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] اين كتاب را مستقلا تأليف نكرده است بلكه القضاء و القدر بخشى از كتاب المطالب العاليۀ فخر است كه در چاپهاى فصلى جلد 9 آن به نام خلق الافعال است كه دقيقا همين كتاب القضاء و القدر مى‌باشد. | ||
ناگفته نماند كه المطالب العاليۀ [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] كتاب مفصّلى است كه بخشهاى ديگرش نيز بصورت مستقل چاپ شده‌اند مثل كتاب النبوات و ما يتعلق بها كه عده‌اى تصور كرده‌اند كتاب مستقلى است از [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] لكن در واقع آن كتاب نيز جلد 8 المطالب العاليه مى‌باشد. | |||
امام رازى در اين كتاب راجع به خلق افعال مطالب مفصّلى عرضه نموده است و عقائد دانشمندان اسلامى را در اين باب بيان كرده و آنها را به چهار بخش تقسيم مى‌نمايد. | |||
دستۀ اول عبارتند از:اشاعره؛مى‌گويد ابوالحسن اشعرى و اكثر پيروانش در اين نكته با يكديگر اتفاق نظر دارند كه قدرت بنده در پيدايش فعل تأثيرى ندارد و قدرت خدا سبب پيدايش افعال انسان مى‌گردد. | |||
دسته دوم كه صاحبان اين نظر خود به دوگونه‌اند كه عده‌اى افعال عبدرا مستقل و عده‌اى ديگر افعال بندگان را غير مستقل مى‌پندارند. | |||
دسته دوم كه صاحبان اين نظر خود به دوگونه‌اند كه عده‌اى افعال عبدرا مستقل و | |||
عده‌اى ديگر افعال بندگان را غير مستقل مى‌پندارند. | |||
دستۀ سوم نيز كسانى هستند كه قائلند فعل مجموعۀ قدرت و دواعى واجب است. و بالاخره چهارمين دسته معتزله‌اند كه فعل بندگان را مستقل در تأثير مى‌دانند. | دستۀ سوم نيز كسانى هستند كه قائلند فعل مجموعۀ قدرت و دواعى واجب است. و بالاخره چهارمين دسته معتزله‌اند كه فعل بندگان را مستقل در تأثير مى‌دانند. | ||
[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در باب اول كتاب دلائل عقليه‌اى كه براى عدم استقلال افعال بندگان مى‌باشد را | [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] در باب اول كتاب دلائل عقليه‌اى كه براى عدم استقلال افعال بندگان مى‌باشد را بيان مى‌كند و اينكه افعال عباد تماما به تقدير خداى متعال است. | ||
بيان مى‌كند و اينكه افعال عباد تماما به تقدير خداى متعال است. | |||
در باب دوم دلائلى از قرآن مى‌آورد تا ثابت كند كه خالق اعمال بندگان خداوند سبحان است و در باب سوم به اخبارى كه در اين زمينه قابل استناد است مى‌پردازد. | در باب دوم دلائلى از قرآن مى‌آورد تا ثابت كند كه خالق اعمال بندگان خداوند سبحان است و در باب سوم به اخبارى كه در اين زمينه قابل استناد است مى‌پردازد. | ||