الإنتصارات الإسلامية في كشف شبه النصرانية
| الإنتصارات الإسلامیة في كشف شبه النصرانیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قرنی، سالم (محقق) طوفی، سلیمان بن عبدالقوی (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة العبيکان |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1419 ق یا 1999 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 996020-525-8 |
| موضوع | اسلام - دفاعیهها و ردیهها
اسلام و ادیان دیگر اسلام و مسیحیت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 227/3 /ط9الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الإنتصارات الإسلامیة في كشف شبه النصرانیة، تأليف سليمان بن عبدالقوى الطوفى الصرصرى الحنبلى، مقارن قرن هفتم هجرى، به تحقيق سالم بن محمد القرنى كه در سال 1419 هجرى، در دو مجلّد توسط مؤسسه عبيكان واقع در رياض به زبان عربى منتشر شده است.
ساختار و گزارش محتوا
در اين اثر به معرفى كتاب مؤلف، اهميّت... و صرفا به تحقيقات محقق اكتفا شده است، ايشان ميانه خوبى با اهل تشيع ندارد و در عباراتش كه در مقدمه كتاب آورده است، راجع به شيعه تعبيراتى؛ همچون اخزاهم الله، ابعدهم الله من رحمته، جنيف، طايفه مرتد و غيره ديده مى‌شود، بعضى علماى اهل سنت كه احتمال داده‌اند، مؤلف شيعه است، محقق با تمسك به شواهدى در صدد ردّ نظريه اينان و اثبات حنبلى بودن مؤلف برآمده است.
لذا بايد به اين نكته مهم توجه داشت، مطالبى كه توسط مؤلف و محقق ارائه شده، عقيده ايشان است، نه شيعه و بايد صحت و سقم آنها بررسى شود كه اين امر احاله به تأليفات علماى شيعه مى‌شود.
همان طور كه از نام كتاب پيداست، موضوعش رد شبهاتى است كه از طرف مسيحيت از ديرباز وجود داشته و تاكنون هم ادامه دارد.
محقق در مقدمه كتاب در بيان انگیزه تحقيق و انتخاب كتاب الانتصارات چنين مى‌گويد:
منازعه حق و باطل از ابتداى خلقت آدم(ع) بوده است، آن جا كه شيطان متكبّرانه سر بر امر الهى به سجود فرود نياورد... تا اينكه پيامبر اكرم(ص) به رسالت مبعوث شدند. قوم يهود و مسيحيت دائما تشكيك در قرآن و نبوت پيامبر مى‌كردند و كفار قريش را بر دشمنى و انكار نبوتش تحريض و تشويق مى‌كردند، به برخى داستان‌هاى اين مناظرات و جبهه‌گیرى‌ها در قرآن اشاره شده است؛ مثل جريان مباهله پيامبر(ص) با گروهى از نجران، اين موضع تا الان هم ادامه دارد، دول اروپايى و امريكايى از هر راهى براى حركات ضد اسلامى استفاده كرده و بعد از ناكامى در استفاده از زور سرنيزه متوسل به جنگ‌هاى تبليغاتى سياسى فرهنگى و... شده‌اند، اما دولت‌هاى اسلامى در مقابل اين دشمن سر تا پا مسلح حركتى نداشته و اگر هم تحرّكى بوده، تلاش فردى تدافعى است، به واسطه نشر كتب، دعوت به مناظره و...
من بر خود لازم ديدم كه از حيثيت دين اسلام، پيامبر، قرآن و سنت دفاع و در راستاى افتضاح مسيحيت اقدام كنم، لذا دنبال كتابى از علماى سلف رفتم تا آن را محور تحقيق قرار دهم، به چهار دليل كتاب الانتصارات را انتخاب كردم.
1. مؤلفش در آن زمان همين ادعاهاى كنونى مسيحيان را مطرح كرده است.
2. بعضى از نادانان و كوتاه نظران اين طور گمان مى‌كنند كه اين ادعاها متولد عصر حاضر است؛ در حالى كه علماى پيشين هم دچار اين تهاجمات و شبهات بوده‌اند.
3. الطوفى مشهور به ذكاوت، علم زياد و داشتن قوه استدلال بر مخالفين است و كتاب‌هاى زيادى هم در اين زمينه منتشر كرده است.
4. اين كتاب براى رسيدن به هدف؛ يعنى دفاع از اسلام مناسب‌ترين است. مرحوم طوفى بعد اطلاع از كتابى كه مسيحيان منتشر كرده و حاوى شبهات عليه اسلام بوده و در آن تشكيك بر نبوت پيامبر و دين اسلام شده است، اين كتاب را تأليف كرده است.
