ابن شعبه، حسن بن علی
| نام | ابن شعبه، حسن بن علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اب‍ن‌ش‍ع‍ب‍ه، ابومحمد حسن
اب‍ن‌ش‍ع‍ب‍ه ال‍ح‍ران‍ی، حسن بن علی حرانی، حسن بن علی ح‍ل‍ب‍ی، حسن بن علی |
| نام پدر | علی |
| متولد | |
| محل تولد | حرّان یکی از روستاهای حلب سوریه |
| رحلت | |
| اساتید | ابوعلى محمد بن همام بغدادى |
| برخی آثار | ترجمه کتاب شریف تحف العقول عن آل الرسول عليهم‌السلام
تحف العقول عن آل الرسول صلی‌الله‌عليهم (جنتی) تحف العقول عن آل الرسول صلی‌الله‌علیهم (کمره‌ای) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02326AUTHORCODE |
ابومحمد، حسن بن على بن حسین بن شعبه حرانى حلبى، مشهور به ابن شعبه حرانی، از قدیمی‌ترین محدثان شیعه و از چهره‌هاى درخشان فقهاى شيعه در قرن چهارم هجرى مى‌باشد. مشهورترین کتاب ایشان تحف العقول عن آل الرسول صلى‌الله‌عليهم نام دارد.
وى از معاصرين شيخ صدوق متوفاى 381 هجرى است و از محمد بن همام متوفاى 336 هجرى روايت نقل مى‌كند و از مشايخ شيخ مفيد متوفاى 413 هجرى نيز به شمار مى‌آيد.
حسن در خانواده‌اى علاقه‌مند و ارادتمند به خاندان رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم تربيت شد و از همان كودكى عشق و علاقه به محمد و آل محمد در دل او جاى گرفت.
او در حرّان كه یکى از روستاهاى اطراف شهر حلب در سوريه است به دنيا آمد.
شهر حلب یکى از شهرهاى بزرگ شام و یکى از مراكز مهم علمى آن دوران به شمار مى‌آمد. این شهر دانشمندان و فقهاى بزرگى را به جهان اسلام تقديم كرده كه حسن بن على بن شعبه نيز یکى از چهره‌هاى درخشان آن است.
شخصيت
ابومحمد، حسن بن شعبه، از چهره‌هاى درخشان فقهاى شيعه در دوران خود بود. او از روات بزرگ شيعه به شمار مى‌آيد.
نوشته‌هاى او از همان زمان نگارش مورد توجه علما و بزرگان قرار گرفت. روايات او نيز در مجموعه‌هاى بزرگ روايى شيعه مانند وسائل الشيعة و بحار الأنوار آمده است.
سخن شيخ حر عاملى
شيخ حر عاملى در کتاب «أمل الآمل» درباره ايشان مى‌فرمايد: «ابومحمد، حسن بن على بن شعبه، دانشمندى با فضل و محدثى بزرگ است.»
كلام علامه مجلسى
علامه مجلسى درباره وى مى‌فرمايد: «کتاب ايشان، تُحف العقول خود بهترين شاهد بر فضل و دانش و عظمت شأن ايشان مى‌باشد.»
سخن علامه خوانسارى
علامه خوانسارى، مؤلف کتاب روضات الجنات درباره او چنين مى‌گوید: «محدث بزرگ، حسن بن على بن حسین بن شعبه حرانى حلبى، فقيهى انديشمند و متبحرى بزرگ و شخصيتى سرشناس است. او کتابى به رشته تحرير در آورده كه اصحاب و فقهاى شيعه همه بر آن اعتماد كرده‌اند.»
استاد
ابوعلى محمد بن همام بغدادى، متوفاى سال 336 را مى‌توان از مشايخ ابن شعبه به شمار آورد.
شاگرد
مهم‌ترين شخصيتى كه در میان شاگردان او همچون خورشيد مى‌درخشد شيخ مفيد، محمد بن محمد بن نعمان، متوفاى سال 413 هجرى است.
تأليفات
یکى از ارزشمندترين تأليفات وى کتاب «تحف العقول» است كه بسيار مورد توجه علماى شيعه قرار گرفته است.
شايد بتوان کتاب «التمحيص» را نيز به ايشان نسبت داد، زيرا او این کتاب را از ابوعلى محمد بن همام روايت مى‌كند و برخى از علما آن را تأليف خود او مى‌دانند.
وفات
از زمان وفات مؤلف تاريخ دقيقى در دست نيست از آنجايى كه ايشان معاصر شيخ صدوق متوفاى 381ق و ابوعلى بن همام متوفاى 336ق است برمى‌آيد كه وفاتش در قرن چهارم و يا ابتداى قرن پنجم باشد.