روش‌شناسی استنباط در علم کلام

روش شناسی استنباط در علم کلام
پدیدآوران	نصرتیان اهور، مهدی (نويسنده)
ناشر	مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث. سازمان چاپ و نشر
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1395ش
چاپ	1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ن6ر9 203 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

روش‌شناسی استنباط در علم کلام، از آثار نویسنده و پژوهنده معاصر، مهدی نصرتیان اهور به بررسى تخصصى چگونگی کشف عقايد دينى و آموزه‌های اعتقادی در علم كلام می‌پردازد و برخی از آسیب‌ها و مشکلات آن را در روش عقلی و نقلی توضیح می‌دهد.

هدف و روش

• مهدی نصرتیان اهور بعد از ذکر 3 مقدمه:

1. از جمله مشكلات پيشِ روى دانشجويان علم كلام، آن است كه مبانى و روش استنباط، در كتب كلامى به روشنى بيان و تبيين نشده است. متكلّمان در نوشته‌هاى كلامى خود، بيش‌تر به خود آموزه‌هاى اعتقادى پرداخته‌اند تا به كيفيت استنباط و مبانى آن‌ها. به بيان ديگر، بيش‌تر به «جليل الكلام» پرداخته‌اند تا «جديد الكلام» (غامض الكلام و يا دقيق الكلام).
2. نخستين كتابى كه به اين مسائل به صورت متمركز و جامع پرداخته، كتاب روش‌شناسى علم كلام نوشتۀ رضا برنجكار است.
3. ازآنجاكه روش‌شناسى علم كلام جنبۀ آموزشى دارد، نمى‌توان انتظار داشت به همۀ مباحث به صورت مبسوط و جزئى پرداخته باشد.

• افزوده است: در اثر حاضر کوشش شده است که برخى از مباحث مهم، اصلى و تأثيرگذار در استنباط کلامی به‌صورت جزئى‌تر و مفصّل‌تر ارائه گردد.

ساختار و محتوا

• این اثر از 2 مقدمه، 3 فصل و 16 گفتار به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
• مقدمه ناشر (معرفی اجمالی پژوهشکده کلام اهل‌بیت(ع) و اثر حاضر)
• مقدمه نویسنده (معرفی هدف و فصول این کتاب)

1. فصل اول: مبانی استنباط کلامی (5 گفتار)
2. فصل دوم: روش عقلی در استنباط کلامی (3 گفتار)
3. فصل سوم: روش نقلی در استنباط کلامی (8 گفتار).

نمونه مباحث

• به كارگيرى ادلّۀ نقلى در اعتقادات، گاه با آسيب‌هايى همراه است؛ زيرا در امور اعتقادى يا به جهت ماهيت خود مسائل اعتقادى (مثل سخت و مشكل بودن برخى از آن‌ها) يا به جهت خصوصيت خود منابع (مثل اشتمال بر متشابه) و يا به جهت انگيزه‌هاى پژوهشگر (مثل دخالت تمايلات و پيش‌فرض‌ها) مشكلاتى پيش مى‌آيد و گاهى همين امور موجب پيدايش شكاف در ميان مسلمين نيز شده است. پس ضرورت دارد به بخشى از آسيب‌هاى احتمالى كاربرد ادلّۀ نقلى در اعتقادات اشاره شود:

1. اثرپذيرى از تمايلات و خواسته‌ها
2. استفاده از پیش‌فرض‌ها
3. تتبّع ناقص
4. اخباری‌گری
5. ظاهرگرایی
6. تفسیر به رأی.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.