۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تفسير الصافي: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ر«' به 'ر «'
جز (جایگزینی متن - 'ر(' به 'ر (') |
جز (جایگزینی متن - 'ر«' به 'ر «') |
||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
مرحوم فيض مطالب غير روايى خود را در شأن نزول، لغت، قرائت، و اعراب آيات غالبا از تفسير بيضاوى اخذ كرده است، و اين شيوهاى است كه خود در مقدمۀ دوازدهم، اشاره به آن نموده بود.(البته بدون نام بردن از تفسيرى خاص) در تطبيق اجمالى مطالب غير روايى تفسير صافى با تفسير بيضاوى كه با مقايسۀ سه قسمت از ابتدا، وسط، و انتهاى هر جلد، به ميزان حدود 10 آيه در هر مورد و آيات پراكندۀ ديگر از هر جلد، صورت گرفت، به راحتى مىتوان تخمين حضرت آيت اللّه استادى كه فرمودهاند «90 درصد جملات تفسير صافى از بيضاوى است».(منظور مطالب غير روائى است.) را پذيرفت، بلكه مىتوان گفت بيش از 90 درصد. | مرحوم فيض مطالب غير روايى خود را در شأن نزول، لغت، قرائت، و اعراب آيات غالبا از تفسير بيضاوى اخذ كرده است، و اين شيوهاى است كه خود در مقدمۀ دوازدهم، اشاره به آن نموده بود.(البته بدون نام بردن از تفسيرى خاص) در تطبيق اجمالى مطالب غير روايى تفسير صافى با تفسير بيضاوى كه با مقايسۀ سه قسمت از ابتدا، وسط، و انتهاى هر جلد، به ميزان حدود 10 آيه در هر مورد و آيات پراكندۀ ديگر از هر جلد، صورت گرفت، به راحتى مىتوان تخمين حضرت آيت اللّه استادى كه فرمودهاند «90 درصد جملات تفسير صافى از بيضاوى است».(منظور مطالب غير روائى است.) را پذيرفت، بلكه مىتوان گفت بيش از 90 درصد. | ||
مصنف در اين نقل، هيچ اشارهاى به منبع مطالب، ننموده است، در بعضى موارد به عنوان «قيل» و در اكثر موارد بدون اين لفظ، مطالب را نقل مىنمايد. بخش كمى هم از بيانات با | مصنف در اين نقل، هيچ اشارهاى به منبع مطالب، ننموده است، در بعضى موارد به عنوان «قيل» و در اكثر موارد بدون اين لفظ، مطالب را نقل مىنمايد. بخش كمى هم از بيانات با تعبير «اقول» از خود مصنف است كه برخى از آنها رنگ و بوى تعابير عرفانى را دارند. | ||
البته در نقل مطالب بيضاوى گاهى تعبير جمله را تغيير داده، از حالت اسميه به فعليه و بر عكس، فعل مضارع را به ماضى و بر عكس، و در بسيارى موارد نيز عين تعبير را حفظ نموده است. | البته در نقل مطالب بيضاوى گاهى تعبير جمله را تغيير داده، از حالت اسميه به فعليه و بر عكس، فعل مضارع را به ماضى و بر عكس، و در بسيارى موارد نيز عين تعبير را حفظ نموده است. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
البته اين بدان معنا نيست كه همۀ مطالب تفسير بيضاوى را، نقل كرده باشد، بلكه نقل ايشان گزينشى بوده است، مثلا ممكن است از يك سطر فقط يك جمله را كه لازم مىديده، آورده باشد. | البته اين بدان معنا نيست كه همۀ مطالب تفسير بيضاوى را، نقل كرده باشد، بلكه نقل ايشان گزينشى بوده است، مثلا ممكن است از يك سطر فقط يك جمله را كه لازم مىديده، آورده باشد. | ||
همان طور كه مصنف در مقدمه دوازدهم بيان كرده است، تا وقتى روايتى موجود بود سراغ قول مفسرين نمىرود، به همين جهت نقل او از تفسير بيضاوى پس از اتمام تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) بيشتر و نمايانتر مىشود. بنابراين مطالب منقول از بيضاوى از لحاظ تنوع؛ شامل تفسير فرازهايى از آيات، معانى الفاظ و لغات، بيان قرائتها، شأن نزول، مطالب ادبى و مقدار كمى احاديث | همان طور كه مصنف در مقدمه دوازدهم بيان كرده است، تا وقتى روايتى موجود بود سراغ قول مفسرين نمىرود، به همين جهت نقل او از تفسير بيضاوى پس از اتمام تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) بيشتر و نمايانتر مىشود. بنابراين مطالب منقول از بيضاوى از لحاظ تنوع؛ شامل تفسير فرازهايى از آيات، معانى الفاظ و لغات، بيان قرائتها، شأن نزول، مطالب ادبى و مقدار كمى احاديث پيامبر «ص» مىشود. اينك نمونههايى از موارد بالا، در چگونگى نقل از تفسير بيضاوى را، ذكر مىكنيم. | ||
1-جلد 1 تفسير صافى صفحۀ 137 در ذيل آيه 60 سورۀ بقره فراز«لا تعثوا» مىفرمايد: «قيل هو من العثو بمعنى الاعتداء و يقرب منه العيث غير انه يغلب على ما يدرك بالحس.» | 1-جلد 1 تفسير صافى صفحۀ 137 در ذيل آيه 60 سورۀ بقره فراز«لا تعثوا» مىفرمايد: «قيل هو من العثو بمعنى الاعتداء و يقرب منه العيث غير انه يغلب على ما يدرك بالحس.» | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
عبارت تفسير بيضاوى در جزء 1 صفحۀ 83 چنين است: «لا تعتدوا حال إفسادكم... و يقرب منه العيث غير انه يغلب فيما يدرك حسا.» | عبارت تفسير بيضاوى در جزء 1 صفحۀ 83 چنين است: «لا تعتدوا حال إفسادكم... و يقرب منه العيث غير انه يغلب فيما يدرك حسا.» | ||
2-آيه 106 سورۀ بقره جلد 1 ص 178 صافى در مورد «ما ننسخ من آيه» و قرأ بعضهم بضم النون و كسر السين. و در تفسير بيضاوى جزء 1 صفحۀ 99 مىنويسد: و قرأ ابن | 2-آيه 106 سورۀ بقره جلد 1 ص 178 صافى در مورد «ما ننسخ من آيه» و قرأ بعضهم بضم النون و كسر السين. و در تفسير بيضاوى جزء 1 صفحۀ 99 مىنويسد: و قرأ ابن عامر «ما ننسخ» من انسخ(يعنى ننسخ به ضم نون و كسر سين). | ||
3-آيۀ 109 سورۀ بقره ج 1 ص 179 صافى مىنويسد:«من عند انفسهم»،قيل اى تمنوا ذلك من عند انفسهم و تشهيهم لا من عند تدينهم و ميلهم الى الحق او حسدا بالغا منبعثا من اصل انفسهم. | 3-آيۀ 109 سورۀ بقره ج 1 ص 179 صافى مىنويسد:«من عند انفسهم»،قيل اى تمنوا ذلك من عند انفسهم و تشهيهم لا من عند تدينهم و ميلهم الى الحق او حسدا بالغا منبعثا من اصل انفسهم. | ||
| خط ۳۴۴: | خط ۳۴۴: | ||
- شفاعت. | - شفاعت. | ||
- سحر (مسحور شدن | - سحر (مسحور شدن پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»). | ||
- نقل روايات جعلى. | - نقل روايات جعلى. | ||
| خط ۳۶۷: | خط ۳۶۷: | ||
6-حاشيه و شرح تفسير صافى از سيد عبدالاعلى سبزوارى در يك جلد به زبان عربى شيوا، مصنف با مشرب معقول خود حواشى و شروحى بر تفسير صافى نگاشته است. نسخۀ اصل به خط مؤلف در كتابخانۀ وى در نجف اشرف موجود است. | 6-حاشيه و شرح تفسير صافى از سيد عبدالاعلى سبزوارى در يك جلد به زبان عربى شيوا، مصنف با مشرب معقول خود حواشى و شروحى بر تفسير صافى نگاشته است. نسخۀ اصل به خط مؤلف در كتابخانۀ وى در نجف اشرف موجود است. | ||
7-حضرت آيت اللّه حسن زادۀ آملى مىفرمايد، | 7-حضرت آيت اللّه حسن زادۀ آملى مىفرمايد، تفسير «روان جاويد» در 5 جلد اثر ميرزا محمد ثقفى ترجمۀ «تفسير صافى» مىباشد. | ||
8-ترجمۀ تفسير صافى توسط آقايان سبحانى و محمدباقر ساعدى خراسانى توسط نشر صفا تهران به سال 1405 در 368 صفحه وزيرى به چاپ رسيده است. | 8-ترجمۀ تفسير صافى توسط آقايان سبحانى و محمدباقر ساعدى خراسانى توسط نشر صفا تهران به سال 1405 در 368 صفحه وزيرى به چاپ رسيده است. | ||