پرش به محتوا

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '، ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۴۱: خط ۴۱:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل و مستنبط المسائل'''، به زبان عربى، تأليف حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]]، مشهور به «[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] »، از چهره‌هاى درخشان علماى شيعه در قرن چهاردهم هجرى(1254 - 1320 هجرى)، حاوى روايات و احاديث ائمه اطهار(ع) در باره مسائل و احكام شرعى است.
'''[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل و مستنبط المسائل'''، به زبان عربى، تأليف حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]]، مشهور به «[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] »، از چهره‌هاى درخشان علماى شيعه در قرن چهاردهم هجرى(1254 - 1320 هجرى)، حاوى روايات و احاديث ائمه اطهار(ع) در باره مسائل و احكام شرعى است.


اين كتاب، در جهت تدارك رواياتى كه در كتاب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» ذكر نشده، نگارش يافته است.
اين كتاب، در جهت تدارك رواياتى كه در كتاب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» ذكر نشده، نگارش يافته است.


[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در حدود سال 1295ق، در شهر سامرا، در جوار حرم شريف امام هادى و امام حسن عسكرى(ع) و در خدمت [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]]، نگارش كتاب را شروع كرد و در سال 1313ق؛ يعنى يك سال بعد از وفات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]]، بخش اصلى آن را به اتمام رساند و در سال 1319ق، در شهر نجف اشرف، بخش دوم آن را كه خاتمه آن است، به پايان رساند.
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در حدود سال 1295ق، در شهر سامرا، در جوار حرم شريف امام هادى و امام حسن عسكرى(ع) و در خدمت [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]]، نگارش كتاب را شروع كرد و در سال 1313ق؛ يعنى يك سال بعد از وفات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]]، بخش اصلى آن را به اتمام رساند و در سال 1319ق، در شهر نجف اشرف، بخش دوم آن را كه خاتمه آن است، به پايان رساند.


وى، حدود 24 سال از عمر شريف خود را در جمع‌آورى اين كتاب ارزش‌مند صرف نموده است.
وى، حدود 24 سال از عمر شريف خود را در جمع‌آورى اين كتاب ارزش‌مند صرف نموده است.


علامه، [[آقا بزرگ تهرانى]]، در باره اين كتاب، مى‌فرمايد: «كتاب [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل، از بزرگ‌ترين و ارزش‌مندترين تأليفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به شمار مى‌آيد. وى، اين كتاب را در جمع‌آورى رواياتى كه در [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] نيامده، نگاشته است.
علامه، [[آقا بزرگ تهرانى]]، در باره اين كتاب، مى‌فرمايد: «كتاب [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل، از بزرگ‌ترين و ارزش‌مندترين تأليفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به شمار مى‌آيد. وى، اين كتاب را در جمع‌آورى رواياتى كه در [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] نيامده، نگاشته است.


اين كتاب، بسيار مورد قبول علماى بزرگ شيعه و صاحب‌نظران متأخرين قرار گرفته و همگى به مقام و منزلت و مهارت و پيش‌قدمى مؤلف آن اعتراف نموده‌اند.
اين كتاب، بسيار مورد قبول علماى بزرگ شيعه و صاحب‌نظران متأخرين قرار گرفته و همگى به مقام و منزلت و مهارت و پيش‌قدمى مؤلف آن اعتراف نموده‌اند.
خط ۵۵: خط ۵۵:
اعتبار اين كتاب، مانند ديگر مجموعه‌هاى روايى معتبرى است كه در اين اواخر نگاشته شده است و بر همه مجتهدين لازم است تا در استنباط احكام شرعى به روايات اين كتاب نيز توجه نموده تا فحص و جست‌وجوى آنان در روايات كامل شده و يقين به عدم معارض حاصل نمايند.»
اعتبار اين كتاب، مانند ديگر مجموعه‌هاى روايى معتبرى است كه در اين اواخر نگاشته شده است و بر همه مجتهدين لازم است تا در استنباط احكام شرعى به روايات اين كتاب نيز توجه نموده تا فحص و جست‌وجوى آنان در روايات كامل شده و يقين به عدم معارض حاصل نمايند.»


[[آخوند خراسانى]]، در مورد اين كتاب، فرموده‌اند: «در عصر و دوران ما بر هيچ مجتهدى حجت تمام نمى‌شود مگر آنكه به كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل» [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] مراجعه كند و از روايات آن اطلاع يابد».
[[آخوند خراسانى]]، در مورد اين كتاب، فرموده‌اند: «در عصر و دوران ما بر هيچ مجتهدى حجت تمام نمى‌شود مگر آنكه به كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل» [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] مراجعه كند و از روايات آن اطلاع يابد».


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۸۳: خط ۸۳:
[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، اين دانشمند بزرگ، اگر چه ميوه‌هاى رسيده و زيبايى از اين باغستان بزرگ روايات اهل بيت(ع) چيده و از گلستان احاديث آن بزرگواران گل‌هاى عطرانگيزى را به ارمغان آورده و براى جويندگان بعد از خود، مقدار كمى را رها ساخته، اما به شكر خدا و منت و كرم او، بعد از سعى و تلاش فراوان و جست‌وجوى سخت در كتاب‌هاى روايى، توانستم اين مجموعه بزرگ و ارزش‌مند را جمع‌آورى نمايم كه روايات آن، در حدود روايات «وسائل» شده و همچون روايات آن، ارزش‌مند و گران‌بها مى‌باشد».
[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، اين دانشمند بزرگ، اگر چه ميوه‌هاى رسيده و زيبايى از اين باغستان بزرگ روايات اهل بيت(ع) چيده و از گلستان احاديث آن بزرگواران گل‌هاى عطرانگيزى را به ارمغان آورده و براى جويندگان بعد از خود، مقدار كمى را رها ساخته، اما به شكر خدا و منت و كرم او، بعد از سعى و تلاش فراوان و جست‌وجوى سخت در كتاب‌هاى روايى، توانستم اين مجموعه بزرگ و ارزش‌مند را جمع‌آورى نمايم كه روايات آن، در حدود روايات «وسائل» شده و همچون روايات آن، ارزش‌مند و گران‌بها مى‌باشد».


منابع و كتب معتبر روايى كه در «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» از آنها يادى نشده، شامل 75 كتاب روايى معتبر شيعه است كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] از آنها روايت كرده و در خاتمه كتاب، اعتبار هر يك از آنها را به اثبات رسانده است.
منابع و كتب معتبر روايى كه در «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» از آنها يادى نشده، شامل 75 كتاب روايى معتبر شيعه است كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] از آنها روايت كرده و در خاتمه كتاب، اعتبار هر يك از آنها را به اثبات رسانده است.


مؤلف، روايات فراوانى از كتاب‌هاى معتبر روايى شيعه را كه در معرض فراموشى بوده، جمع‌آورى كرده و پس از تحقيق در صحت و اعتبار آنها، به مجموعه‌هاى روايى شيعه اضافه نموده و بر غناى آنها افزوده است.
مؤلف، روايات فراوانى از كتاب‌هاى معتبر روايى شيعه را كه در معرض فراموشى بوده، جمع‌آورى كرده و پس از تحقيق در صحت و اعتبار آنها، به مجموعه‌هاى روايى شيعه اضافه نموده و بر غناى آنها افزوده است.
خط ۹۳: خط ۹۳:
در پايان بيشتر ابواب، نكات مهمى در باره مباحث ابواب آمده، مانند احكامى كه بايد در آن باب‌ها مطرح مى‌شد يا نبايد مطرح مى‌شد و...
در پايان بيشتر ابواب، نكات مهمى در باره مباحث ابواب آمده، مانند احكامى كه بايد در آن باب‌ها مطرح مى‌شد يا نبايد مطرح مى‌شد و...


گاهى روايتى را [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در باب خاصى نياورده و در جاى ديگرى آورده است، ولى [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] آن روايت را در آن باب خاص نيز كه به نظر وى لازم بوده، آورده است.
گاهى روايتى را [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در باب خاصى نياورده و در جاى ديگرى آورده است، ولى [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] آن روايت را در آن باب خاص نيز كه به نظر وى لازم بوده، آورده است.


ويژگى‌هاى كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل»:
ويژگى‌هاى كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل»:
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:




اگر احاديث و روايات كتاب «مستدرك» از اطلاعات گسترده [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در باره روايات و احاديث پرده برمى‌دارد و تتبع و تحقيق عميق ايشان را در سخنان اهل بيت(ع) آشكار مى‌سازد، خاتمه نيز آينه‌اى است كه نبوغ و استعداد فراوان ايشان را در علم رجال و كتاب‌شناسى به تصوير مى‌كشد.
اگر احاديث و روايات كتاب «مستدرك» از اطلاعات گسترده [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در باره روايات و احاديث پرده برمى‌دارد و تتبع و تحقيق عميق ايشان را در سخنان اهل بيت(ع) آشكار مى‌سازد، خاتمه نيز آينه‌اى است كه نبوغ و استعداد فراوان ايشان را در علم رجال و كتاب‌شناسى به تصوير مى‌كشد.


وى، در فوايد دوازده‌گانه پايان كتاب، به بسيارى از مطالب مهم رجالى و مباحث مشكل علم حديث، با توجه فراوان به توثيقات عامه و اختلاف سبك‌ها و مبانى علمى گوناگون اشاره دارد.
وى، در فوايد دوازده‌گانه پايان كتاب، به بسيارى از مطالب مهم رجالى و مباحث مشكل علم حديث، با توجه فراوان به توثيقات عامه و اختلاف سبك‌ها و مبانى علمى گوناگون اشاره دارد.
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:
2. معرفى و اعتبار منابع كتاب و مؤلفين آنها؛
2. معرفى و اعتبار منابع كتاب و مؤلفين آنها؛


3. سند [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به اين كتاب‌ها و مشايخ روايى وى؛
3. سند [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به اين كتاب‌ها و مشايخ روايى وى؛


4. شرح حال كتاب «[[الکافی|كافى]]»، نوشته ثقة الاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]]؛
4. شرح حال كتاب «[[الکافی|كافى]]»، نوشته ثقة الاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]]؛
خط ۱۶۴: خط ۱۶۴:




1. نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى، مشهد مقدس(اين نسخه، به خط مؤلف كتاب مى‌باشد و تاريخ پايان نگارش آن، دهم ربيع الثانى، سال‌روز تولد امام حسن عسكرى(ع)، در سال 1319ق؛ يعنى يك سال قبل از وفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] است. در پايان اين نسخه، خط [[آقا بزرگ تهرانى]] نيز موجود است كه اين نسخه را تأييد كرده است)؛
1. نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى، مشهد مقدس(اين نسخه، به خط مؤلف كتاب مى‌باشد و تاريخ پايان نگارش آن، دهم ربيع الثانى، سال‌روز تولد امام حسن عسكرى(ع)، در سال 1319ق؛ يعنى يك سال قبل از وفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] است. در پايان اين نسخه، خط [[آقا بزرگ تهرانى]] نيز موجود است كه اين نسخه را تأييد كرده است)؛


2. نسخه‌اى در كتاب‌خانه علامه حجة الاسلام سيد عبدالعزيز طباطبايى(در اين نسخه، حواشى [[آقا بزرگ تهرانى]] بر «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل» نيز آمده است)؛
2. نسخه‌اى در كتاب‌خانه علامه حجة الاسلام سيد عبدالعزيز طباطبايى(در اين نسخه، حواشى [[آقا بزرگ تهرانى]] بر «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل» نيز آمده است)؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش