۱۰۵٬۸۱۵
ویرایش
تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مقدمه نویس ' به 'مقدمه‌نویس '
جز (جایگزینی متن - ':ت' به ': ت') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نویس ' به 'مقدمه‌نویس ') |
||
| (۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01918J1.jpg | |||
| عنوان =تفسير القرآن الكريم | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[حرزالدین، عبدالرزاق محمد حسین]] (گردآورنده) | ||
[[معرفت، محمدهادی]] ( | [[معرفت، محمدهادی]] (مقدمه‌نویس و مصحح) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 93 /الف2 ت75 | ||
| موضوع = | |||
تفاسیر شیعه - قرن 2ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
دار المفيد | |||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
|موضوع | | سال نشر = 1420 ق یا 2000 م | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01918AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01918 | |||
| کتابخوان همراه نور =01918 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''تفسير القرآن الكريم'''، به زبان عربى، تأليف [[ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار|ابوحمزه، ثابت بن دينار ثمالى ازدى كوفى]] است. | |||
'''تفسير القرآن الكريم'''، به زبان عربى، تأليف ابوحمزه، ثابت بن دينار ثمالى ازدى كوفى است. | |||
از قرائن استفاده مى‌شود كه تفسير ابوحمزه تا چهار قرن و نيم بعد از او موجود بوده و سپس مفقود گرديده است، ولى محقق محترم، جناب عبدالرزاق بن | از قرائن استفاده مى‌شود كه تفسير ابوحمزه تا چهار قرن و نيم بعد از او موجود بوده و سپس مفقود گرديده است، ولى محقق محترم، جناب عبدالرزاق بن محمدحسین حرز‌الدين، باقى‌مانده آن تفسير را به همراه مطالب مختلفى كه ديگران از ابوحمزه نقل كرده‌اند، جمع‌آورى و به نام «تفسير القرآن الكريم»، موسوم نموده است. | ||
با وجود اينكه تفسير كامل ابوحمزه بر قرآن كريم، قرن‌هاست كه از بين رفته، ولى از آن‌جا كه برخى از بزرگان (همچون ابواسحاق احمد بن محمد ثعلبى، ابوالعباس احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و...)، اسناد خود را به تفسير ابوحمزه، ذكر كرده‌اند و برخى از مفسرين (همچون ثعلبى، طبرسى و...)، مطالبى را از تفسير مزبور نقل نموده‌اند و برخى از علماء رجال و اصحاب معاجم و مفسرين (همچون ابن | با وجود اينكه تفسير كامل ابوحمزه بر قرآن كريم، قرن‌هاست كه از بين رفته، ولى از آن‌جا كه برخى از بزرگان (همچون ابواسحاق احمد بن محمد ثعلبى، ابوالعباس احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و...)، اسناد خود را به تفسير ابوحمزه، ذكر كرده‌اند و برخى از مفسرين (همچون ثعلبى، طبرسى و...)، مطالبى را از تفسير مزبور نقل نموده‌اند و برخى از علماء رجال و اصحاب معاجم و مفسرين (همچون [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، شهرستانى، [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، شمس‌الدين محمد بن على داودى و...)، كتاب تفسير را به ابوحمزه نسبت داده‌اند، نمى‌توان وجود كتاب مزبور را انكار كرد. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
از مجموع 114 سوره قرآن، 78 سوره (در حدود 363 آيه از آنها)، مورد تفسير واقع شده است، البته سوره فرقان، دو بار در اين تفسير مطرح شده است: يك بار، بعد از سوره توبه با تفسير 4 آيه از آن و بار ديگر، در محل خود با تفسير يك آيه. | |||
به نظر مى‌رسد ابوحمزه در اين تفسير، روى‌كردى روايى داشته است. وى، اغلب روايات را از اهل‌بيت(ع) و برخى ديگر را از صحابه و تابعين، مانند [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و عكرمه نقل نموده است، البته با برخوردارى از اجتهاد و استنباط خود و بهره‌گيرى از شيوه تفسير قرآن به قرآن كه از آموزه‌هاى اهل‌بيت(ع) است. | |||
به نظر مى‌رسد ابوحمزه در اين تفسير، روى‌كردى روايى داشته است. وى، اغلب روايات را از | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
اين اثر، مقدمه‌اى در پنج بخش، توسط محقق محترم به همراه دارد، به شرح زير: | اين اثر، مقدمه‌اى در پنج بخش، توسط محقق محترم به همراه دارد، به شرح زير: | ||
#زندگى ابوحمزه، اساتيد، رواة و...؛ | |||
#ادله اثبات تفسير ابوحمزه؛ | |||
#مقام و منزلت ابوحمزه؛ | |||
#ابوحمزه و ائمه(ع)؛ | |||
#شيوه تحقيق. | |||
پاره‌اى از مشخصات و ويژگى‌هاى اين تفسير چنين است: | پاره‌اى از مشخصات و ويژگى‌هاى اين تفسير چنين است: | ||
#قصص انبياء و امم پيشين را از هيچ‌يك از كسانى كه به نقل اسرائيليات معروف بوده‌اند، نقل نمى‌كند، بلكه غالباً از ائمه اهل‌بيت(ع) نقل مى‌نمايد؛ | |||
#توجه خاص به اسباب نزول آيات كه در فهم معانى و مراد آنها مؤثر مى‌باشد؛ | |||
#اهتمام وافر به آياتى كه در فضايل ائمه اهل‌بيت(ع)، به‌ويژه [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نازل شده است؛ | |||
#نقل قراءات؛ | |||
#بيان مطالب نحوى و اعرابى كه در درك معانى و بيان مطالب كمك مى‌كند؛ | |||
#نقل اقوال در تفسير؛ | |||
#استفاده از روش لغويين در تفسير برخى آيات؛ | |||
#اصرار بر بيان نظر ائمه اهل‌بيت(ع)، به‌ويژه در مسائل و احكام فقهى؛ | |||
#تفسير قرآن با قرآن؛ | |||
#تفسير قرآن با سنت و اجتهاد نمودن در اين امر. | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
جهت جمع‌آورى اين تفسير، محقق محترم، اصول حديثى شيعه و اكثر مصادر حديثى زيديه را جست‌وجو نموده و پس از آن، تفسير «الكشف و البيان في تفسير القرآن» ثعلبى را از طريق چهار نسخه خطى موجود در كتاب‌خانه آیت‌الله مرعشى نجفى، براى اين منظور مورد بررسى قرار داده است. | |||
جهت جمع‌آورى اين تفسير، محقق محترم، اصول حديثى شيعه و اكثر مصادر حديثى زيديه را جست‌وجو نموده و پس از آن، تفسير «الكشف و البيان | |||
محقق محترم، تلاش نموده كه در پاورقى، مصادر و اسناد روايت‌هاى نقل شده در تفسير را ذكر كند و گاهى براى توضيح بيشتر در پاورقى، از تفسير «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]» نيز استفاده نموده است(مانند آيه 50 از سوره قصص). | محقق محترم، تلاش نموده كه در پاورقى، مصادر و اسناد روايت‌هاى نقل شده در تفسير را ذكر كند و گاهى براى توضيح بيشتر در پاورقى، از تفسير «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]» نيز استفاده نموده است(مانند آيه 50 از سوره قصص). | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۷۳: | ||
اين نسخه، چاپ اول آن مى‌باشد كه در يك جلد و 477 صفحه، توسط دار المفيد للطباعة و النشر بيروت، در لبنان، به سال 1420ق و 2000م، ارائه شده است. | اين نسخه، چاپ اول آن مى‌باشد كه در يك جلد و 477 صفحه، توسط دار المفيد للطباعة و النشر بيروت، در لبنان، به سال 1420ق و 2000م، ارائه شده است. | ||
محقق اين اثر، فاضل محترم، عبدالرزاق بن | محقق اين اثر، فاضل محترم، عبدالرزاق بن محمدحسین حرز‌الدين مى‌باشد كه جمع، تأليف و تحقيق آن را با تلاش و دقت لازم به انجام رسانده است. | ||
قرآن‌پژوه ارجمند، استاد، آیت‌الله [[محمد هادى معرفت]] نيز با دقت نظر در آن، مقدمه‌اى مرقوم فرموده‌اند. | قرآن‌پژوه ارجمند، استاد، آیت‌الله [[محمد هادى معرفت]] نيز با دقت نظر در آن، مقدمه‌اى مرقوم فرموده‌اند. | ||
== منابع == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
{{تفاسیر}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده: متون تفاسیر]] | ||