پرش به محتوا

مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
خط ۵۵: خط ۵۵:
در مقدمه در يك تحليل و جمع بندى از سه گرايش متفاوت در برخورد بين فرق در شرايط كنونى جهان اسلام نام برده شده، كه گروه اول در افراط و گروه دوم در تفريط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحيح را كه مورد نظر مؤلف نيز مى باشد، طى مى نمايند. اين سه گروه را چنين معرفى شده‌اند:
در مقدمه در يك تحليل و جمع بندى از سه گرايش متفاوت در برخورد بين فرق در شرايط كنونى جهان اسلام نام برده شده، كه گروه اول در افراط و گروه دوم در تفريط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحيح را كه مورد نظر مؤلف نيز مى باشد، طى مى نمايند. اين سه گروه را چنين معرفى شده‌اند:


1- گروه‌ها و جريانهاي سنتي محافظهكار كه اصرار در حفظ شرايط گذشته داشته و بر اين باورند كه حفظ اصول و مباني مذهبي آنان در گرو آن است كه بيمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تكفير و تفسيق بر مخالفان خود يورش برده و همه كس جز خود را مشرك و فاسق و بدعت آور بنامند. طبيعي است با اينان كمترين سخني از وحدت، مصلحت و همگرايي نتوان به ميان آورد ...
1- گروه‌ها و جريانهاي سنتي محافظهكار كه اصرار در حفظ شرايط گذشته داشته و بر اين باورند كه حفظ اصول و مباني مذهبي آنان در گرو آن است كه بيمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تكفير و تفسيق بر مخالفان خود يورش برده و همه كس جز خود را مشرك و فاسق و بدعت آور بنامند. طبيعي است با اينان كمترين سخني از وحدت، مصلحت و همگرايي نتوان به ميان آورد...


2- نورسيدگان و جريانهاي تجديد نظرطلب كه رسالت خود را در ترديد آفريني و تضعيف باورهاي مذهبي جامعه مسلمين يافته و با شبهه افكنيهاي خود شتابزده در پي نفي اصول و مباني مذهبي ميباشند. به پندار آنان تنها راه دستيابي به تفاهم و پايان بخشيدن به منازعات مذهبي، نفي اصول گرايي و صرفنظر كردن يا دست كم بيتفاوت شدن در برابر اصول عقيده ميباشد ... به نظر ميرسد اين گروه در چنان اشتباهي باشند كه آثار تخريبي جبران ناپذير آن كمتر از خشونت ورزيها و تحجرگرايي دسته اول نباشد چه آنكه دستاورد اين گرايش چيزي جز رواج ولنگاري عقيدتي و اباحيگري و بي تفاوتي نميباشد.  
2- نورسيدگان و جريانهاي تجديد نظرطلب كه رسالت خود را در ترديد آفريني و تضعيف باورهاي مذهبي جامعه مسلمين يافته و با شبهه افكنيهاي خود شتابزده در پي نفي اصول و مباني مذهبي ميباشند. به پندار آنان تنها راه دستيابي به تفاهم و پايان بخشيدن به منازعات مذهبي، نفي اصول گرايي و صرفنظر كردن يا دست كم بيتفاوت شدن در برابر اصول عقيده ميباشد... به نظر ميرسد اين گروه در چنان اشتباهي باشند كه آثار تخريبي جبران ناپذير آن كمتر از خشونت ورزيها و تحجرگرايي دسته اول نباشد چه آنكه دستاورد اين گرايش چيزي جز رواج ولنگاري عقيدتي و اباحيگري و بي تفاوتي نميباشد.  


به نظر نگارنده اين دو دسته ياد شده در دولبه ي افراط و تفريط سير كرده و هيچيك ره به صواب نميبرند. بلكه راه صواب در اين است كه با حفظ پايبنديهاي قطعي مذهبي همزمان عرصه براي گسترش گفتگوهاي انتقادي ميان مذاهب در جو تفاهم آميز به انگيزه جستجوي حقايق افزونتر فراهم آيد و صد البته اين رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌هاي پيرو مذاهب را بايد از اين امر معاف داشته و تنها نسخهي محبت و مدارا و همزيستي با احساس اخوّت ديني را برايشان تجويز كرد.  
به نظر نگارنده اين دو دسته ياد شده در دولبه ي افراط و تفريط سير كرده و هيچيك ره به صواب نميبرند. بلكه راه صواب در اين است كه با حفظ پايبنديهاي قطعي مذهبي همزمان عرصه براي گسترش گفتگوهاي انتقادي ميان مذاهب در جو تفاهم آميز به انگيزه جستجوي حقايق افزونتر فراهم آيد و صد البته اين رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌هاي پيرو مذاهب را بايد از اين امر معاف داشته و تنها نسخهي محبت و مدارا و همزيستي با احساس اخوّت ديني را برايشان تجويز كرد.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش