۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
القبسات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '« ' به '«'
جز (جایگزینی متن - 'هانری کربن' به 'هانری کربن ') |
جز (جایگزینی متن - '« ' به '«') |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
سید داماد این کتاب را در یک مقدمه و ده باب تنظیم کرده و هر بابى را«قبس» نامیده و هر قبسى مشتمل بر فصول کوچکى است که از آنها تعبیر به «ومضه» یا «ومیض» کرده است. قبس به معنى «اخگر» یا «پاره آتش» است و از قرآن مجید اقتباس شده؛ در آنجا که مى‌فرماید: «'''...أو آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون'''»(7/27). ومضه و ومیض نیز از ریشه «ومض» و به معنى «درخشیدن برق» است <ref> ر.ک: آشنایی با کتاب «القبسات»، 1385- 1386، ص111 </ref>. | سید داماد این کتاب را در یک مقدمه و ده باب تنظیم کرده و هر بابى را«قبس» نامیده و هر قبسى مشتمل بر فصول کوچکى است که از آنها تعبیر به «ومضه» یا «ومیض» کرده است. قبس به معنى «اخگر» یا «پاره آتش» است و از قرآن مجید اقتباس شده؛ در آنجا که مى‌فرماید: «'''...أو آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون'''»(7/27). ومضه و ومیض نیز از ریشه «ومض» و به معنى «درخشیدن برق» است <ref> ر.ک: آشنایی با کتاب «القبسات»، 1385- 1386، ص111 </ref>. | ||
از اینکه میرداماد ابواب و فصول کتاب خود را به نام‌هایى خوانده که ارتباط با نور و درخشش دارد، استنباط مى‌شود که او توجه خاصى به «شیخ‌الاشراق شهاب‌الدین | از اینکه میرداماد ابواب و فصول کتاب خود را به نام‌هایى خوانده که ارتباط با نور و درخشش دارد، استنباط مى‌شود که او توجه خاصى به «شیخ‌الاشراق شهاب‌الدین سهروردى«داشته است. در پایان کتاب نیز مطلب را با دعاى نور به پایان مى‌رساند: «اللهم اهدني بنورك لنورك و جللني من نورك بنورك...» <ref> همان </ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
بحث در سایر قبسات نیز بر همین منوال می‌باشد. می‌توان چنین گفت که محور اساسى و اصلى کتاب از ابتدا تا انتها، حول خلقت جهان و چگونگى صدور عالم از بارى تعالى و همچنین اثبات «حدوث دهرى» مى‌گردد که خود میرداماد آن را ابداع و برهانى کرده است؛ اما «انواع حدوث و تقسیم وجود بر حسب آن، انواع سه‌گانه سبق ذاتى، تأخر انفکاکى و اثبات حدوث دهرى، استشهاد بر آیات و احادیث، وجود طبایع مرسله، اتصال زمان و حرکت، دفع شکوک، صفات قدرت و اراده بارى تعالى، جواهر عقلیه و ترتیب نظام عالم وجود و بالاخره قضا و قدر الهى و چگونگى دخول شر در آن» عناوین اصلى کتاب را تشکیل مى‌دهد <ref> ر.ک: آشنایی با کتاب «القبسات»، 1385- 1386، ص111 </ref>. | بحث در سایر قبسات نیز بر همین منوال می‌باشد. می‌توان چنین گفت که محور اساسى و اصلى کتاب از ابتدا تا انتها، حول خلقت جهان و چگونگى صدور عالم از بارى تعالى و همچنین اثبات «حدوث دهرى» مى‌گردد که خود میرداماد آن را ابداع و برهانى کرده است؛ اما «انواع حدوث و تقسیم وجود بر حسب آن، انواع سه‌گانه سبق ذاتى، تأخر انفکاکى و اثبات حدوث دهرى، استشهاد بر آیات و احادیث، وجود طبایع مرسله، اتصال زمان و حرکت، دفع شکوک، صفات قدرت و اراده بارى تعالى، جواهر عقلیه و ترتیب نظام عالم وجود و بالاخره قضا و قدر الهى و چگونگى دخول شر در آن» عناوین اصلى کتاب را تشکیل مى‌دهد <ref> ر.ک: آشنایی با کتاب «القبسات»، 1385- 1386، ص111 </ref>. | ||
میرداماد در تمهید مطالب فوق و اثبات نظر خود درباره حدوث دهرى عالم، بیش از همه توجه به «ابن سینا» و آثارش و پس از او به «خواجه نصیر‌الدین | میرداماد در تمهید مطالب فوق و اثبات نظر خود درباره حدوث دهرى عالم، بیش از همه توجه به «ابن سینا» و آثارش و پس از او به «خواجه نصیر‌الدین طوسى«داشته است و در موارد زیادى اشاره به اقوال حکماى دیگر نیز مى‌کند <ref> همان </ref>. | ||
سید داماد در مورد علم الهى، ایراداتى را که خواجه طوسى در شرح اشارات بر شیخ وارد ساخته و به نقد دیدگاه مشائین پرداخته است، پاسخ مى‌دهد <ref> ر.ک: همان </ref>. | سید داماد در مورد علم الهى، ایراداتى را که خواجه طوسى در شرح اشارات بر شیخ وارد ساخته و به نقد دیدگاه مشائین پرداخته است، پاسخ مى‌دهد <ref> ر.ک: همان </ref>. | ||