پرش به محتوا

ترجمة الإتقان في علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '،ت' به '، ت'
جز (جایگزینی متن - '،ب' به '، ب')
جز (جایگزینی متن - '،ت' به '، ت')
خط ۶۷: خط ۶۷:
اغلب قرآن‌شناسان قديم و جديد بر آنند كه الاتقان فى علوم القرآن،جامعترين كتاب و بلكه دايرة المعارف علوم قرآنى در سراسر تاريخ اسلام است.مراد از«علوم قرآنى»،قرآن‌شناسى يا رشته‌هاى تحقيقى گوناگون مربوط به قرآن مجيد است از جمله:1)تاريخ قرآن(شامل بحث و تحقيق در وحى و نزول قرآن،كتابت و جمع و تدوين آن،شناخت مكى و مدنى و نظاير آن)،2)تجويد و اعراب قرآن،3)علم قراءت،4)شأن نزول يا اسباب النزول و شناخت مبهمات قرآن،5)ناسخ و منسوخ،6)اعجاز قرآن(بويژه پژوهش در جنبه‌هاى بلاغى و ادبى قرآن مجيد)، 7)تفسير،8)آيات الاحكام يا فقه القرآن كه آميخته‌اى از فقه و اصول و تفسير است،9)محكمات و متشابهات(كه شامل بحثهاى كلامى-عرفانى نيز مى‌گردد)، 10)قصص قرآن(از جمله شامل بحث در اسرائيليات).
اغلب قرآن‌شناسان قديم و جديد بر آنند كه الاتقان فى علوم القرآن،جامعترين كتاب و بلكه دايرة المعارف علوم قرآنى در سراسر تاريخ اسلام است.مراد از«علوم قرآنى»،قرآن‌شناسى يا رشته‌هاى تحقيقى گوناگون مربوط به قرآن مجيد است از جمله:1)تاريخ قرآن(شامل بحث و تحقيق در وحى و نزول قرآن،كتابت و جمع و تدوين آن،شناخت مكى و مدنى و نظاير آن)،2)تجويد و اعراب قرآن،3)علم قراءت،4)شأن نزول يا اسباب النزول و شناخت مبهمات قرآن،5)ناسخ و منسوخ،6)اعجاز قرآن(بويژه پژوهش در جنبه‌هاى بلاغى و ادبى قرآن مجيد)، 7)تفسير،8)آيات الاحكام يا فقه القرآن كه آميخته‌اى از فقه و اصول و تفسير است،9)محكمات و متشابهات(كه شامل بحثهاى كلامى-عرفانى نيز مى‌گردد)، 10)قصص قرآن(از جمله شامل بحث در اسرائيليات).


تا پيش از عصر سيوطى،تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال،كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد:فنون الافنان فى علوم القرآن(تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)، المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز(تأليف ابوشامه)، البرهان فى مشكلات القرآن(اثر عزيز بن عبدالملك معروف به شيذله).
تا پيش از عصر سيوطى، تأليفاتى كه،قطع نظر از جامعيت و دامنۀ اشتمال،كما بيش شبيه يا هم موضوع با اتقان باشد تدوين شده بود كه [[سيوطى]] خود به اسامى مهمترين آنها تصريح دارد:فنون الافنان فى علوم القرآن(تأليف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]])، جمال القراء(تأليف سخاوى)، المرشد الوجيز فى علوم تتعلق بالقرآن العزيز(تأليف ابوشامه)، البرهان فى مشكلات القرآن(اثر عزيز بن عبدالملك معروف به شيذله).


سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛از جمله به كتابى در علوم تفسير(بدون نام) از ابوعبدالله محيى الدين كافيجى استاد سيوطى،و جامعتر از آن، مواقع العلوم فى مواقع النجوم، از جلال الدين بلقينى، استاد ديگرش،سپس البرهان فى علوم القرآن اثر بدر الدين محمد بن عبدالله زركشى(745-794 ق)كه يكى از منابع اساسى [[سيوطى]] در تأليف اتقان است و ابواب و تبويب اتقان و نيز موضوعات آن به ميزان قابل توجهى مقتبس از آن است.
سپس در قرن نهم آثار جامعترى تأليف مى‌گردد.[[سيوطى]] به چند اثر كه استادان يا همقرنان او تأليف كرده‌اند اشاره دارد؛از جمله به كتابى در علوم تفسير(بدون نام) از ابوعبدالله محيى الدين كافيجى استاد سيوطى،و جامعتر از آن، مواقع العلوم فى مواقع النجوم، از جلال الدين بلقينى، استاد ديگرش،سپس البرهان فى علوم القرآن اثر بدر الدين محمد بن عبدالله زركشى(745-794 ق)كه يكى از منابع اساسى [[سيوطى]] در تأليف اتقان است و ابواب و تبويب اتقان و نيز موضوعات آن به ميزان قابل توجهى مقتبس از آن است.
خط ۸۸: خط ۸۸:




اتقان تاكنون بارها در هند و مصر و گويا يك بار هم در اروپا به طبع رسيده است و غالب اين طبعها نامصحح و مغلوط است.طبعى كه مبناى ترجمۀ فارسى قرار گرفته،تصحيح محمد ابوالفضل ابراهيم است.نسخه‌اى كه اساس اين طبع و تصحيح قرار گرفته محفوظ در كتابخانۀ آصفيۀ حيدر آباد هند است،كه جرامود[در متن عربى:جرامرد]ناصرى حنفى،شاگرد ممتاز و رواى كتابهاى [[سيوطى]] در سال 883 قمرى[3]آن را نگاشته و بر [[سيوطى]] خوانده و از او اجازۀ روايت گرفته است.مصحح بعضى از كتابها و اعلام را معرفى كرده است و فهرست موضوعات و اعلام دقيقى ترتيب داده.
اتقان تاكنون بارها در هند و مصر و گويا يك بار هم در اروپا به طبع رسيده است و غالب اين طبعها نامصحح و مغلوط است.طبعى كه مبناى ترجمۀ فارسى قرار گرفته، تصحيح محمد ابوالفضل ابراهيم است.نسخه‌اى كه اساس اين طبع و تصحيح قرار گرفته محفوظ در كتابخانۀ آصفيۀ حيدر آباد هند است،كه جرامود[در متن عربى:جرامرد]ناصرى حنفى،شاگرد ممتاز و رواى كتابهاى [[سيوطى]] در سال 883 قمرى[3]آن را نگاشته و بر [[سيوطى]] خوانده و از او اجازۀ روايت گرفته است.مصحح بعضى از كتابها و اعلام را معرفى كرده است و فهرست موضوعات و اعلام دقيقى ترتيب داده.


==ترجمه==
==ترجمه==




مترجم فارسى،حجة الاسلام سيد مهدى حائرى قزوينى،ترجمۀ روان و يكدست و شيوا و شايسته‌اى از اين اثر ارجمند به دست داده و تمامى اشعار متن را- كه فراوان هم هست-ابتدا به نص عربى نقل و سپس به فارسى ترجمه كرده است و هرجا كه لازم بوده پانويسهاى توضيحى نوشته است.سعيش مشكور باد.چاپ و صحافى ترجمۀ فارسى حاكى از حسن سليقۀ ناشر،و از چاپهاى مختلف متن اصلى پاكيزه‌تر است.
مترجم فارسى،حجة الاسلام سيد مهدى حائرى قزوينى، ترجمۀ روان و يكدست و شيوا و شايسته‌اى از اين اثر ارجمند به دست داده و تمامى اشعار متن را- كه فراوان هم هست-ابتدا به نص عربى نقل و سپس به فارسى ترجمه كرده است و هرجا كه لازم بوده پانويسهاى توضيحى نوشته است.سعيش مشكور باد.چاپ و صحافى ترجمۀ فارسى حاكى از حسن سليقۀ ناشر،و از چاپهاى مختلف متن اصلى پاكيزه‌تر است.


==نسخه‌شناسى ترجمه اتقان==
==نسخه‌شناسى ترجمه اتقان==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش