پرش به محتوا

شکوه فقاهت یادنامه مرحوم آیة‌الله حاج آقا حسین بروجردی (قدس‌سره): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
#مقالات به ترتيب وصول و انجام امور فنى تنظيم شده و در تقدم و تأخر مقالات جهات ديگر در نظر نبوده است؛
[[پرونده:NUR18713J1.jpg|بندانگشتی|شکوه فقاهت: یادنامه مرحوم آیة الله حاج آقا حسین بروجردی قدس سره]]
#به لحاظ پاره‌اى ملاحظات، القاب حوزوى و دانشگاهى نويسندگان محترم مقالات حذف گرديده است <ref>مقدمه ناشر، ص8</ref>.
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|شکوه فقاهت: یادنامه مرحوم آیة الله حاج آقا حسین بروجردی قدس سره
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|یاد نامه مرحوم آیت الله حاج آقا حسین بروجردی قدس سره
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[حوزه علمیه قم. دفتر تبلیغات اسلامی. بوستان کتاب قم]] (تهيه کننده)
|-
|زبان
|data-type='language'|فارسی
 
عربی
|-
|کد کنگره
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏‎‏BP‎‏ ‎‏153‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏4‎‏ش‎‏8
|-
|موضوع
|data-type='subject'|بروجردی، حسین، 1253 - 1340 - یاد نامه‏ها
 
مجتهدان و علما - ایران - سرگذشت نامه
|-
|ناشر
|data-type='publisher'|دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات
|-
|مکان نشر
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
|-
|سال نشر
|data-type='publishYear'| 1379 هـ.ش
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE18713AUTOMATIONCODE
|}
</div>
 
 
== معرفى اجمالى ==
 
 
«شكوه فقاهت: يادنامه آيت‌الله حاج آقا حسين بروجردى (قدس‌سره)»، مجموعه مقالات فارسى و عربى درباره [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] است كه به جهت ارج نهادن به خدمات ارزنده آن عالم بزرگ و ارائه الگو براى نسل امروز و نسل‌هاى آينده تدوين شده است.
 
== ساختار ==
 
 
كتاب، مشتمل بر مقدمه ناشر، پيام رهبر انقلاب، بيانيه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در اعتراض به اشغال فلسطين، نگرشى بر زندگانى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] و متن 21 مقاله فارسى و عربى و بخش خاطرات است.
 
== گزارش محتوا ==
 
 
در مقدمه ناشر به نكاتى اشاره شده كه برخى از آنها عبارت است از:
 
1. مقالات به ترتيب وصول و انجام امور فنى تنظيم شده و در تقدم و تأخر مقالات جهات ديگر در نظر نبوده است؛
 
2. به لحاظ پاره‌اى ملاحظات، القاب حوزوى و دانشگاهى نويسندگان محترم مقالات حذف گرديده است <ref>مقدمه ناشر، ص8</ref>.


پيش از ارائه مقالات، پيام رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت سى‌امين سال رحلت حضرت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ارائه شده است. در بخشى از اين پيام مى‌خوانيم: «علم و تقوا و اخلاص و روشن‌بينى و بزرگ‌منشى و كياست و نوآورى و جامع‌نگرى و خستگى‌ناپذيرى و بسى خصلت‌هاى كمياب و نفيس ديگر از اين مرد بزرگ و ذخيره الهى، چنان شخصيت ذوابعاد و عظيمى فراهم آورده بود كه نظير آن را در فقهاى صاحب‌نام و برخوردار از زعامت، به‌ندرت مى‌توان يافت» <ref>پيام رهبرى، ص9</ref>.
پيش از ارائه مقالات، پيام رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت سى‌امين سال رحلت حضرت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ارائه شده است. در بخشى از اين پيام مى‌خوانيم: «علم و تقوا و اخلاص و روشن‌بينى و بزرگ‌منشى و كياست و نوآورى و جامع‌نگرى و خستگى‌ناپذيرى و بسى خصلت‌هاى كمياب و نفيس ديگر از اين مرد بزرگ و ذخيره الهى، چنان شخصيت ذوابعاد و عظيمى فراهم آورده بود كه نظير آن را در فقهاى صاحب‌نام و برخوردار از زعامت، به‌ندرت مى‌توان يافت» <ref>پيام رهبرى، ص9</ref>.
خط ۶۳: خط ۶:
در ادامه، متن مقالات فارسى و عربى درج گرديده كه گزارشى مختصر از هركدام ارائه مى‌شود:
در ادامه، متن مقالات فارسى و عربى درج گرديده كه گزارشى مختصر از هركدام ارائه مى‌شود:


1. «نگرشى بر زندگانى آيت‌الله‌ بروجردى»، به قلم على كريمى جهرمى: بررسى زندگانى ايشان با نگاهى به سخنان علماى اهل سنت، جورج جورداق مسيحى و همچنين علماى شيعه درباره آن عالم وارسته آغاز شده است. پس از آن زواياى مختلف علمى، اخلاقى و اجتماعى زندگى ايشان مطرح شده است. يكى از برجسته‌ترين خدمات آن زعيم بزرگ، احياى آثار گذشتگان و علماى سلف بوده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ص39</ref>.
#«نگرشى بر زندگانى آيت‌الله‌ بروجردى»، به قلم على كريمى جهرمى: بررسى زندگانى ايشان با نگاهى به سخنان علماى اهل سنت، جورج جورداق مسيحى و همچنين علماى شيعه درباره آن عالم وارسته آغاز شده است. پس از آن زواياى مختلف علمى، اخلاقى و اجتماعى زندگى ايشان مطرح شده است. يكى از برجسته‌ترين خدمات آن زعيم بزرگ، احياى آثار گذشتگان و علماى سلف بوده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ص39</ref>.
 
#«القضاء»: بخشى از تقريرات درس خارج بحث قضاست كه توسط [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] حدود يك سال پيش از رحلت بيان شده و توسط سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص59</ref>.
2. «القضاء»: بخشى از تقريرات درس خارج بحث قضاست كه توسط [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] حدود يك سال پيش از رحلت بيان شده و توسط سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص59</ref>.
#«الصلاة في اللباس المشكوك»: يكى از محورهاى درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] (حدود 1371ق) بوده كه توسط آيت‌الله سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به نگارش درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص107</ref>.
 
#«شرح حال علامه سيد محمد بن عبدالكريم طباطبايى»: مقاله‌اى به قلم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] است كه شرح حال مفصلى راجع به زندگى‌نامه اين جدّ بزرگوار خود نوشته و تا حدود زيادى نسل ايشان را به‌طور اجمال و فهرست‌وار متذكر شده است. اين مقاله گوياى تسلط فراوان ايشان در علم انساب است <ref>ر.ك: همان، ص128</ref>.
3. «الصلاة في اللباس المشكوك»: يكى از محورهاى درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] (حدود 1371ق) بوده كه توسط آيت‌الله سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به نگارش درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص107</ref>.
#«مزايا و خدمات مرحوم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: از جمله مقالات [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهرى]] است كه نخستين بار در كتاب «بحثى درباره مرجعيت و روحانيت» در سال 1341ش به چاپ رسيده است. مقايسه روش فقهى ايشان و روش فقهى متأخرين در قرون اخير، از جمله مباحث مطرح‌شده در اين مقاله است. نويسنده در انتهاى مقاله، هدف از نگارش آن را بيان درسى براى اجتماع و تذكرى براى كسانى دانسته كه ميل دارند بار گران زعامت روحانى را به دوش بكشند <ref>ر.ك: همان، ص170</ref>.
 
#«آيت‌الله بروجردى قله رفيع فضيلت و تقوا»: مقاله‌اى است فارسى به قلم على محامد، كه ويژگى‌هاى شخصيتى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]، مكانت علمى و مكتب فقهى و رجالى و نيز ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] درباره ولايت فقيه، از جمله موضوعات مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، ص186-171</ref>.
4. «شرح حال علامه سيد محمد بن عبدالكريم طباطبايى»: مقاله‌اى به قلم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] است كه شرح حال مفصلى راجع به زندگى‌نامه اين جدّ بزرگوار خود نوشته و تا حدود زيادى نسل ايشان را به‌طور اجمال و فهرست‌وار متذكر شده است. اين مقاله گوياى تسلط فراوان ايشان در علم انساب است <ref>ر.ك: همان، ص128</ref>.
#«قاعده من أدرك از نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»، به قلم محمد رحمانى، به مناسبت بزرگداشت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]: اين مقاله نگاهى است بر نظريات ايشان درباره قاعده «من أدرك ركعة من الصلاة فقد أدرك الصلاة» <ref>ر.ك: همان، ص187</ref>.
 
#«جامع كافى در نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: تأليف محمدتقى دانش، بررسى اسانيد كتاب كافى است. در ابتداى اين مقاله خلاصه‌اى از نظريه‌هاى دانشمندان در زمينه اعتبار كافى و مقدار آن ذكر شده و سپس ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در زمينه هريك از اين نظريه‌ها بيان شده است. بررسى شخصيت محمد بن الحسن كه در روايات كافى آمده از ديگر مطالب مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، 221-209</ref>.
5. «مزايا و خدمات مرحوم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: از جمله مقالات [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهرى]] است كه نخستين بار در كتاب «بحثى درباره مرجعيت و روحانيت» در سال 1341ش به چاپ رسيده است. مقايسه روش فقهى ايشان و روش فقهى متأخرين در قرون اخير، از جمله مباحث مطرح‌شده در اين مقاله است. نويسنده در انتهاى مقاله، هدف از نگارش آن را بيان درسى براى اجتماع و تذكرى براى كسانى دانسته كه ميل دارند بار گران زعامت روحانى را به دوش بكشند <ref>ر.ك: همان، ص170</ref>.
#«نگاهى به كتاب جامع أحاديث الشيعة»: نوشته محمدعلى سلطانى، به بررسى اهداف و شيوه نگارش كتاب مذكور پرداخته است. [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] خود هدف از نگارش اين كتاب را نگارش كتابى جامع دانسته كه همه آيات و روايت‌هاى مرتبط با فروع فقهى و اصولى را كه در استنباط فقهى بدان‌ها نياز است در آن بياورد. از تكرار، تقطيع و افزودنى‌هاى غير لازم پرهيز كند تا راه دستيابى به احاديث آسان گردد و فقيه با داشتن آن نيازمند كتاب ديگرى نباشد. كتاب با روش و شيوه ويژه‌اى تنظيم گشته است؛ روشى كه از بهترين بهره‌دهى و كم‌ترين نقص و كمبود برخوردار است <ref>ر.ك: همان، ص227-226</ref>.
 
#«چشم‌اندازى بر ديدگاه سياسى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: به قلم محمد محمدى اشتهاردى به رشته تحرير درآمده است. نويسنده در بخشى از اين مقاله چنين مى‌نويسد: «[[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در بحث ولايت فقيه، داراى تجزيه و تحليل قاطع بود كه با توجه به آن مى‌توان به‌روشنى انديشه پيوند و آميختگى سياست و دين را از ديدگاه ايشان شناخت». سپس با ذكر نمونه‌هايى از دخالت فكرى و عملى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در امور سياسى و شئون اجتماعى چنين نتيجه مى‌گيرد كه آن مرجع كل نيز سياست صحيح را از اسلام ناب، هرگز جدا نمى‌دانست و مسائل سياسى را با فكر باز و پويا دنبال مى‌نمود و با توجه به شرايط زمان و مكان و مقايسه دو قانون اهم و مهم، در فكر و عمل، خط بطلان بر تز جدايى دين از سياست كشيد <ref>ر.ك: همان، ص237 و 246</ref>.
6. «آيت‌الله بروجردى قله رفيع فضيلت و تقوا»: مقاله‌اى است فارسى به قلم على محامد، كه ويژگى‌هاى شخصيتى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]، مكانت علمى و مكتب فقهى و رجالى و نيز ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] درباره ولايت فقيه، از جمله موضوعات مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، ص186-171</ref>.
#:از صفحه 247 يادنامه، مقالاتى ارائه شده كه اگرچه در ابتداى برخى مى‌خوانيم: «نگارنده به پاس خدمات بى‌شائبه معظم‌له به جهان بشريت و اسلام، رساله «هلال» را به ساحت آن «بدر كامل» تقديم مى‌دارد» <ref>ر.ك: همان، ص313</ref>، اما ارتباط كاملى با يادنامه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ندارند؛ اين مقالات عبارتند از:
 
#محورهاى ضرورت اجراى عدالت: محمدرضا حكيمى؛
7. «قاعده من أدرك از نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»، به قلم محمد رحمانى، به مناسبت بزرگداشت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]: اين مقاله نگاهى است بر نظريات ايشان درباره قاعده «من أدرك ركعة من الصلاة فقد أدرك الصلاة» <ref>ر.ك: همان، ص187</ref>.
#أهل البيت و السنة النبوية: محمدمهدى الآصفي؛
 
#التجا: مرتضى حسينى نجوم؛
8. «جامع كافى در نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: تأليف محمدتقى دانش، بررسى اسانيد كتاب كافى است. در ابتداى اين مقاله خلاصه‌اى از نظريه‌هاى دانشمندان در زمينه اعتبار كافى و مقدار آن ذكر شده و سپس ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در زمينه هريك از اين نظريه‌ها بيان شده است. بررسى شخصيت محمد بن الحسن كه در روايات كافى آمده از ديگر مطالب مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، 221-209</ref>.
#هلال: على زمانى قمشه‌اى؛
 
#كتاب عبيدالله بن ابى‌رافع: على‌اكبر ذاكرى؛
9. «نگاهى به كتاب جامع أحاديث الشيعة»: نوشته محمدعلى سلطانى، به بررسى اهداف و شيوه نگارش كتاب مذكور پرداخته است. [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] خود هدف از نگارش اين كتاب را نگارش كتابى جامع دانسته كه همه آيات و روايت‌هاى مرتبط با فروع فقهى و اصولى را كه در استنباط فقهى بدان‌ها نياز است در آن بياورد. از تكرار، تقطيع و افزودنى‌هاى غير لازم پرهيز كند تا راه دستيابى به احاديث آسان گردد و فقيه با داشتن آن نيازمند كتاب ديگرى نباشد. كتاب با روش و شيوه ويژه‌اى تنظيم گشته است؛ روشى كه از بهترين بهره‌دهى و كم‌ترين نقص و كمبود برخوردار است <ref>ر.ك: همان، ص227-226</ref>.
#بررسى و نقد روش استنباط احكام پس از رحلت رسول اكرم(ص): سيد مهدى صانعى؛
 
