هداية الأبرار إلی طريق الأئمة الأطهار علیهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

[[پرونده:NUR02792J1.jpg|بندانگشتی|هدایه الابرار الی طریق الائمه الاطهار علیهم السلام]]

{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"

! نام کتاب!! data-type='bookName'|هدایه الابرار الی طریق الائمه الاطهار علیهم السلام

|-

|data-type='otherBookNames'|

|data-type='authors'|[[کرکی، حسین بن شهاب‌الدین]] (نويسنده)

|زبان  

|data-type='language'|عربی

|کد کنگره  

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏148‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏4‎‏ﻫ‎‏4‎‏

|موضوع  

|data-type='subject'|اصول فقه شیعه - تاریخ

|ناشر  

|data-type='publisher'|[بی نا]

|مکان نشر  

|data-type='publishPlace'|[بی جا] - [بی جا]

|سال نشر  

|data-type='publishYear'| 1396 هـ.ق  

 

 

«الاجتهاد و التقليد»، از كتاب«هداية الأبرار إلى طريق أئمة الأطهار»، از تأليفات عالم بزرگ مرحوم حسين بن شهاب الدين كركى عاملى است كه در قرن يازدهم هجرى به زبان عربى تأليف شده است.

 

 

1- اصل حدوث اجتهاد و قول بدان در نزد عامه.

 

2- آغاز اطلاق لفظ اجتهاد طبق نظريه اماميه.

 

3- عمل به طريق قدما در بحث اجتهاد.

 

4- وجوب اجتهاد بر تمام مسلمين طبق نظريه قدما.

 

5- كسى كه مردم بايد در زمان غيبت به او مراجعه كنند.

 

6- مذمت از طرقى كه به اختلاف فتاوى منجر مى‌شود به استثناى مورد تقيه.

 

7- غفلت بعضى از متأخرين در عمل به اصول عامه به خيال اينكه ادله شرعيه مى‌باشند.

عمل امت اسلامى در زمان حيات رسول خدا(ص) بر اساس نص بوده و بعد از ايشان نيز خليفه اول شروع كرد به اجتهاد طبق كتاب و سنت و نيز پرسش از صحابه‌اى كه محضر پيامبر(ص) را درك كرده بودند، لكن طبق آن چيزى كه ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه بيان كرده عمر اولين كسى بود كه بر اساس قياس و استحسان اجتهاد كرده و مصالح مرسله را هم جزو ادله اجتهاد به حساب مى‌آورد.

از طرفى هم اصحاب ائمه(عليهم السلام) همگى تقريبا دست‌رسى به اين ذوات مقدسه داشته‌اند و به هنگام نياز، مسائل را با خود آنها در ميان گذاشته و جواب مى‌گرفتند.

اين روال تا زمان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه شيعيان هنوز پراكنده نشده بودند و غالبا در عراق و حجاز زندگى مى‌كردند، ادامه داشت؛ بعد از آن زمان گروهى از شيعيان مخلص در غير بلاد عرب؛ يعنى قم به وجود آمدند كه به آسانى دست‌رسى به امام نداشتند؛ اين حالت با آغاز غيبت كبرى فراگير شد و نياز به اجتهاد در ميان مؤمنين پديدار شد و كسانى كه وارد اين مسير شدند و فروعات احكام را از ادله استنباط نمودند، مجتهد نام گرفتند.

وضعيت اجتهاد طبق طريق قدما، موضوع بحث فصل سوم است؛ در اين طريق سعى در تحصيل و به دست آوردن حكم شرعى از قرآن و سنت رسول خدا(ص) و اهل بيت(عليهم السلام) بوده است و تقليد نيز رجوع عوام در امور دينى به افرادى بود كه اين عمل را انجام مى‌دادند.

براى قسم اول از نهج البلاغه شاهدى آورده شده است كما اينكه از جمله شواهد قسم دوم نيز كلامى است از حضرت على(ع) در نهج البلاغه كه فرموده: «و آخر قد تسمى عالما و ليس به، فاقتبس جهائل من جهال و أضاليل من ضلال و نصب للناس أشراكا من حبائل غرور و قول زور قد حمل الكتاب على آرائه و...» مؤلف در فصل هفتم با اشاره‌اى به تاريخ فقه شيعه در زمان ناصر عباسى كه تمايلى به شيعيان داشته، بعضى از نظريات علماى اماميه را برگرفته از اصول اهل سنت مى‌داند.

ايشان طريق بعضى از علماى بزرگ ما را در اصول ياد آورى كرده تا سندى بر مدعايش باشد.

در فصل بعدى ادله؛يعنى اجماع، استصحاب، برائت اصليه، قياس و استحسان بررسى شده‌اند. فصل پنجم اين باب در مشتركات كتاب و سنت است؛ امر، نهى، عام، خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، ظاهر و مؤول، منطوق و مفهوم و نسخ مطالب اين فصل هستند كه همگى از مباحث مطرح در اصول فقه مى‌باشند.

آخرين باب كتاب در باره جايگاه عقل در فهم و استنباط احكام است؛ گفته شده كه اعتماد به عقل در امور دينى به خطا نزديك‌تر از صواب مى‌باشد. مؤلف آغاز اين بحث‌ها را از هنگام غيبت كبرى مى‌داند كه با زايل شدن معضل تقيه از ميان شيعيان، بحث و جدل در مسائل علمى آغاز گرديد و موجب شكوفايى در بعضى مسائل و غفلت از بعضى ديگر شد.