پرش به محتوا

دیوان اشعار حسن زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان اشعار حسن زاده آملی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۰:۳۴

۱٬۰۵۷ بایت حذف‌شده ،  ۹ مارس
جز
جایگزینی متن - ' مى ' به ' مى‌'
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR15002J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
 
جز (جایگزینی متن - ' مى ' به ' مى‌')
 
(۵۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR15002J1.jpg|بندانگشتی|دیوان اشعار حسن زاده آملی]]
| تصویر =NUR15002J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =دیوان اشعار حسن زاده آملی
|+ |
| عنوان‌های دیگر =دیوان اشعار
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|دیوان اشعار حسن زاده آملی
[[فلسفی، امیراحمد]] (خطاط)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|دیوان اشعار
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[فلسفی، امیراحمد]] (خطاط)


[[حسن‌‌زاده آملی، حسن]] (نويسنده)
[[حسن‌زاده آملی، حسن]] (نویسنده)
|-
| زبان =فارسی
|زبان  
| کد کنگره =
|data-type='language'|فارسی
| موضوع =
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|
|-
|ناشر
|data-type='publisher'|مرکز نشر فرهنگی رجاء
|-
|مکان نشر
|data-type='publishPlace'|تهران - ایران
|-
|سال نشر
|data-type='publishYear'|
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|15002
|}
</div>


| ناشر =
مرکز نشر فرهنگی رجاء
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1377 ش


شعر صنعتى است كه همه امتها و جوامع بشرى على رغم تمام اختلافاتشان آن را جهت تأثير بر نفوس و برانگيختن عواطف و احساسات به كار مى گيرند.زيرا اگر شيوايى گفتار با هنر سجع و قافيه آميخته گردد،سخن را حلاوت و گرمى خاصى مى بخشد كه آن را در نثر كمتر مى توان يافت.چه بسا دلهايى سخت و سركش كه با سخن نرم شاعرى آب و چشمهاى جامدى كه با كلام موزونى،روان گرديده است.چه بسا افرادى كه از طريق مستقيم حق منحرف بوده و با شنيدن يا خواندن غزلى منقلب شده و به راه راست هدايت بازگشته اند.
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15002AUTOMATIONCODE
| چاپ =4
| شابک =964-6286-41-0
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15002
| کتابخوان همراه نور =15002
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهام‌زدایی)}}
'''‏دیوان اشعار حسن‌زاده آملی'''، مجموعه‌ای است از اشعار علامه [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن حسن‌زاده آملی]]  به خط امیراحمد فلسفی.


از اين رو عارفان دلسوخته و حكيمان وارسته و دانشمندان پيراسته،علاوه بر اينكه يافته ها و احساسات درونى خويش را با زبان شعر كه زبان احساس است،ابراز نموده اند،هميشه از صنعت شعر بهترين استفاده ها را كرده و از اين طريق اف‌كار و انظار دقيق و باريك را در اذهان رسوخ داده و صفات حميده و اخلاق فاضله را در ميان مردم شايع ساخته و قلوب انسانها را زنده و به ارواح آنان طراوتى خاص بخشيده اند.
شعر صنعتى است كه همه امتها و جوامع بشرى على رغم تمام اختلافاتشان آن را جهت تأثير بر نفوس و برانگيختن عواطف و احساسات به كار می‌گيرند.زيرا اگر شيوايى گفتار با هنر سجع و قافيه آميخته گردد، سخن را حلاوت و گرمى خاصى مى‌بخشد كه آن را در نثر كمتر مى‌توان يافت.چه بسا دلهايى سخت و سركش كه با سخن نرم شاعرى آب و چشمهاى جامدى كه با كلام موزونى، روان گرديده است.چه بسا افرادى كه از طريق مستقيم حق منحرف بوده و با شنيدن يا خواندن غزلى منقلب شده و به راه راست هدايت بازگشته‌اند.


از جمله كسانى كه مصداق بارز سخن فوق است حضرت استاد حسن زاده آملى است كه با سرودن اشعار عرفانى،اخلاقى و حكمى اهداف ياد شده را محقق ساخته است مجموع سروده هاى معظم له در ديوانى مدون و به ديوان اشعار نام گرفته است.ديوان مزبور شامل بخشهاى مختلفى چون غزليات،قصايد،رباعيات،ترجيع بند،پندنامه و دفتر دل است.در اين ميان دفتر دل را شأنى بسزاست كه بعدد حروف بسم الله الرحمن الرحيم،نوزده بند است و هر بند در يك موضوع تكوينى.
از اين رو عارفان دلسوخته و حكيمان وارسته و دانشمندان پيراسته، علاوه بر اينكه يافته‌ها و احساسات درونى خويش را با زبان شعر كه زبان احساس است، ابراز نموده‌اند، هميشه از صنعت شعر بهترين استفاده‌ها را كرده و از اين طريق اف‌كار و انظار دقيق و باريك را در اذهان رسوخ داده و صفات حميده و اخلاق فاضله را در ميان مردم شايع ساخته و قلوب انسه‌گانها را زنده و به ارواح آنان طراوتى خاص بخشيده‌اند.
 
از جمله كسانى كه مصداق بارز سخن فوق است حضرت استاد [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن زاده آملى]] است كه با سرودن اشعار عرفانى، اخلاقى و حكمى اهداف ياد شده را محقق ساخته است مجموع سروده‌هاى معظم له در ديوانى مدون و به ديوان اشعار نام گرفته است.ديوان مزبور شامل بخشهاى مختلفى چون غزليات، قصايد، رباعيات، ترجيع بند، پندنامه و دفتر دل است.در اين ميان دفتر دل را شأنى بسزاست كه بعدد حروف بسم الله الرحمن الرحيم، نوزده بند است و هر بند در يك موضوع تكوينى.


در بند اول آمده است:
در بند اول آمده است:
 
{{شعر}}{{ب|''به بسم الله الرحمن الرحيم است''|2=''كه عارف در مقام كن مقيم است''}}{{ب|''كن الله و بسم الله عارف''|2=''چه خوش وزنند در بحر معارف''}}{{پایان شعر}}
{| class="wikitable poem"
|-
! به بسم الله الرحمن الرحيم است !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! كه عارف در مقام كن مقيم است !!
|}
 
{| class="wikitable poem"
|-
! كن الله و بسم الله عارف !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! چه خوش وزنند در بحر معارف !!
|}


الى آخر
الى آخر


استاد خود در وصف دفتر دل سروده است:
استاد خود در وصف دفتر دل سروده است:
{{شعر}}{{ب|''چو اين دفتر حكايت دارد از دل''|2=''بسى حرف و شكايت دارد از دل''}}{{ب|''بحكم طالعش از اختر دل''|2=''نهادم نام او را دفتر دل ''}}{{ب|''زطوفانى درياى دل من''|2=''صدفهايى كه دارد ساحل من ''}}{{ب|''بسى از آن صدفها را ز ساحل''|2=''نمودم جمع و شد اين دفتر دل ''}}{{پایان شعر}}


{|  class="wikitable poem"
شايان ذكر است كه نوع غزليات ديوان و خصوصا دفتر دل در حال رياضت و داشتن اربعين سروده شده است.آرى به فرموده باباطاهر:
|-
{{شعر}}{{ب|''حقيقت بشنو از پور فريدون''|2=''كه شعله از تنور سرد نايى''}}{{پایان شعر}}
! چو اين دفتر حكايت دارد از دل !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! بسى حرف و شكايت دارد از دل !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! بحكم طالعش از اختر دل !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! نهادم نام او را دفتر دل !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! زطوفانى درياى دل من !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! صدفهايى كه دارد ساحل من !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! بسى از آن صدفها را ز ساحل !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! نمودم جمع و شد اين دفتر دل !!
|}
 
.
 
شايان ذكر است كه نوع غزليات ديوان و خصوصا دفتر دل در حال رياضت و داشتن اربعين سروده شده است.آرى به فرموده بابا طاهر:
 
{| class="wikitable poem"
|-
! حقيقت بشنو از پور فريدون !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! كه شعله از تنور سرد نايى !!
|}
 
.
 
مرحوم حاج ميرزا مهدى الهى قمشه اى،آن عارف بزرگ و شاعر سترگ كه صدر ديوان اشعار به دستخط مبارك آن جناب مزين است،در وصف سروده هاى استاد چنين نگاشته است:
 
« به مقتضاى شوق ذاتى نفوس قدسيه ناطقه به فهم حقايق،هرچه روح،اشتياقش به فهم معارف الهى و لطايف حكمى فزون است استعلاى نفس ناطقه بيشتر و انجذاب به عالم تجرد بيش.به حكم ان من الشعر لحكمة و ان الله تعالى كنوزا تحت العرش.مفتاحه لسان الشعراء ،ذوق لطيف و فكر علمى شريف و خاصه مشتاقان علوم عقلى و عرفان و طالبان مقام حقيقت و ايقان،ترنم و تفكر و تجسم معانى مجرده را به لباس زيباى شعر براى توجه نفوس لايق و تشويق خلايق و توجه به دقايق عرفان و حكمت و مبدا و معاد،ضرور دانسته و استادان علوم عقلى و ذوقى،اشارات و لطايف و حقايق قرآن گفتار ائمه اطهار را با طبع لطيف خود به لسان اشعار و نظم آبدار در آورده و نفوس مستعده را بهره مند از آن سخنان آسمانى مى كنند و بدين وسيله مردم را سوق به اخلاق فاضله دهند،لذا استاد دانشمند« حسن زاده»اشعار آبدارى براى نشر معارف الهى و ترغيب نفوس شيق به كمال و روحهاى عالى طالب حقايق،اين اشعار را كه مضامينش همه طبق اخلاق فاضله و توحيد و تزكيه و تربيت روح است،بدين مقصد عالى سروده و از طبع وقاد خداداد گوهر فشانى كرده اند.
 
ان شاء الله لكل بيت بيت فى الجنة پاداش از حقيقة الحقايق خواهند يافت.حضرت حجة الاسلام بارع و استاد دروس عقليه و نقليه حوزه علمى قم ابقاه الله بحسن عنايته،در مقام نشر حكمت و معرفت بدين وسيله هم كه اكثر دانشمندان بدان نشر حقايق قرآن داده اند،متوسل شدند و على الله اجر من احسن عملا.
 
« الاحقر مهدى الهى قمشه اى»
 
و اينك نمونه اى از سروده هاى استاد:{|  class="wikitable poem"
|-
! ره عشق است و نوش و نيش دارد !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! هزاران گردنه در پيش دارد !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! برو راه خود و امثال خود گير !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! كه اين ره لايق درويش دارد !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! كجا ره مى برد در بزم خوبان !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! هر آنكو نفس بدانديش دارد !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! به كام دل رسيدن آرزو نيست !!
|}


{|  class="wikitable poem"
مرحوم حاج ميرزا مهدى الهى قمشه‌اى، آن عارف بزرگ و شاعر سترگ كه صدر ديوان اشعار به دستخط مبارک آن جناب مزين است، در وصف سروده‌هاى استاد چنين نگاشته است:
|-
! كه سالك را اسير خويش دارد !!
|}


{|  class="wikitable poem"
«به مقتضاى شوق ذاتى نفوس قدسيه ناطقه به فهم حقايق، هرچه روح، اشتياقش به فهم معارف الهى و لطايف حكمى فزون است استعلاى نفس ناطقه بيشتر و انجذاب به عالم تجرد بيش.به حكم ان من الشعر لحكمة و ان الله تعالى كنوزا تحت العرش.مفتاحه لسان الشعراء، ذوق لطيف و فكر علمى شريف و خاصه مشتاقان علوم عقلى و عرفان و طالبان مقام حقيقت و ايقان، ترنم و تفكر و تجسم معانى مجرده را به لباس زيباى شعر براى توجه نفوس لايق و تشويق خلايق و توجه به دقايق عرفان و حكمت و مبدا و معاد، ضرور دانسته و استادان علوم عقلى و ذوقى، اشارات و لطايف و حقايق قرآن گفتار ائمه اطهار را با طبع لطيف خود به لسان اشعار و نظم آبدار در آورده و نفوس مستعده را بهره‌مند از آن سخنان آسمانى می‌كنند و بدين وسيله مردم را سوق به اخلاق فاضله دهند، لذا استاد دانشمند«حسن زاده» اشعار آبدارى براى نشر معارف الهى و ترغيب نفوس شيق به كمال و روحهاى عالى طالب حقايق، اين اشعار را كه مضامينش همه طبق اخلاق فاضله و توحيد و تزكيه و تربيت روح است، بدين مقصد عالى سروده و از طبع وقاد خداداد گوهر فشانى كرده‌اند.
|-
! شنيدم عاشقى فرزانه مى گفت !!
|}


{|  class="wikitable poem"
ان شاء الله لكل بيت بيت فى الجنة پاداش از حقيقة الحقايق خواهند يافت.حضرت حجت‌الاسلام بارع و استاد دروس عقليه و نقليه حوزه علمى قم ابقاه الله بحسن عنايته، در مقام نشر حكمت و معرفت بدين وسيله هم كه اكثر دانشمندان بدان نشر حقايق قرآن داده‌اند، متوسل شدند و على الله اجر من احسن عملا.
|-
! چو من ديوانه ديگر كيش دارد !!
|}


{|  class="wikitable poem"
«الاحقر مهدى الهى قمشه‌اى»
|-
! عجب بزمى است خلوتگاه معشوق !!
|}


{| class="wikitable poem"
و اينك نمونه‌اى از سروده‌هاى استاد:
|-
{{شعر}}{{ب|''ره عشق است و نوش و نيش دارد''|2=''هزاران گردنه در پيش دارد''}}{{ب|''برو راه خود و امثال خود گير ''|2=''كه اين ره لايق درويش دارد''}}{{ب|''كجا ره می‌برد در بزم خوبان ''|2=''هر آنكو نفس بدانديش دارد''}}{{ب|''به كام دل رسيدن آرزو نيست ''|2=''كه سالك را اسير خويش دارد''}}{{ب|''شنيدم عاشقى فرزانه می‌گفت''|2=''چو من ديوانه ديگر كيش دارد''}}{{ب|''عجب بزمى است خلوتگاه معشوق''|2=''كه در شب عاشق دل ريش دارد''}}{{ب|''حسن را ار تمناى وصال است ''|2=''دلش را دور از تشويش دارد''}}{{پایان شعر}}
! كه در شب عاشق دل ريش دارد !!
|}


{|  class="wikitable poem"
|-
! حسن را ار تمناى وصال است !!
|}


{| class="wikitable poem"
{{شعر}}{{ب|''من مات قد و قامت موزون توام''|2=''دل داده آن جمال بيچون توام''}}{{ب|''حاشا كه بگويمت تو ليلاى منى''|2=''اما من دل باخته مجنون توام''}}
|-
{{پایان شعر}}
! دلش را دور از تشويش دارد !!
|}


{|  class="wikitable poem"
|-
! من مات قد و قامت موزون توام !!
|}


{| class="wikitable poem"
{{شعر}}{{ب|''اى يك ده و دو كه جمله روحيد همه''|2=''از صبح ازل مست صبوحيد همه''}}{{ب|''افتاده به قلزم فناييم و شما ''|2=''بر كشتى كائنات نوحيد همه''}}{{پایان شعر}}
|-
! دل داده آن جمال بيچون توام !!
|}


{|  class="wikitable poem"
|-
! حاشا كه بگويمت تو ليلاى منى !!
|}


{| class="wikitable poem"
{{شعر}}{{ب|''سرمايه راهرو حضور و ادب است''|2=''آنگاه يكى همت و ديگر طلب است''}}{{ب|''ناچار بود رهرو از اين چار اصول''|2=''ورنه به مراد دل رسيدن عجب است''}}{{پایان شعر}}
|-
! اما من دل باخته مجنون توام !!
|}


{|  class="wikitable poem"
|-
! اى يك ده و دو كه جمله روحيد همه !!
|}


{|  class="wikitable poem"
|-
! از صبح ازل مست صبوحيد همه !!
|}


{|  class="wikitable poem"
كتاب ديوان اشعار در تابستان 1364 توسط مركز نشر فرهنگى رجاء با کیفیت مطلوبى طبع و منتشر شد.&
|-
! افتاده به قلزم فناييم و شما !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! بر كشتى كائنات نوحيد همه !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! سرمايه راهرو حضور و ادب است !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! آنگاه يكى همت و ديگر طلب است !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! ناچار بود رهرو از اين چار اصول !!
|}
 
{|  class="wikitable poem"
|-
! ورنه به مراد دل رسيدن عجب است !!
|}
 
كتاب ديوان اشعار در تابستان 1364 توسط مركز نشر فرهنگى رجاء با كيفيت مطلوبى طبع و منتشر شد.&
== پیوندها ==


{{شعر و شاعری}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/10734...776689»