۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'قوشجى' به 'قوشجى ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''علاقة التجريد''' شرحى است بر كتاب "تجريد الاعتقاد"، تألیف علامه سيد محمد اشرف علوى عاملى متعلق به قرن دوازدهم، به زبان فارسى در دو جلد ميباشد. | |||
اين شرح به ظاهر مفصّلترين شرح فارسى موجود كتاب تجريد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]] است كه اين علّامه حكيم به رشته تحرير در آورده است، نثر اين كتاب كه حكايتگر پايان دوران عصر صفوى است متأثر از واژههاى عربى بود و گاه بعينه از تركيبهاى عربى در آن استفاده شده است، اين شرح داراى ويژگىهاى زير مىباشد: | اين شرح به ظاهر مفصّلترين شرح فارسى موجود كتاب تجريد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]] است كه اين علّامه حكيم به رشته تحرير در آورده است، نثر اين كتاب كه حكايتگر پايان دوران عصر صفوى است متأثر از واژههاى عربى بود و گاه بعينه از تركيبهاى عربى در آن استفاده شده است، اين شرح داراى ويژگىهاى زير مىباشد: | ||
#ديباچه كتاب با قلمى استوار با بهره از صنعت براعت استهلال آغاز شده كه در طىّ آن بيشتر مآخذ فكرى مؤلف بيان شده است. | |||
#اين شرح بر اساس كشف المراد علّامه حلّى تنظيم گرديده است و با عنايت به شروح ديگر تكميل شده است، نويسنده شرح در پايان ديباچه گويد: «و چون اكمل فضلاء، اعنى علامة العلماء فى العالم [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]]- قدس اللّه نفسه القدّوسى- اين متن را نزد مصنّف- رحمه اللّه تعالى- خوانده و به طريق شيعه شرح نموده، اكثر موافق شرح او اوّلا شرح شد و ثانيا از شروح ديگر قدرى كه مناسب دانست ذكر نمود». از همين رو در جاهاى گوناگون وى به ترجمه عبارات علّامه پرداخته و سپس با توجّه به ايضاح متن با بهره از شروح مختلف و بدون ورود به جدالهاى مختلف به شرح خود همّتگمارده است. | |||
#وى پس از شرح علّامه حلّى، به شرح قديم و جديد تجريد نظر داشته و گاه فقط به شرح قديم اكتفاء نموده است. | |||
#با توجه به كلّ اثر حاضر، در بين شروح تجريد، نگارشهاى زير مورد نظر وى بوده است: شرح اصفهانى، شرح ملّا على [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]] ، حاج محمود نيريزى، شارح بهشتى و حاشيه مير سيّد شريف جرجانى بر شرح قديم. | |||
#در پارهاى از موارد شارح، شرح خود را با بهره از يك شرح، همچو اصفهانى يا [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]]، سامان داده است. | |||
#وى به نقل آراى شارحان بسنده ننموده و در موارد گوناگون- همچو [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]] - به نقد آنها پرداخته است. | |||
#شارح در چند مورد به نظريههاى خاص خود اشاره نموده است، همچو بطلان عدم تناهى و چگونگى ابصار. | |||
#مصنّف در شرح عبارتهاى تجريد به نسخههاى مختلف آن نظر داشته، و در پارهاى از موارد به شرح آن بر اساس نسخههاى مختلف اشاره كرده است. در برخى موارد به شرح مفصّل متن با توجّه به آراى گوناگون همت گمارده است، همچو احتياج ممكن به مؤثّر، اقسام وحدت، بحث برهان تطبيق در ابطال تسلسل، و تحليل تركيب عقلى. | |||
#در موارد متعدّدى وى با استفاده از كتب اجداد خود همچو [[میرداماد، محمد باقر بن محمد|مير داماد]] و مير سيّد احمد علوى به تحليل مباحث پرداخته است. | |||
#مصنّف ما گر چه در پايان دوره صفوى مىزيسته ولى هيچگونه تأثرى از آراء حكمت متعاليه صدرايى در وى وجود ندارد و در مواردى نيز- همچو اتحاد نفس عاقل با عقل فعال- بدون اشارهاى به حكمت متعاليه به نقد آن پرداخته است. | |||
#وى چنان كه خود در مقدمه كتاب گفته، به بخش امامت نظر خاصّى داشته، و از همين رو به شرح مبسوط اين مقصد پرداخته است. | |||
==نسخههاى اساس تصحيح== | ==نسخههاى اساس تصحيح== |
ویرایش