ايشان با جدل، مناظرات و مكتوبات خويش به قيام برخاست، اهميت اين كار جايى معلوم مى‌شود كه بدانيم، دشمن كيان امت اسلام را تهديد كرده، در جماعات مسلمين وارد شده و از غفلت بعضى مسلمانان ضعيف الايمان سوء استفاده مى‌كنند.
مصنف، شبهات مستشكلين را جمله به جمله مطرح كرده و مقصود مستشكل از سئوال و نيز جوابش را به صورت واضح بيان مى‌كند. ايشان سعى كرده‌اند، عبارات خلاصه باشد تا در خوانندگان ايجاد انزجار و خستگى نكند، همين طور براهين و استدلالات را هم خلاصه كرده‌اند تا سررشته بحث براى خواننده گم نشود.
مصنف قبل از ورود به بحث، مقدمات كليّه‌اى را مى‌آورد كه شامل مباحث ارزنده و مستدلى است و مبناى اكثر جوابيّه‌ها است، با اين مقدمات است كه جواب‌هاى امر كامل‌تر مى‌شود كه شامل سه مقدمه است: 1. مستشكلين به هيچ وجه نمى‌توانند به مطالب كتاب‌هايى كه در سده‌هاى آغازين اسلام تدوين شده، استناد كنند، چرا كه سند اينها مورد وثوق نبوده و بيشتر در معرض تحريفات قرار داشته‌اند.
2. بين آنچه رسول اكرم(ص) آورده‌اند و حكم عقل منافاتى نيست، حتى امكان تناقض نيز وجود ندارد و البته هيچ تناقضى هم ثابت نشده است.
3. براى دين اصول و فروعى هست. براى اثبات اصول بايد از امور قطع‌آور مثل بديهيات ضروريات، متواترات و امثال اينها استفاده كرد، با خبر واحد نمى‌توان اصول شريعت را اثبات كرد. سپس مصنف به ترتيب زير در مورد موضوعات مطرح شده در كتب مسيحيان بحث مى‌كنند. مناقشه در قول مسيح(ع) (البته مسيحيت چنين قولى را به ظن خويش مستند به مسيح(ع) مى‌دانند) «إحذروا الأنبياء الكذّابين الذين يأتونكم في لباس الضأن...».
سپس جزء ديگرى از نصوص كتاب‌هاى مسيحيان را بررسى مى‌كنند، البته مصنف از پرداختن به بعضى شبهات و موضوعات كه نيازى به بررسى و نقد آنها نيست، دورى گزيده‌اند، ايشان شبهاتى را كه مستشكلين مسيحى در آنها اطاله كلام داده‌اند را خلاصه كرده، سپس جواب داده‌اند.
مصنف مى‌فرمايد: من از بى‌ادبى به مستشكلين در جاهايى كه به ساحت مقدس رسول اكرم(ص) اهانت كرده‌اند، اعراض كرده‌ام و اين به خاطر پستى طرف مقابل است نه اين كه احترامى براى او قائل باشم. در خاتمه مصنف كتابش را به 10 دليل كه خلاصه ادله كتاب است، ختم مى‌كند.
خلاصه رد ايشان اين است كه: مناظرات ما اگر مبتنى بر مقدمات مشتركى باشد كه در آنها به توافق رسيده‌ايم، پس حق با كسى است كه ادعاهاى او موافق اين مقدمات است. طوفى كتابش را با اين ادله ختم مى‌كند تا به همگان بفهماند اسلام بهترين اديان و كاملترين آنها و پيامبر راستگوترين انسانهاست.
مصنف با التزام به آداب اسلامى مناظره، از ادله مستشكل از قرآن و سنت در جواب‌هايش استفاده نكرده است. ايشان ابتدا وجه استدلال و تمسك مستشكل به دليلش را بررسى كرده، سپس جوابيه‌اش را ارائه مى‌دهد تا جايى كه اگر مستشكل نص شرعى يا وجه اعتراض بر نص را نگفته است، مرحوم طوفى آنها را بيان كرده است.
در جواب‌ها، ايشان ابتدا نص را توجيه كرده و سپس تفسير مى‌كنند و بعد از آن سبب نزول يا ورود حديث و وجه مناقشه را بيان كرده و نقد مى‌كنند، ايشان در جواب‌ها مستشكل را متوجه مسائلى مى‌كنند كه موافق كتاب و سنت است يا معارض دين اسلام نيست؛ ولى به آنها هيچ توجهى نشده است.
ايشان گاهى اوقات ابتدا رويه‌ها را اجمالا ذكر كرده است، سپس به تفصيل، جواب را تكرار كرده و ادله قوى‌ترى ارائه مى‌دهند، مرحوم طوفى مسلمات و معتقدات خود مستشكلين كه در تورات و انجيل آمده را بررسى مى‌كند و آنان را متوجه مى‌كند كه عقيده ايشان موافق قرآن و سنت است يا اين كه ادعاهاى آنان حتى در كتب خودشان نيز وارد نشده است.
مؤلف در بسيارى جاها از موضع تدافعى خارج شده و شروع به طرح ايرادات عليه مستشكلين مى‌كند و بيان مى‌دارد كه در بسيارى موارد عقيده و دين اينها مورد تحريف قرار گرفته است و اشاره به تحريفات و وجوه تناقضاتشان مى‌كند.
در اين كتاب اثبات مى‌شود كه خود مسيحيان متعبدو معتقدند به غير آنچه در كتب ايشان آمده و دين آنان مطابق كتاب‌هاى آنها كه معتقدند از طرف خداوند متعال نازل شده نيست؛ به بيان ديگر اينان نه مسيحى متمسك به دين مسيحند و نه فيلسوف، او اشاره مى‌كند كه اينها نه معتقد به دين‌هاى صحيح هستند و نه منحرف، بلكه سليقه شخصى خودشان را اعمال مى‌كنند.
مؤلف نوشتن الانتصارات را در شوال سال 702 هجرى آغاز و در همان سال به اتمام رسانيده است.
نحوه چينش مطالب كتاب به ترتيب زير است. مقدمه محقق: كه شامل انگیزه محقق است.
بخش دراسة و تحقيق(كه هر دو كار محقق است) قسم دراسى به دو قسم تقسيم مى‌شود.
القسم الاول: تعريف موجز بالطوفى و عصره كه شامل دو فصل است: الفصل الاول: ما له أثر في حياة الطوفى كه شامل احوال سياسى و اجتماعى و تفكرات موجود دوران زندگى مؤلف است.
الفصل الثانى: حياة الطوفى: شامل اطلاعات راجع به تولد، وفات، كنيه، لقب، آثار علمى، اساتيد شاگردان... مرحوم طوفى است.
قسم تحقيقى كه محقق در آن فهرست مطالب و تحقيقاتش را كه در پاورقى آمده ارائه مى‌كند، اين تحقيقات شامل موارد زير است: 1. شماره آيات قرآنى 2. احاديث و آثار 3. اشعار موجود 4. ضرب المثل‌هاى كتاب 5.الفاظ و مصطلحات به ترتيب حروف الفباى عربى كه محقق در تعليقه آنها را شرح داده‌اند. 6. القاب و امثال آن 7. فهرست اماكن، جايگاه‌ها، بقعه‌ها 8. فرق و امت‌ها در آخر كتاب به فهرست تحقيقات، فهرست منابع و مصادر (281 مورد ذكر شده است) فهرست موضوعات اشاره شده است. از مهمترين عناوين كتاب مى‌توان به موارد زير اشاره كرد: معرفى مؤلف، تحقيق در مورد كتاب، مقدمات كلى كتاب، حقيقت نبوت، الانبياء و النكاح رد ادعاى به صليب كشيده شدن مسيح(ع)، بشارت به محمد(ص)، تجسم ملائكه إسراء و معراج، حشر و معاد، ازدواج موقت، آداب خوردن در اسلام، زيارت النبى(ص)، جسم بودن شيطان.
مصادر كتاب
مرحوم طوفى از اكثر كتب تفسير و حديث، سيره، كتب مسيحيان، اصول دين اصول فقه و اخلاق و لغت و... مطالبى نقل كرده است كه از مهمترين آنها مى‌توان به موارد زير اشاره كرد.
1. جامع البيان عن تأويل القرآن 2. المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز 3. الجامع الاحكام القرآن 4. صحيح مسلم 5. سنن ابى داوود 6. صحيح بخارى 7. السيرة النبويه 8. اعلام النبوة 9. قصص الانبياء 10. الرد على الزنادقه و الجهميه 11. المباحث الشرقيه و 270 منبع ديگر از ويژگى‌هاى كتاب به موارد زير مى‌توان اشاره كرد:
1. كثرت مباحث علمى معلومات تاريخى و تفسير حديث و...
2. نهايت سعى در رد شبهاتى كه به اصل شريعت اسلام و نبوت رسول اكرم(ص)، قرآن و سنت وارد شده است.
3. اين كتاب ردى بر مسيحيان، فلاسفه و هم‌فكران آنها از فرق معتزله و مرتدين اسلام است.
وضعیت کتاب
تحقيقات اين كتاب و مقابله آن از سه نسخه خطى موجود صورت گرفته است، لكن نسخه اول واقع در كتابخانه احمد ثالث در استانبول اصل و محور تحقيق است.