۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بامداد اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف'
جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
«بامداد اسلام» كتابى است مختصر به زبان فارسى در تاريخ صدر اسلام از عصر رسول اكرم(ص) تا انقراض امويان. | «بامداد اسلام» كتابى است مختصر به زبان فارسى در تاريخ صدر اسلام از عصر رسول اكرم(ص) تا انقراض امويان. | ||
مؤلف انگيزه خود از تألیف اين كتاب را در ديباچه كتاب متذكر شده و آن را به ياد برادرش خليل زرين‌كوب به رشته تحرير درآورده تا پاسخى باشد به درخواست آن عزيز ازدست رفته كه از استاد طلب نوشتن كتابى در زمينه پيدايش و توسعه شگفت‌انگيز دين بزرگ اسلام را داشته است. | |||
استاد زرين كوب براى پاسخ‌گويى به خواسته برادرش بر آن است تا آنجا كه در طاقت اوست از هر گونه ميل و هوا بركنار باشد وجز بر اسناد كهن تكيه نكند و جز از روايات روشن چيزى نياورد. | استاد زرين كوب براى پاسخ‌گويى به خواسته برادرش بر آن است تا آنجا كه در طاقت اوست از هر گونه ميل و هوا بركنار باشد وجز بر اسناد كهن تكيه نكند و جز از روايات روشن چيزى نياورد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كتاب مشتمل بر يادداشتى به قلم | كتاب مشتمل بر يادداشتى به قلم مؤلف و هيجده مقاله مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
در فصلى ديگر از واقعه غدير خم، بازگشت رسول اكرم(ص) به مدينه، بيمارى حضرت و آنچه در اين دوره رخ داده، آخرين بسيج پيامبر(ص) براى گسيل لشكر به شام به فرماندهى اسامۀ بن زيد، و سرانجام رحلت رسول خدا(ص) و روايات مربوط به آن و سيما و سيرت پيامبر(ص) ياد شده است. | در فصلى ديگر از واقعه غدير خم، بازگشت رسول اكرم(ص) به مدينه، بيمارى حضرت و آنچه در اين دوره رخ داده، آخرين بسيج پيامبر(ص) براى گسيل لشكر به شام به فرماندهى اسامۀ بن زيد، و سرانجام رحلت رسول خدا(ص) و روايات مربوط به آن و سيما و سيرت پيامبر(ص) ياد شده است. | ||
مؤلف در فصلى ديگر با عنوان «يادگار محمد(ص)» از قرآن و سنت و رواج اسلام در سراسر شبه جزيره عربستان، استناد و تكيه مسلمانان در جزئيات و شئون زندگى به قول و فعل رسول خدا(ص) و نفوذ حضرتش در ملت اسلام سخن رانده است. | |||
در فصلى با عنوان «ياران پيامبر» از اولين گروندگان به اسلام، مهاجران به حبشه، موالى رسول اكرم(ص)، و سلوك او با ياران، كاتبان وحى و استقامت اصحاب براى گسترش اسلام سخن رفته است. | در فصلى با عنوان «ياران پيامبر» از اولين گروندگان به اسلام، مهاجران به حبشه، موالى رسول اكرم(ص)، و سلوك او با ياران، كاتبان وحى و استقامت اصحاب براى گسترش اسلام سخن رفته است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در فصل بعدى، از اولين اختلاف مسلمانان در مساله خلافت و حكومت ابوبكر و عمر و سيره آن دو ياد شده است. | در فصل بعدى، از اولين اختلاف مسلمانان در مساله خلافت و حكومت ابوبكر و عمر و سيره آن دو ياد شده است. | ||
«شام و اسكندريه» عنوان فصل بعدى است كه در آن فتح اين بلاد ثروتمند و پيشروى به سمت شمال افريقا تا دروازه‌هاى اندلس گزارش شده است. در اين فصل | «شام و اسكندريه» عنوان فصل بعدى است كه در آن فتح اين بلاد ثروتمند و پيشروى به سمت شمال افريقا تا دروازه‌هاى اندلس گزارش شده است. در اين فصل مؤلف از مصالحه هرقل(هراكليتوس) قيصر بيزانس در بيت المقدس مى‌گويد، همچنين در ادامه‌از تاريخ دمشق و سابقه آن، از اينكه چگونه بنى اميه بر منطقه شام حاكم شدند، از رفتار و سلوك خليفه مسلمين با نصارى در بيت المقدس و....سخن گفته شده است. | ||
«اسلام در ايران» مشتمل بر اشاره‌هايى كوتاه به علل انحطاط ساسانيان و موقعيت آنان در حيره، تجاوزهاى قبايل بدوى عرب به مرزهاى ايران و اولين جنگهاى مسلمانان با ساسانيان، و سرانجام فتح ايران زمين، يكى از مهمترين فصول اين كتاب است. | «اسلام در ايران» مشتمل بر اشاره‌هايى كوتاه به علل انحطاط ساسانيان و موقعيت آنان در حيره، تجاوزهاى قبايل بدوى عرب به مرزهاى ايران و اولين جنگهاى مسلمانان با ساسانيان، و سرانجام فتح ايران زمين، يكى از مهمترين فصول اين كتاب است. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
سپس در فصلى مستقل از حضرت امير عليه‌السلام و موضع او در برابر خلفا، از بيعت مردم با حضرت و استنكاف ايشان از پذيرفتن خلافت و علت دورى جستن ايشان از تصدى اين امر و...و نيز اخلاق وسيره امام و عصر خلافت او ياد مى‌كند. | سپس در فصلى مستقل از حضرت امير عليه‌السلام و موضع او در برابر خلفا، از بيعت مردم با حضرت و استنكاف ايشان از پذيرفتن خلافت و علت دورى جستن ايشان از تصدى اين امر و...و نيز اخلاق وسيره امام و عصر خلافت او ياد مى‌كند. | ||
شهادت على عليه‌السلام به عنوان سرآغاز قدرت يافتن امويان و ظهور دولت عربى و بازگشت برخى از رسوم و رقابتهاى جاهلى در فصل بعدى مطرح شده، سپس از «كارنامه يزيد» با بررسى قيام امام حسين عليه‌السلام و نتايج دينى و سياسى و اجتماعى آن بحث شده است. | شهادت على عليه‌السلام به عنوان سرآغاز قدرت يافتن امويان و ظهور دولت عربى و بازگشت برخى از رسوم و رقابتهاى جاهلى در فصل بعدى مطرح شده، سپس از «كارنامه يزيد» با بررسى قيام امام حسين عليه‌السلام و نتايج دينى و سياسى و اجتماعى آن بحث شده است. مؤلف معتقد است كه در تاريخ خلفا هيچ نامى از نام يزيد شوم‌تر و نفرت انگيزتر نيست. | ||
همچنين در فصلى با عنوان «خاندان پيامبر(ص)» به تفصيل به موقعيت اهل بيت در عصر خلافت اموى و برجسته‌ترين اعضاى خاندان هاشمى از دو تيره عباسى و طالبى پرداخته شده و فصلى نيز به بحث درباره خلفاى مروانى از عبدالملك بن مروان تا مروان حمار اختصاص يافته است. | همچنين در فصلى با عنوان «خاندان پيامبر(ص)» به تفصيل به موقعيت اهل بيت در عصر خلافت اموى و برجسته‌ترين اعضاى خاندان هاشمى از دو تيره عباسى و طالبى پرداخته شده و فصلى نيز به بحث درباره خلفاى مروانى از عبدالملك بن مروان تا مروان حمار اختصاص يافته است. | ||
در آخرين فصل، علل انحطاط و سقوط امويان و رشد و قدرت‌يابى عباسيان بررسى شده است. در اين فصل | در آخرين فصل، علل انحطاط و سقوط امويان و رشد و قدرت‌يابى عباسيان بررسى شده است. در اين فصل مؤلف روش حاكمان مروانى را مورد بررسى قرار مى‌دهد. | ||
نگاهى به فهرست مآخذ كتاب نشان مى‌دهد كه نويسنده، چنانكه در مقدمه تصريح كرده، كوشيده است از كهن‌ترين و معتبرترين منابع استفاده كند در عين آنكه از تحقيقات جديد مسلمانان و اروپاييان غافل نمانده است. در واقع بخش قابل توجهى از منابع | نگاهى به فهرست مآخذ كتاب نشان مى‌دهد كه نويسنده، چنانكه در مقدمه تصريح كرده، كوشيده است از كهن‌ترين و معتبرترين منابع استفاده كند در عين آنكه از تحقيقات جديد مسلمانان و اروپاييان غافل نمانده است. در واقع بخش قابل توجهى از منابع مؤلف آثار برجسته اسلام‌شناسانى چون وات، آرنولد، ولهاوزن، شپرنگر و اشپولر و ازمحققان مسلمان، [[طه حسین|طه حسين]] و [[جواد علی|جواد على]] است. | ||
بامداد اسلام در مقايسه با ديگر آثار استاد زرين كوب-كه در دوران پختگى علمى وى به نگارش درآمده‌اند- بدور از الفاظ مغلق و نثرى سنگين است بلكه كاملا با نثرى شيوا و قلمى روان به نگارش درآمده است. | بامداد اسلام در مقايسه با ديگر آثار استاد زرين كوب-كه در دوران پختگى علمى وى به نگارش درآمده‌اند- بدور از الفاظ مغلق و نثرى سنگين است بلكه كاملا با نثرى شيوا و قلمى روان به نگارش درآمده است. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم | كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مؤلف، فهرست مطالب، گزيده مآخذ به عربى و فارسى و به زبانهاى ديگر، نمايه اعلام به تفكيك اشخاص، مكانهاى جغرافيايى، فهرست كتابها و فهرست قبايل، سلسله‌ها، فرق و خاندانها مى‌باشد. | ||
== منابع== | == منابع== | ||