۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى(' به 'ى ('
جز (جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «') |
جز (جایگزینی متن - 'ى(' به 'ى (') |
||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
بنا به ديدگاه مشهور، هدف خواجه در تجريد، ارائه نظام كلامى - فلسفى، در عقايد شيعى است. علما، نصير الدين طوسى را در تأسيس چنين نظامى موفق دانستهاند. اين ديدگاه را در پرتو جايگاه تاريخى تجريد، در چالش فيلسوفان و متكلمان، مىتوان ارزيابى كرد. | بنا به ديدگاه مشهور، هدف خواجه در تجريد، ارائه نظام كلامى - فلسفى، در عقايد شيعى است. علما، نصير الدين طوسى را در تأسيس چنين نظامى موفق دانستهاند. اين ديدگاه را در پرتو جايگاه تاريخى تجريد، در چالش فيلسوفان و متكلمان، مىتوان ارزيابى كرد. | ||
تجريد، از چهار جريان عمده فلسفى و كلامى متأثر است: سنت كلامنگارى شيعى([[شيخ مفيد]]، [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، زين الدين بياضى)؛ فلسفه مشايى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]يى؛ كلام فلسفى [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] و مبانى اعتزالى. | تجريد، از چهار جريان عمده فلسفى و كلامى متأثر است: سنت كلامنگارى شيعى ([[شيخ مفيد]]، [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، زين الدين بياضى)؛ فلسفه مشايى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]يى؛ كلام فلسفى [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] و مبانى اعتزالى. | ||
در باره تأثر خواجه از فخر الدين رازى، توجه به چالش فيلسوفان و متكلمان حائز اهميت است. | در باره تأثر خواجه از فخر الدين رازى، توجه به چالش فيلسوفان و متكلمان حائز اهميت است. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
1- كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، نوشته علامه حسن بن يوسف بن مطهر حلّى، از شاگردان خواجه طوسى، اولين شرحى است كه بر تجريد نگاشته شده است. اين شرح، مرجع و سند براى شروح بعدى گرديد؛ بر اين شرح، حواشى متعددى نگاشته شده است. | 1- كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، نوشته علامه حسن بن يوسف بن مطهر حلّى، از شاگردان خواجه طوسى، اولين شرحى است كه بر تجريد نگاشته شده است. اين شرح، مرجع و سند براى شروح بعدى گرديد؛ بر اين شرح، حواشى متعددى نگاشته شده است. | ||
2- تسديد القواعد في شرح تجريد العقائد، نوشته شمس الدين، محمود بن عبدالرحمن اصفهانى(746ق)، شرح مفصلى است بر تجريد كه متن را با علامت ص و شرح را با علامت ش مىآورد. بناى شارح در اين شرح، بر رد گفتههاى خواجه نصير مىباشد؛ مخصوصا در مبحث امامت كه در مذهب، با خواجه، اختلاف داشته است. | 2- تسديد القواعد في شرح تجريد العقائد، نوشته شمس الدين، محمود بن عبدالرحمن اصفهانى (746ق)، شرح مفصلى است بر تجريد كه متن را با علامت ص و شرح را با علامت ش مىآورد. بناى شارح در اين شرح، بر رد گفتههاى خواجه نصير مىباشد؛ مخصوصا در مبحث امامت كه در مذهب، با خواجه، اختلاف داشته است. | ||
3- شرح قوشچى، از علاء الدين، على بن محمد قوشچى(879ق)، شرح مزجى مفصلى است.شارح، در مذهب، مخالف خواجه نصير است و به همين جهت در اغلب مباحث اعتقادى، به ويژه امامت، در ردّ نظريه خواجه تلاش مىكند. اين شرح، از ساير شروح بيشتر شهرت يافته و حواشى متعددى بر آن نگاشته شده است. | 3- شرح قوشچى، از علاء الدين، على بن محمد قوشچى (879ق)، شرح مزجى مفصلى است.شارح، در مذهب، مخالف خواجه نصير است و به همين جهت در اغلب مباحث اعتقادى، به ويژه امامت، در ردّ نظريه خواجه تلاش مىكند. اين شرح، از ساير شروح بيشتر شهرت يافته و حواشى متعددى بر آن نگاشته شده است. | ||
4- حاشيه بر شرح تجريد قوشچى، از شمس الدين، محمد بن احمد خفرى شيرازى(957ق). اين حاشيه، مورد توجه متكلمان شيعى و سنى واقع گرديده و نقد و تحليلهاى زيادى بر آن نوشته شده است. اين حاشيه، بر مقصد سوم شرح قوشچى(بخش الهيات)، نوشته شده و داراى سه فصل است: 1. اثبات واجب. 2. صفات واجب. 3. افعال واجب. | 4- حاشيه بر شرح تجريد قوشچى، از شمس الدين، محمد بن احمد خفرى شيرازى (957ق). اين حاشيه، مورد توجه متكلمان شيعى و سنى واقع گرديده و نقد و تحليلهاى زيادى بر آن نوشته شده است. اين حاشيه، بر مقصد سوم شرح قوشچى (بخش الهيات)، نوشته شده و داراى سه فصل است: 1. اثبات واجب. 2. صفات واجب. 3. افعال واجب. | ||
5- شوارق الالهام، از ميرزا عبدالرزاق بن على بن حسين فياض لاهيجى(1072ق)، شاگرد [[ملا صدراى شيرازى]]. اين شرح، بسيار مفصل بوده، لكن مؤلف، فقط دو جلد آن را به پايان رسانيده و باقى، ناتمام مانده است. | 5- شوارق الالهام، از ميرزا عبدالرزاق بن على بن حسين فياض لاهيجى (1072ق)، شاگرد [[ملا صدراى شيرازى]]. اين شرح، بسيار مفصل بوده، لكن مؤلف، فقط دو جلد آن را به پايان رسانيده و باقى، ناتمام مانده است. | ||
اين شرح، تا مقصد ثالث تجريد؛ يعنى المسئلة السادسة في كلامه تعالى، ادامه يافته و ناتمام مانده است. | اين شرح، تا مقصد ثالث تجريد؛ يعنى المسئلة السادسة في كلامه تعالى، ادامه يافته و ناتمام مانده است. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
3- مقدمه محقق كتاب. | 3- مقدمه محقق كتاب. | ||
4- سرگذشت و عقايد فلسفى [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]]، محمد مدرسى(زنجانى). | 4- سرگذشت و عقايد فلسفى [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير الدين طوسى]]، محمد مدرسى (زنجانى). | ||