۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جوامع حدیثی شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در ادامه، مراحل تاريخى تدوين جوامع حديثى شيعه به چهار دسته زير تقسيم شده است: | در ادامه، مراحل تاريخى تدوين جوامع حديثى شيعه به چهار دسته زير تقسيم شده است: | ||
#جوامع اوليه (تأليف در قرن دوم و سوم)، مانند: «[[النوادر]]»، «[[نوادر الحكمة]]»و «[[المحاسن]]». | |||
#جوامع متقدم يا ثانويه (تأليف در قرن چهارم و پنجم)، شامل كتب اربعه: «[[الکافی|كافى]]»، «[[تهذیب الاحکام|تهذيب]]»، «[[استبصار]]» و «[[من‌لايحضره‌الفقيه]]». | |||
#جوامع متأخر (تأليف در قرن يازدهم و دوازدهم)، شامل: «[[الوافی|وافى]]»، «[[وسائل الشیعة]]» و «[[بحار الانوار]]». | |||
#ساير جوامع حديثى شيعه (از قرن دوازدهم تا دوران معاصر)، مانند: «[[مستدرك [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» و «[[جامع احاديث شيعه]]» <ref>همان، ص6</ref>. | |||
پس از آن به سير در جوامع اوليه و زمينه‌هاى تأليف اين جوامع، پرداخته شده و براى اينكه زمينه‌هاى تأليف اين جوامع به خوبى روشن شود، به ادوار حديث شيعه در زمان حضور اشاره شده است. اين ادوار به ترتيب عبارتند از: | پس از آن به سير در جوامع اوليه و زمينه‌هاى تأليف اين جوامع، پرداخته شده و براى اينكه زمينه‌هاى تأليف اين جوامع به خوبى روشن شود، به ادوار حديث شيعه در زمان حضور اشاره شده است. اين ادوار به ترتيب عبارتند از: | ||
#عصر [[امام على(ع)]]تا پايان امامت [[امام سجاد(ع)]](سال 96ق) كه عصر تولد و رشد حديث شيعه است. | |||
#عصر صادقين(ع) (96 تا 148ق) كه عصر شكوفايى و انتشار حديث شيعه و عصر تدوين اصول است. | |||
#عصر امام هفتم(ع) تا آغاز غيب صغرى (148 تا 260ق) كه عصر تبويب و شكل‌گيرى فقه و حديث شيعه و عصر تدوين جوامع اوليه است <ref>همان، ص6- 7</ref>. | |||
در پايان اين درس نگاهى مختصر به برخى از جوامع اوليه از جمله «النوادر» [[اشعرى]] و «المحاسن» [[برقی، احمد بن محمد|برقى]] شده است <ref>همان، ص11- 19</ref>. | در پايان اين درس نگاهى مختصر به برخى از جوامع اوليه از جمله «النوادر» [[اشعرى]] و «المحاسن» [[برقی، احمد بن محمد|برقى]] شده است <ref>همان، ص11- 19</ref>. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۰: | ||
درس سوم، شامل دو بخش است. در بخش اول، ويژگى‌هاى شيوه گزارش متن احاديث در كافى بيان گرديده است. مهمترين ويژگى‌هاى مربوط به شيوه گزارش متن احاديث در كافى عبارتند از: | درس سوم، شامل دو بخش است. در بخش اول، ويژگى‌هاى شيوه گزارش متن احاديث در كافى بيان گرديده است. مهمترين ويژگى‌هاى مربوط به شيوه گزارش متن احاديث در كافى عبارتند از: | ||
#ذكر نص حديث و پرهيز از نقل به معنا. | |||
#عدم ذكر احاديث متعارض و اكتفا به ذكر روايات مطابق با نظر فقهى خود. | |||
#مقدم داشتن رواياتى كه در دلالت بر مطلب از صراحت و وضوح بيشترى برخوردارند. | |||
#تقطيع متن در برخى موارد بدون تصريح بدان. | |||
#شرح و بيان برخى از احاديث توسط مرحوم كلينى. | |||
#رفع تعارض <ref>همان ص 39-40</ref>. | |||
در بخش دوم اين درس، به بيان ويژگى‌هاى شيوه گزارش در اسناد كافى پرداخته شده است. اين ويژگى‌ها عبارتند از: | در بخش دوم اين درس، به بيان ويژگى‌هاى شيوه گزارش در اسناد كافى پرداخته شده است. اين ويژگى‌ها عبارتند از: | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۹۳: | ||
در درس چهارم، ابتدا اعتبار كافى مورد بحث و بررسى قرار گرفته و سپس به مزايا و ويژگى‌هاى اين كتاب، اشاره شده است. مزايا و ويژگى‌هاى بيان شده، عبارتند از: | در درس چهارم، ابتدا اعتبار كافى مورد بحث و بررسى قرار گرفته و سپس به مزايا و ويژگى‌هاى اين كتاب، اشاره شده است. مزايا و ويژگى‌هاى بيان شده، عبارتند از: | ||
#تأليف كافى در عصر غيبت صغرى و نزديك بودن تأليف آن به عصر حضور ائمه(ع). | |||
#جامعيت كتاب (اشتمال بر روايات اعتقادى، اخلاقى و فقهى) كه اين ويژگى در ديگر كتب اربعه وجود ندارد. | |||
#بيشتر بودن روايات آن نسبت به ديگر جوامع متقدم شيعه و نيز صحاح اهل سنت؛ زيرا كافى قريب 16000 حديث دارد و در ميان كتب اربعه، پس از آن «تهذيب الاحكام» با 13590 حديث بيشترين تعداد روايت را دربر دارد. كتب ششگانه اهل سنت نيز پس از حذف مكررات تنها مشتمل بر قريب 9500 روايت‌اند. | |||
#صرف 20 سال وقت براى گردآورى، تدوين و پيرايش كتاب كه اين امر موجب شده است كافى نسبت به ديگر كتب اربعه از استحكام و دقت بيشترى در نقل اسناد و متون برخوردار گردد. | |||
#وجود ثلاثيات در كافى؛ يعنى روايات عالى السندى كه تنها با سه واسطه از معصوم(ع) نقل شده‌اند. | |||
#ذكر كامل اسناد. | |||
#عنوان‌دهى دقيق ابواب با عناوين كوتاه و رسا. | |||
#مشتبه نشدن توضيحات مصنف با متن روايات <ref>همان ص 57-58</ref>. | |||
در درس پنجم، مباحث مربوط به [[شيخ صدوق]] و دومين جامع حديثى متقدم، يعنى كتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» پى گرفته شده است. مباحث اين درس عبارتند از: نگاهى به زندگانى شيخ صدوق؛ شرايط سياسى و فرهنگى در عصر شيخ صدوق؛ شيخ صدوق از نگاه عالمان؛ مشايخ و شاگردان شيخ صدوق؛ تأليفات شيخ صدوق؛ نكاتى درباره كتاب «[[مدينة العلم]]» و مطالبى درباره كتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» شامل: نام كتاب، زمان تأليف، موضوع كتاب، انگيزه نگارش، مآخذ كتاب، انگيزه نگارش، مآخذ شيخ صدوق، سبك نگارش و ساختار كتاب <ref>همان، ص75</ref>. | در درس پنجم، مباحث مربوط به [[شيخ صدوق]] و دومين جامع حديثى متقدم، يعنى كتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» پى گرفته شده است. مباحث اين درس عبارتند از: نگاهى به زندگانى شيخ صدوق؛ شرايط سياسى و فرهنگى در عصر شيخ صدوق؛ شيخ صدوق از نگاه عالمان؛ مشايخ و شاگردان شيخ صدوق؛ تأليفات شيخ صدوق؛ نكاتى درباره كتاب «[[مدينة العلم]]» و مطالبى درباره كتاب «من‌لايحضره‌الفقيه» شامل: نام كتاب، زمان تأليف، موضوع كتاب، انگيزه نگارش، مآخذ كتاب، انگيزه نگارش، مآخذ شيخ صدوق، سبك نگارش و ساختار كتاب <ref>همان، ص75</ref>. | ||