گلشن محمود: در شرح احوال تعدادی از پسران و نوادگان فتحعلیشاه
| گلشن محمود (در شرح احوال تعدادی از پسران و نوادگان فتحعلی شاه) به ضمیمه تاریخ ملکزادگان تخمه خاقان نوشته ایرج میرزا قاجار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمودمیرزا قاجار (نویسنده) محدث، میرهاشم (مصحح) قاجار، ايرج ميرزا (نویسنده) |
| ناشر | سفیر اردهال |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394ش |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-313-312-9 |
| موضوع | فتحعلی قاجار، شاه ایران، ١١٨٥-١٢٥٠ق. - فرزندان سرگذشتنامه - متون قدیم تا قرن ١٤ شاهزادگان - ایران - سرگذشتنامه قاجار، ایرج میرزا |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2ش9الف / 83 DSR |
گلشن محمود (در شرح احوال تعدادی از پسران و نوادگان فتحعلی شاه) به ضمیمه تاریخ ملکزادگان تخمه خاقان تألیف محمود میرزا قاجار (1214-1271؟ق)، پسر پانزدهم فتحعلی شاه قاجار؛ به تصحیح میرهاشم محدث (متولد 1331ش)، پژوهشگر تاریخ؛ این کتاب تذکرهای خانوادگی در شرح احوال پسران و نوادگان فتحعلی شاه قاجار است که به همراه رسالهای از ایرج میرزا قاجار درباره شجرهنامه قاجار منتشر شده است.
ساختار
کتاب شامل دو بخش اصلی است: 1. گلشن محمود (شرح حال 48 پسر و 6 نوه فتحعلی شاه) 2. تاریخ ملکزادگان تخمه خاقان (شجرهنامه قاجار).
گزارش کتاب
این کتاب ارزشمند که در سال 1236ق توسط محمود میرزا قاجار، یکی از فرزندان دانشمند فتحعلی شاه تألیف شده، از مهمترین منابع برای شناخت خاندان قاجار در دوره فتحعلی شاه محسوب میشود. محمود میرزا که خود از شاهزادگان ادیب و صاحب تألیفات متعدد بود، در این اثر به شرح حال و منتخب اشعار 48 تن از برادران خود (پسران فتحعلی شاه) و 6 تن از نوادگان شاه پرداخته است.
بخش اول کتاب با مقدمهای مفصل از مصحح درباره اهمیت اثر و معرفی نسخههای خطی مورد استفاده آغاز میشود. محمود میرزا در این تذکره، علاوه بر ذکر شرح حال شاهزادگان، نمونههایی از اشعار آنان را نیز آورده است. از جمله شخصیتهای مهمی که در این کتاب به آنها پرداخته شده میتوان به محمدعلی میرزا، عباس میرزا نایبالسلطنه، حسینعلی میرزا و دیگر فرزندان فتحعلی شاه اشاره کرد.
بخش دوم کتاب، رسالهای با عنوان «تاریخ ملکزادگان تخمه خاقان» است که توسط ایرج میرزا قاجار، یکی دیگر از فرزندان فتحعلی شاه نوشته شده و به شیوهای الفبایی به معرفی شاهزادگان قاجار میپردازد. این رساله که پس از سال 1289ق تألیف شده، منبعی مهم برای بررسی ساختار خانوادگی و روابط درون خاندانی قاجار است.
مصحح کتاب، میرهاشم محدث، با استفاده از چهار نسخه خطی معتبر (از کتابخانه ملی، دانشگاه تهران و کتابخانه مجلس) و مقابله دقیق آنها، تصحیح علمی و کاملی از این متن ارائه داده است. کتاب حاضر منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ قاجار و علاقهمندان به مطالعات خاندانی در دوره اسلامی ایران محسوب میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات