۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الجمان في تشبيهات القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '،ا' به '، ا'
جز (جایگزینی متن - '،ت' به '، ت') |
جز (جایگزینی متن - '،ا' به '، ا') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''الجمان في تشبيهات القرآن''' نخستين كتابى است كه تشبيهات قرآن كريم را مورد بررسى قرار مى‌دهد.در اين كتاب تشبيهات آمده در 36 سوره قرآن كريم از جمله نحل،كهف، انبياء،حج،نور،صافات،حشر،مرسلات و فيل استقصا شده است.روش و اسلوب مؤلف در بيان تشبيه آيه چنين است كه نخست آيه‌اى را مطرح مى‌كند و برحسب مورد به شرح و توضيح برخى كلمات و لغات آن از نظر معنى و اعراب و احيانا اشتقاق و قرائت مى‌پردازد و سپس اشاره‌اى اجمالى به معناى آن مى‌كند.آنگاه تشبيهات شاعران نامى و مشهور عرب را در موضوع تشبيه آن آيه نقل مى‌كند و بدون اينكه غالبا خود در اين باب نظرى اظهار دارد،خواننده را به قضاوت مى‌طلبد.در ميان شاعران قديم و محدّث و مولّد،وى بيش از همه از ذو الرّمة، | '''الجمان في تشبيهات القرآن''' نخستين كتابى است كه تشبيهات قرآن كريم را مورد بررسى قرار مى‌دهد.در اين كتاب تشبيهات آمده در 36 سوره قرآن كريم از جمله نحل،كهف، انبياء،حج،نور،صافات،حشر،مرسلات و فيل استقصا شده است.روش و اسلوب مؤلف در بيان تشبيه آيه چنين است كه نخست آيه‌اى را مطرح مى‌كند و برحسب مورد به شرح و توضيح برخى كلمات و لغات آن از نظر معنى و اعراب و احيانا اشتقاق و قرائت مى‌پردازد و سپس اشاره‌اى اجمالى به معناى آن مى‌كند.آنگاه تشبيهات شاعران نامى و مشهور عرب را در موضوع تشبيه آن آيه نقل مى‌كند و بدون اينكه غالبا خود در اين باب نظرى اظهار دارد،خواننده را به قضاوت مى‌طلبد.در ميان شاعران قديم و محدّث و مولّد،وى بيش از همه از ذو الرّمة، أعشى، امرؤا القيس، ابن المعتزّ و نابغۀ ذبيانى در موضوع تشبيه آيات قرآنى سخن به ميان آورده و شعر ايشان را به عنوان بهترين شاهد آن تشبيهات نقل كرده و شأن تشبيه آيات قرآن را از مقايسه با آنها منزّه و مبرّا دانسته است. | ||
اشعارى كه [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] در موضوعات مختلف مختلف تشبيه آورده بالغ بر هزار و صد بيت از شاعران مختلف است كه مصححان محترم«الجمان»وجوه اختلاف آنها را در ذيل از منابع مختلف نقل كرده‌اند. | اشعارى كه [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] در موضوعات مختلف مختلف تشبيه آورده بالغ بر هزار و صد بيت از شاعران مختلف است كه مصححان محترم«الجمان»وجوه اختلاف آنها را در ذيل از منابع مختلف نقل كرده‌اند. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
ابو القاسم عبداللّه(/عبد الباقى)بن محمد بغدادى(410-485 ق) | ابو القاسم عبداللّه(/عبد الباقى)بن محمد بغدادى(410-485 ق) شاعر، اديب،لغوى و قرآن‌پژوه و شاگرد ابواسحاق شيرازى است.او شاعرى ظرافت‌پيشه و صاحب طبعى روان و اهل طنز و فكاهه بود و آثار منظوم و منثور طنزآميز و نيز اثرى به نام مقامات از او باقى مانده است.مقام دانش وى از آثارش،مانند كتاب مقامات او، و كتاب الجمان و تشبيهات القرآن آشكار مى‌شود.از روايت‌هايى كه در كتاب الجمان بيان داشته روشن مى‌شود كه وى نخست نزد پدرش كه راوى شعر و ناقل اخبار بوده به تحصيل پرداخته است.او علم و ادب را از كسانى چون تنوخى، ابن نقور، العشارى، ابن مقتدر و مخرّمى شنيد و كسانى چون عبدالوهاب اغاطى،محمد بن ناصر،ذهلى و غيره از او روايت كرده‌اند. | ||
برخى آثار او عبارتند از:كتاب ملح الممالحة،شرح كتاب الفصيح ثعلب،مختصر الاغانى، ديوان | برخى آثار او عبارتند از:كتاب ملح الممالحة،شرح كتاب الفصيح ثعلب،مختصر الاغانى، ديوان رسائل، اغانى المحدثين، الجمان فى تشبيهات القرآن،مقامات أدبيه و... | ||
==انگيزه تأليف== | ==انگيزه تأليف== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
سخن مترجم،مقدمه مصححان دربارۀ معناى تشبيه و اهميت بررسى آن،معناى لغوى تشبيه و معناى اصطلاحى آن،كتابهاى تأليف شده در موضوع تشبيه،شرح‌حال«[[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] »، تأليفات [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] و...در آغاز اين اثر آمده است.سپس مقدمه‌اى كوتاه از مؤلف آن يعنى [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] آمده و پس از آن تشبيهات موجود در برخى سوره‌هاى قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است. | سخن مترجم،مقدمه مصححان دربارۀ معناى تشبيه و اهميت بررسى آن،معناى لغوى تشبيه و معناى اصطلاحى آن،كتابهاى تأليف شده در موضوع تشبيه،شرح‌حال«[[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] »، تأليفات [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] و...در آغاز اين اثر آمده است.سپس مقدمه‌اى كوتاه از مؤلف آن يعنى [[ابن ناقیا، عبدالله بن محمد|ابن ناقيا]] آمده و پس از آن تشبيهات موجود در برخى سوره‌هاى قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
در پايان در بخش ملحقات ترجمه آياتى از قرآن كريم كه در متن«الجمان»نقل شده، ترجمه احاديث، | در پايان در بخش ملحقات ترجمه آياتى از قرآن كريم كه در متن«الجمان»نقل شده، ترجمه احاديث، روايات، امثال و عبارتهاى منقول در مقدمه مصححان و متن«الجمان»ترجمۀ اشعار عربى مقدمه مصححان، ترجمه اشعار متن، ترجمۀ اشعار و عبارتهاى عربى در پاورقى‌ها،منابع و مآخذ تصحيح «الجمان»،منابع و مآخذ ترجمه «الجمان»،فهرست قافيه‌هاى اشعار،نامهاى اشخاص و فرقه‌ها و قبيله‌ها،مكانها و بناهاى تاريخى و فهرست نامهاى ستارگان و اصطلاحات نجومى آمده است. | ||
==نسخه‌شناسى== | ==نسخه‌شناسى== | ||