رسالة فضل التصوف علی المذاهب

    از ویکی‌نور
    رسالة فضل التصوف علی المذاهب
    رسالة فضل التصوف علی المذاهب
    پدیدآورانشیرازی، ابن خفیف (نويسنده)

    علاقه، فاطمه (مصحح)

    برگ‌نیسی، کاظم (مصحح)
    ناشر[بی نا]
    مکان نشر[بی جا] - [بی جا]
    سال نشر13سده
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    AP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    رسالة فضل التصوف علی المذاهب، منسوب به فقیه شافعی، زاهد و صوفی قرن چهارم هجری قمری و مؤسّس فرقه خفیفیه، ابوعبدالله محمد بن خفیف بن اسفکشاذ ضبی، مشهور به ابن خفیف و شیخ کبیر (269-۳۷۱ق)، صوفیان را برتر از محدّثان و فقیهان می‌شمارد. بانوی پژوهشگر معاصر، فاطمه علاقه این رساله مختصر را تصحیح کرده و در نشریه «معارف»، دوره پانزدهم شماره 1 و 2، فروردین و آبان 1377ش، منتشر ساخته و برای آن مقدمه‌ای نوشته و محمد بن خفیف و اثر حاضر را معرفی کرده است.

    صحت نسبت

    انتقاد روشی

    • متأسفانه شواهد کافی بر دقت و صحت این تصحیح، مشاهده نمی‌شود و رساله منتشرشده، از این منظر چندان که باید و شاید ارزنده و قابل اعتنا نیست و بلکه فاطمه علاقه خودش نیز همین نقص را از دیدگاهی دیگر تأیید کرده و برخی قسمت‌های نسخه خطی را علی‌رغم کوشش‌های فراوان، ناخواندنی دانسته است[۲].

    انتقاد محتوایی

    • نگارنده هرکسی که هست، مسلمانان را به 3 گروه (محدّثان، فقیهان و صوفیان) تقسیم می‌کند و برطبق دیدگاه خودش به توضیح برتری صوفیه بر دیگران می‌پردازد و بلکه افراط می‌ورزد و به کژراهه «خودستایی و غلوّ و مبالغه نسبت به صوفیه» و «مذمت و تحقیر نسبت به سنت و شریعت و حدیث‌شناسان و فقیهان و آگاهان به حلال و حرام الهی» نیز قدم می‌گذارد[۳].

    نمونه مباحث

    • نویسنده روایتی با مضمون «ذخیره نکردن آذوقه برای فردا» را مطرح می‌کند و با استفهام انکاری می‌پرسد: آیا این حالت جز در نزد صوفیان یافت می‌شود؟! [۴].

    یادآوری: افزون بر آنکه باید همه ادله مسئله بررسی شود و بررسی و تبیین معنای صحیح زهد و تقسیم آن به زهد مثبت و منفی از دیدگاه اسلام، لازم است، ولی در اینجا گفتنی است که: با نظر به آنکه پدیده زهد در اسلام، قبل از تصوّف، پدیدار شده است، چگونه می‌توان گفت: «هر شخصی که به ذخیره‌سازی برای فردا نپردازد، صوفی است»؟!

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مصحح، ص53
    2. ر.ک: همان، ص53
    3. مثلاً، ر.ک: متن کتاب، ص54-60
    4. ر.ک: همان، ص60

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها