۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة: تفاوت میان نسخه‌ها
الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۶:۵۹
، ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - '،ا' به '، ا'
جز (جایگزینی متن - '،ر' به '، ر') |
جز (جایگزینی متن - '،ا' به '، ا') |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
اين كتاب اولين مجموعه مدون فقهى در واجبات و سنن است كه اكثر فروع فقهى را همراه با ذكر روايات و احاديث اهل بيت عليهم السلام در بردارد. | اين كتاب اولين مجموعه مدون فقهى در واجبات و سنن است كه اكثر فروع فقهى را همراه با ذكر روايات و احاديث اهل بيت عليهم السلام در بردارد. | ||
توان فقهى مؤلف،تسلط بر صناعت | توان فقهى مؤلف،تسلط بر صناعت فقه، احاطه به فنون احاديث و روايات و آراء و فتاواى فقهى و تسلط بر اجماع‌ها و موارد شهرت، استدلالهاى متقن و محكم و افكار عميق و آراء محكم همراه با سبك جذاب بيان رسا و شيوا و تكيه اساسى بر روايات اين كتاب را در نوع خود كم نظير ساخته است. | ||
مؤلف علاوه بر اختلافات ساير كتب فقهى تمام روايات مربوط به مسائل فقهى را مطرح نموده و حتى | مؤلف علاوه بر اختلافات ساير كتب فقهى تمام روايات مربوط به مسائل فقهى را مطرح نموده و حتى | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
مى‌نويسد: | مى‌نويسد: | ||
و هذا الالتزام انما حصل فيما صنفته فى هذا المكان و الاّ فالاوّل الذى صنف فى العجم و ان كان مستوفيا لتحقيق المسائل و ربطها | و هذا الالتزام انما حصل فيما صنفته فى هذا المكان و الاّ فالاوّل الذى صنف فى العجم و ان كان مستوفيا لتحقيق المسائل و ربطها بالدلائل، الاّ انه لم يستوف جملة الاخبار تفصيلا و ان اشير اليها اجمالا و كذلك الاقوال | ||
وى كتاب جهاد را مطرح ننموده است و علت آن را در لؤلؤة البحرين صفحه 447 اينگونه مى‌نويسد:و اعرضت عن ذكر كتاب الجهاد و ما يتبعه لقلة النفع المتعلّق به الآن تبعا لبعض علمائنا الاعيان و ايثارا لصرف الوقت فيما هو احوج و احق لابناء الزمان | وى كتاب جهاد را مطرح ننموده است و علت آن را در لؤلؤة البحرين صفحه 447 اينگونه مى‌نويسد:و اعرضت عن ذكر كتاب الجهاد و ما يتبعه لقلة النفع المتعلّق به الآن تبعا لبعض علمائنا الاعيان و ايثارا لصرف الوقت فيما هو احوج و احق لابناء الزمان | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
در آغاز كتاب مطالب و قواعدى از اصول فقه كه در استنباط احكام نقش مؤثرى دارند مطرح شده‌اند | در آغاز كتاب مطالب و قواعدى از اصول فقه كه در استنباط احكام نقش مؤثرى دارند مطرح شده‌اند | ||
اين مجموعه يك دوره اصول فقه فشرده و ضرورى مورد نياز در فقه مى‌باشد و در آن مباحثى همچون حقيقت | اين مجموعه يك دوره اصول فقه فشرده و ضرورى مورد نياز در فقه مى‌باشد و در آن مباحثى همچون حقيقت شرعى،مشتق، اوامر و نواهى، استصحاب،برائت،و غير آن مطرح شده است. | ||
وى در مورد علت نگارش مباحث اصولى در ابتداى كتاب مى‌نويسد: | وى در مورد علت نگارش مباحث اصولى در ابتداى كتاب مى‌نويسد: | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
اگر چه صاحب حدائق در ابتدا از كسانى بوده كه سبك فقهى اخبارى‌ها را قبول داشته است و حتى در كتاب مسائل شيرازيه‌اش مقاله‌اى در دفاع آنان نوشته است.امّا بعدها از اين سبك فقهى تا حد زيادى رو برگردانده | اگر چه صاحب حدائق در ابتدا از كسانى بوده كه سبك فقهى اخبارى‌ها را قبول داشته است و حتى در كتاب مسائل شيرازيه‌اش مقاله‌اى در دفاع آنان نوشته است.امّا بعدها از اين سبك فقهى تا حد زيادى رو برگردانده است، اگر چه استناد صرف به روايات و دورى از اصول فقه در حدائق گاهى ديده مى‌شود وى در صفحه 167 در مقدمه دوازدهم در مورد مباحثات بين مجتهدين و اخبارى‌ها مى‌نويسد: | ||
و قد كنت فى اوّل الامر من ينتصر لمذهب الاخباريين و قد كثرت البحث فيه مع بعض المجتهدين ترجمه آن:در آغاز شيوه اخبارى‌گرى را تأييد مى‌كردم و با برخى از مجتهدان كه از استادان معاصر من بودند نيز گفت من مشايخنا المعاصرين،و اودعت كتابى الموسوم بالمسائل الشيرازيه مقالة مبسوطة مشتملة على و گوهاى درازى در اين باره داشتم در كتاب مسائل شيرازيه نيز مقاله‌اى گنجانيده‌ام كه در برگيرنده بحثهاى كافى جملة من الابحاث الشافية،و الاخبار الكافية تدل على ذلك و يؤيد ما هنالك الاّ ان الّذى و روايات رسا در اين باره است با اين همه پس از درنگ شايسته و دقت نظر در سخنان دانشوران بزرگ ما برايم ظهر لى بعد اعطاء التأمل حقّه فى المقام،و امعال النظر فى كلام علمائنا الاعلام هو اغماض النظر روشن شد كه بايد از اين بحث‌ها چشم پوشيد و به آن پرده كشيد،گر چه گروهى باب اين بحث را گشوده عن هذا البحث و ارخاء الستر دونه و الحجاب ورود اثبات در آن را گسترش داده‌اند. | و قد كنت فى اوّل الامر من ينتصر لمذهب الاخباريين و قد كثرت البحث فيه مع بعض المجتهدين ترجمه آن:در آغاز شيوه اخبارى‌گرى را تأييد مى‌كردم و با برخى از مجتهدان كه از استادان معاصر من بودند نيز گفت من مشايخنا المعاصرين،و اودعت كتابى الموسوم بالمسائل الشيرازيه مقالة مبسوطة مشتملة على و گوهاى درازى در اين باره داشتم در كتاب مسائل شيرازيه نيز مقاله‌اى گنجانيده‌ام كه در برگيرنده بحثهاى كافى جملة من الابحاث الشافية،و الاخبار الكافية تدل على ذلك و يؤيد ما هنالك الاّ ان الّذى و روايات رسا در اين باره است با اين همه پس از درنگ شايسته و دقت نظر در سخنان دانشوران بزرگ ما برايم ظهر لى بعد اعطاء التأمل حقّه فى المقام،و امعال النظر فى كلام علمائنا الاعلام هو اغماض النظر روشن شد كه بايد از اين بحث‌ها چشم پوشيد و به آن پرده كشيد،گر چه گروهى باب اين بحث را گشوده عن هذا البحث و ارخاء الستر دونه و الحجاب ورود اثبات در آن را گسترش داده‌اند. | ||
وى به دليل اهانت نمودن طرفين به هم و اينكه اختلافات آنان اساس صحيحى | وى به دليل اهانت نمودن طرفين به هم و اينكه اختلافات آنان اساس صحيحى ندارد، از نظريات اخبارى‌هاى اعراض نموده است. | ||
اگر چه وى در مورد محدث استرآبادى در صفحه 169 مى‌نويسد:هو المجدد لمذهب الاخباريين فى الزمان الاخير امّا از اهانتهايى كه بين مجتهدين و اخبارى پيش آمده است انتقاد نموده است و آنرا از زمان محدث استرآبادى صاحب الفوائد المدنية دانسته است مى‌نويسد: | اگر چه وى در مورد محدث استرآبادى در صفحه 169 مى‌نويسد:هو المجدد لمذهب الاخباريين فى الزمان الاخير امّا از اهانتهايى كه بين مجتهدين و اخبارى پيش آمده است انتقاد نموده است و آنرا از زمان محدث استرآبادى صاحب الفوائد المدنية دانسته است مى‌نويسد: | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
آستان قدس رضوى،گوهرشاد،و نواب اشاره شده است. | آستان قدس رضوى،گوهرشاد،و نواب اشاره شده است. | ||
در مقدمه كتاب،ناشرين به نسخه‌هاى مورد استفاده اشاره نكرده‌اند و فقط ذكر شده كه گروه تحقيق با مقابله نسخه‌هاى خطى | در مقدمه كتاب،ناشرين به نسخه‌هاى مورد استفاده اشاره نكرده‌اند و فقط ذكر شده كه گروه تحقيق با مقابله نسخه‌هاى خطى متعدد، استخراج آيات كريمه و روايات شريفه، عنوان‌بندى و تنظيم فهارست جامع اين كتاب را آماده انتشار كرده‌اند. | ||
==تاريخ انتشار== | ==تاريخ انتشار== | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
از آنجائيكه صاحب حدائق موفق به تكميل مباحث فقهى نشده و فقط توانسته تا مبحث ظهار را تأليف نمايد،برادرزاده و شاگردش شيخ فاضل موفق شيخ حسين بن محمد عصفورى(م 1216 ق)به تكميل اين مباحث پرداخته و توانسته است 9 كتاب | از آنجائيكه صاحب حدائق موفق به تكميل مباحث فقهى نشده و فقط توانسته تا مبحث ظهار را تأليف نمايد،برادرزاده و شاگردش شيخ فاضل موفق شيخ حسين بن محمد عصفورى(م 1216 ق)به تكميل اين مباحث پرداخته و توانسته است 9 كتاب ظهار، ايلاء،لعان، عتق، اقرار،جعالة، | ||
ايمان،نذر،كفارات را تأليف كند. | ايمان،نذر،كفارات را تأليف كند. | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۷۳: | ||
[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]289/6،290 هو فقه استدلالى كبير فى مجلدات كثيرة مع انه لم يتجاوزه كتاب الوصيّة و ما خرج منه طبع فى ست مجلدات ضخام 1-الطهارة 2-الصلاة 3-الزكاة 4-الحج 5-المتاجر 6-النكاح | [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]289/6،290 هو فقه استدلالى كبير فى مجلدات كثيرة مع انه لم يتجاوزه كتاب الوصيّة و ما خرج منه طبع فى ست مجلدات ضخام 1-الطهارة 2-الصلاة 3-الزكاة 4-الحج 5-المتاجر 6-النكاح | ||
ذ54/22/ مقدمة الحدائق الناضرة فى اصول الفقه جعلها فى اوّل الحدائق للشيخ يوسف بحرانى طبع ثلاث مرات و هى اثنى عشره مقدمة و آخر المقدمات فى الفرق بين المجتهد و الاخبارى [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]ج 205/8،هو كتاب جليل لم يعمل مثله حدا فيه جميع الاقوال و الاخبار الواردة عن الأئمة | ذ54/22/ مقدمة الحدائق الناضرة فى اصول الفقه جعلها فى اوّل الحدائق للشيخ يوسف بحرانى طبع ثلاث مرات و هى اثنى عشره مقدمة و آخر المقدمات فى الفرق بين المجتهد و الاخبارى [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]ج 205/8،هو كتاب جليل لم يعمل مثله حدا فيه جميع الاقوال و الاخبار الواردة عن الأئمة الاطهار، الاّ انه طاب ثراه لميله الى الاخباريّة كان قليل العتق بالاستدلال بالادلة الاصوليّة التى هى امهات الادلّة الفقهية و عمدة الادلّة الشرعيّة | ||
[[علامه امينى]] در شهداء الفضيلة:كتابه(الحدائق)الدائر السائر بين الفقهاء يتم عن غزارة علم مؤلفه و تضلعه فى العلوم و تبحره فى الفقه و الحديث | [[علامه امينى]] در شهداء الفضيلة:كتابه(الحدائق)الدائر السائر بين الفقهاء يتم عن غزارة علم مؤلفه و تضلعه فى العلوم و تبحره فى الفقه و الحديث | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
مباحث كتاب شامل مقدمه و كتابهاى طهارت،صلاة،زكاة،خمس،صوم،حج،بيع،و تجارت،ضمان،كفالة،صلح،مضاربة،مساقات،وديعة،وكالت،وقف،سبق و رماية،وصيت،نكاح و قسمتى از كتاب طلاق تا خلع و مبارات و ظهار است كه در 25 جلد ذكر شده‌اند. | مباحث كتاب شامل مقدمه و كتابهاى طهارت،صلاة،زكاة،خمس،صوم،حج،بيع،و تجارت،ضمان،كفالة،صلح،مضاربة،مساقات،وديعة،وكالت،وقف،سبق و رماية،وصيت،نكاح و قسمتى از كتاب طلاق تا خلع و مبارات و ظهار است كه در 25 جلد ذكر شده‌اند. | ||
مقدمات دوازده‌گانه كتاب شامل مباحثى در تقيه،صحت جميع اخبار و روايات،مدارك احكام شرعى وجوب احتياط و استحباب آن،معذور بودن جاهل به حكم،تعارض و ترجيح بين دلائل | مقدمات دوازده‌گانه كتاب شامل مباحثى در تقيه،صحت جميع اخبار و روايات،مدارك احكام شرعى وجوب احتياط و استحباب آن،معذور بودن جاهل به حكم،تعارض و ترجيح بين دلائل شرعى، امر و نهى، حقيقت شرعى،مشتق،حجيت دليل عقلى،بعضى از قواعد شرعى مثل قاعدة طهارت، استصحاب،و در آخر بعضى از اختلافات بين مجتهدين و اخبارى‌ها ذكر شده است. | ||
==نظريات فقهى== | ==نظريات فقهى== | ||
| خط ۲۰۹: | خط ۲۰۹: | ||
اوامر قرآن دلالت بر وجوب دارد(162/8)،نهى مطلقا دلالت بر تحريم دارد(279/19،280) | اوامر قرآن دلالت بر وجوب دارد(162/8)،نهى مطلقا دلالت بر تحريم دارد(279/19،280) | ||
رد دلايل تسامح در ادلة سنن 157/ | رد دلايل تسامح در ادلة سنن 157/14، اجماع را قبول ندارد امّا شهرت را مى‌پذيرد(ج 15/1)وى رجوع بسيار به كتابهاى اهل تسنن را موجب دورى از روش اهل بيت(ع)و شيعيان مى‌داند كه گاهى مثل حجت اجماع ناخواسته موجب لغزش و اشتباه علماى اماميّه شده است. | ||
==ويژه‌گيها== | ==ويژه‌گيها== | ||
| خط ۲۲۰: | خط ۲۲۰: | ||
به همين دليل به [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] براى استفاده از اجماع و دليل عقلى خرده گرفته مى‌نويسد:انما يعتمد على ادلّة واهيّة لا تقبلها البصائر و الافكار،من تعليل عقلى او دعوى اجماع مع انه لا قائل به سواه كما لا يخفى على من راجع مصنفاته(ج 349/7) | به همين دليل به [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] براى استفاده از اجماع و دليل عقلى خرده گرفته مى‌نويسد:انما يعتمد على ادلّة واهيّة لا تقبلها البصائر و الافكار،من تعليل عقلى او دعوى اجماع مع انه لا قائل به سواه كما لا يخفى على من راجع مصنفاته(ج 349/7) | ||
از ديگر خصوصيات كتاب طرح نظريات اصول فقه به صورت مختصر است وى در مباحث | از ديگر خصوصيات كتاب طرح نظريات اصول فقه به صورت مختصر است وى در مباحث اوامر،نواهى، اجماع نظريات خاصى را ارائه كرده است. | ||
وى در ج 362/9 در مورد اجماع مى‌نويسد:انّ عدّ اصحابنا رضوان اللّه عليهم الاجماع مدركا انما اقتفوا العامة العمياء ان اصل الاجماع من مخترعات العامة و بدعهم | وى در ج 362/9 در مورد اجماع مى‌نويسد:انّ عدّ اصحابنا رضوان اللّه عليهم الاجماع مدركا انما اقتفوا العامة العمياء ان اصل الاجماع من مخترعات العامة و بدعهم | ||