#گناه و كيفر: سيد نورالدين شريعتمدار جزايرى؛
10. «چشم‌اندازى بر ديدگاه سياسى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: به قلم محمد محمدى اشتهاردى به رشته تحرير درآمده است. نويسنده در بخشى از اين مقاله چنين مى‌نويسد: «[[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در بحث ولايت فقيه، داراى تجزيه و تحليل قاطع بود كه با توجه به آن مى‌توان به‌روشنى انديشه پيوند و آميختگى سياست و دين را از ديدگاه ايشان شناخت». سپس با ذكر نمونه‌هايى از دخالت فكرى و عملى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در امور سياسى و شئون اجتماعى چنين نتيجه مى‌گيرد كه آن مرجع كل نيز سياست صحيح را از اسلام ناب، هرگز جدا نمى‌دانست و مسائل سياسى را با فكر باز و پويا دنبال مى‌نمود و با توجه به شرايط زمان و مكان و مقايسه دو قانون اهم و مهم، در فكر و عمل، خط بطلان بر تز جدايى دين از سياست كشيد <ref>ر.ك: همان، ص237 و 246</ref>.
#تطور شيوه بيان احكام: سيد عباس ميرى؛
 
#الأربعونات: محمدجواد الحسيني الجلالي؛
از صفحه 247 يادنامه، مقالاتى ارائه شده كه اگرچه در ابتداى برخى مى‌خوانيم: «نگارنده به پاس خدمات بى‌شائبه معظم‌له به جهان بشريت و اسلام، رساله «هلال» را به ساحت آن «بدر كامل» تقديم مى‌دارد» <ref>ر.ك: همان، ص313</ref>، اما ارتباط كاملى با يادنامه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ندارند؛ اين مقالات عبارتند از:
#كاستى‌ها و بايستگى‌هاى تبليغ: على نصيرى؛
 
#فاطمه‌هاى ده‌گانه: مرتضى حسينى نجومى.
11. محورهاى ضرورت اجراى عدالت: محمدرضا حكيمى؛
 
12. أهل البيت و السنة النبوية: محمدمهدى الآصفي؛
 
13. التجا: مرتضى حسينى نجوم؛
 
14. هلال: على زمانى قمشه‌اى؛
 
15. كتاب عبيدالله بن ابى‌رافع: على‌اكبر ذاكرى؛
 
16. بررسى و نقد روش استنباط احكام پس از رحلت رسول اكرم(ص): سيد مهدى صانعى؛
 
17. گناه و كيفر: سيد نورالدين شريعتمدار جزايرى؛
 
18. تطور شيوه بيان احكام: سيد عباس ميرى؛
 
19. الأربعونات: محمدجواد الحسيني الجلالي؛
 
20. كاستى‌ها و بايستگى‌هاى تبليغ: على نصيرى؛
 
21. فاطمه‌هاى ده‌گانه: مرتضى حسينى نجومى.


پايان بخش كتاب، خاطرات علما درباره آن مرحوم است. در ابتداى اين بخش مى‌خوانيم: «از آنجا كه خاطرات علما درباره فقيه بزرگوار [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] بسيار است و بخش اعظم آن خاطرات در ويژه‌نامه مجله حوزه (شماره 43-44) آمده است، در اينجا به نمونه‌هايى اندك از خاطرات اشاره مى‌شود؛ تا يادنامه خالى از بخش خاطرات نباشد. گفتنى است كه بخش كوچكى از اين خاطرات (حدود 8 صفحه) برگرفته از آن ويژه‌نامه است» <ref>ر.ك: همان، ص506</ref>.
پايان بخش كتاب، خاطرات علما درباره آن مرحوم است. در ابتداى اين بخش مى‌خوانيم: «از آنجا كه خاطرات علما درباره فقيه بزرگوار [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] بسيار است و بخش اعظم آن خاطرات در ويژه‌نامه مجله حوزه (شماره 43-44) آمده است، در اينجا به نمونه‌هايى اندك از خاطرات اشاره مى‌شود؛ تا يادنامه خالى از بخش خاطرات نباشد. گفتنى است كه بخش كوچكى از اين خاطرات (حدود 8 صفحه) برگرفته از آن ويژه‌نامه است» <ref>ر.ك: همان، ص506</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش