پرش به محتوا

تاریخ بغداد: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ مارس ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'ى(' به 'ى ('
جز (جایگزینی متن - 'ن(' به 'ن (')
جز (جایگزینی متن - 'ى(' به 'ى (')
خط ۷۲: خط ۷۲:
وى، در مقدمه، همانند بخش اصلى، مطالب را به شيوه محدثان، با نقل اسناد و نام راويان بيان كرده و گاه مشاهدات خود را از بغداد نوشته است<ref>همان</ref>.
وى، در مقدمه، همانند بخش اصلى، مطالب را به شيوه محدثان، با نقل اسناد و نام راويان بيان كرده و گاه مشاهدات خود را از بغداد نوشته است<ref>همان</ref>.


بيشتر منابع او در مقدمه، از آثار متقدم بوده- كه اعتماد وى را به اين آثار نشان مى‌دهد- و از منابع هم‌دوره خويش كمتر استفاده كرده است. او، در مقدمه، به ترتيب از قاضى وكيع(متوفى 307)، نِفْطَوَيْه(متوفى 323) و هلال بن مُحَسِّن صابى(متوفى 448) بيشتر از ديگران استفاده كرده است<ref>همان</ref>.
بيشتر منابع او در مقدمه، از آثار متقدم بوده- كه اعتماد وى را به اين آثار نشان مى‌دهد- و از منابع هم‌دوره خويش كمتر استفاده كرده است. او، در مقدمه، به ترتيب از قاضى وكيع(متوفى 307)، نِفْطَوَيْه(متوفى 323) و هلال بن مُحَسِّن صابى (متوفى 448) بيشتر از ديگران استفاده كرده است<ref>همان</ref>.


در متن اصلى كه شرح حال بزرگان بغداد است، شرح حال 7831 تن از بزرگان بغداد يا منسوب به آن آمده است. اين افراد را، از لحاظ گستره جغرافيايى، مى‌توان به سه دسته زير تقسيم كرد:
در متن اصلى كه شرح حال بزرگان بغداد است، شرح حال 7831 تن از بزرگان بغداد يا منسوب به آن آمده است. اين افراد را، از لحاظ گستره جغرافيايى، مى‌توان به سه دسته زير تقسيم كرد:
خط ۸۸: خط ۸۸:
وى، زندگى‌نامه‌ها را به ترتيب الفبايىِ نام شخص و نام پدر، تنظيم كرده و گاه، در حرف واحد يا حتى اسم واحد، ترتيب طبقاتى را اعمال نموده، در مواردى نيز به هيچ‌يك از اين دو شيوه پاى‌بند نبوده است<ref>همان</ref>.
وى، زندگى‌نامه‌ها را به ترتيب الفبايىِ نام شخص و نام پدر، تنظيم كرده و گاه، در حرف واحد يا حتى اسم واحد، ترتيب طبقاتى را اعمال نموده، در مواردى نيز به هيچ‌يك از اين دو شيوه پاى‌بند نبوده است<ref>همان</ref>.


زندگى‌نامه‌ها، با شرح حال پنجاه تن از صحابه‌اى كه به مدائن وارد شدند، آغاز شده است و پيش از همه، شرح حال [[امام على(ع)]] با عنوان «امير المؤمنين و ابن عَم خاتم النبيين» و سپس امام حسن (ع) و امام حسين (ع) با عنوان «سيدا شباب اهل الجنة» آمده است<ref>همان</ref>.
زندگى‌نامه‌ها، با شرح حال پنجاه تن از صحابه‌اى كه به مدائن وارد شدند، آغاز شده است و پيش از همه، شرح حال [[امام على (ع)]] با عنوان «امير المؤمنين و ابن عَم خاتم النبيين» و سپس امام حسن (ع) و امام حسين (ع) با عنوان «سيدا شباب اهل الجنة» آمده است<ref>همان</ref>.


مؤلف، پس از شرح حال صحابه، جهت تبرك جستن به نام پيامبر (ص)، به شرح حال كسانى كه نامشان محمد است، پرداخته و سپس نام ديگران را به ترتيب حروف الفبا آورده است. سى و دو زندگى‌نامه نيز به زنان تعلق دارد كه به نظم الفبايى، در انتهاى كتاب ذكر شده است<ref>همان</ref>.
مؤلف، پس از شرح حال صحابه، جهت تبرك جستن به نام پيامبر (ص)، به شرح حال كسانى كه نامشان محمد است، پرداخته و سپس نام ديگران را به ترتيب حروف الفبا آورده است. سى و دو زندگى‌نامه نيز به زنان تعلق دارد كه به نظم الفبايى، در انتهاى كتاب ذكر شده است<ref>همان</ref>.
خط ۱۷۱: خط ۱۷۱:




بر اين كتاب، ذيل‌هاى فراوانى تأليف شده است، از جمله ذيل‌هاى ابوالبركات سقطى(متوفى 509)، [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]](متوفى 562) و ابن نجار (متوفى 643). بر برخى از ذيل‌هاى تاريخ بغداد نيز ذيل نوشته شده است، از جمله ذيل ابن دُبَيثى(متوفى 637) بر ذيل [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]].
بر اين كتاب، ذيل‌هاى فراوانى تأليف شده است، از جمله ذيل‌هاى ابوالبركات سقطى (متوفى 509)، [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]](متوفى 562) و ابن نجار (متوفى 643). بر برخى از ذيل‌هاى تاريخ بغداد نيز ذيل نوشته شده است، از جمله ذيل ابن دُبَيثى (متوفى 637) بر ذيل [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]].


هم‌چنين تلخيص‌هاى متعددى از آن و از برخى ذيل‌هاى آن نوشته شده است. چندين رديه نيز بر آن تأليف شده است، از جمله «السهم المصيب فى كبد الخطيب»، تأليف عيسى بن ابى بكر ايوبى(متوفى 624).
هم‌چنين تلخيص‌هاى متعددى از آن و از برخى ذيل‌هاى آن نوشته شده است. چندين رديه نيز بر آن تأليف شده است، از جمله «السهم المصيب فى كبد الخطيب»، تأليف عيسى بن ابى بكر ايوبى (متوفى 624).


لسترنج، مستشرق انگليسى(متوفى 1933م)، با استفاده از مقدمه مؤلف، موضع‌نگارى بغداد را به انجام رسانده و ژرژ سالمون، مستشرق فرانسوى(متوفى 1907م)، اين مقدمه را به فرانسه و ياكوب‌لاسنر آن را به انگليسى ترجمه كرده است<ref>همان</ref>.
لسترنج، مستشرق انگليسى (متوفى 1933م)، با استفاده از مقدمه مؤلف، موضع‌نگارى بغداد را به انجام رسانده و ژرژ سالمون، مستشرق فرانسوى (متوفى 1907م)، اين مقدمه را به فرانسه و ياكوب‌لاسنر آن را به انگليسى ترجمه كرده است<ref>همان</ref>.


تاريخ بغداد و ذيل‌هاى آن، آخرين بار با مقدمه و تحقيق مصطفى عبدالقادر عطا در 24 جلد، شامل چهارده جلد با عنوان «تاريخ بغداد» و هشت جلد با عنوان «ذيول تاريخ بغداد» و دو جلد با عنوان «فهارس»، در بيروت به چاپ رسيد كه بهترين چاپ آن بوده و مبناى مقاله حاضر مى‌باشد<ref>همان</ref>.
تاريخ بغداد و ذيل‌هاى آن، آخرين بار با مقدمه و تحقيق مصطفى عبدالقادر عطا در 24 جلد، شامل چهارده جلد با عنوان «تاريخ بغداد» و هشت جلد با عنوان «ذيول تاريخ بغداد» و دو جلد با عنوان «فهارس»، در بيروت به چاپ رسيد كه بهترين چاپ آن بوده و مبناى مقاله حاضر مى‌باشد<ref>همان</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش